Γράφει η Ειρήνη Κοκκορού, για τη Λέσχη Ανάγνωσης Σπάρτης

«Στην έντυπη μορφή της η σκέψη γίνεται πιο αιώνια παρά ποτέ. Πετάει γίνεται άπιαστη, ακατάλυτη. Αναμιγνύεται με τον αέρα[...] ..γίνεται σμήνος πουλιών, σκορπάει στους τέσσερις ανέμους και καταλαμβάνει σε μία στιγμή όλα τα σημεία του αέρα και του χώρου», γράφει ο Βίκτωρ Ουγκώ στο έργο του Παναγία των Παρισίων.

Πράγματι κάθε αναγνώστης θα συμφωνούσε πως ναι! Έτσι είναι! Τα βιβλία δεν είναι στατικά αν και ξεγελούν ως αντικείμενα που καταλαμβάνουν τις βιβλιοθήκες. Είναι λογισμός, φαντασία, γνώση, ευαισθητοποίηση, αλληλεπίδραση, δημιουργία, προσωπική και κοινωνική αλλαγή. Σαν ανοίγει ο αναγνώστης ένα βιβλίο είναι σαν ένα σμήνος πουλιών να ανοίγει τα φτερά του και υπάρχουν κι εκείνες οι ακριβές στιγμές που ακόμη κι όταν κλείσει το βιβλίο αφού το διαβάσει, το πέταγμα να συνεχίζεται και τίποτα πια να μην είναι το ίδιο.

Αν το καλοσκεφτούμε η ανάγνωση από μόνη της είναι μια πράξη επαναστατική. Απαιτεί τόλμη από τον αναγνώστη. Απαιτεί έμπνευση. «Η έμπνευση δεν είναι η κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο ποιητής, αλλά η κατάσταση στην οποία ο ποιητής ελπίζει να θέσει τον αναγνώστη. Ο εμπνευσμένος είναι αυτός που διαβάζει, γιατί το ποίημα χρειάζεται την έμπνευση του για να γίνει αυτό που είναι» ,σημειώνει ο Πολ Βαλερί.

Στο κλίμα αυτό της έμπνευσης και της τόλμης που κάθε βιβλίο τείνει να θέσει κάθε αναγνώστη, συντάσσεται η πρωτοβουλία της Λέσχης Ανάγνωσης Σπάρτης που αφορά στη δημιουργία Υπαίθριων Ανταλλακτικών Βιβλιοθηκών στην πόλη .Ιδέα που συμμερίστηκε και στήριξε έμπρακτα ο Δήμος Σπάρτης. Φωλιές βιβλίων έχουν στηθεί σε διάφορα σημεία της πόλης προσκαλώντας τους περαστικούς εν δυνάμει αναγνώστες να κάνουν μια στάση , να φυλλομετρήσουν τα βιβλία κάθε φωλιάς, να πάρουν ένα βιβλίο για να το διαβάσουν, να αφήσουν στη φωλιά ένα βιβλίο που έχουν ήδη διαβάσει και επιθυμούν να «πετάξει» σε άλλα χέρια ,σε άλλους λογισμούς.
Έτσι στο εξής, βιβλία θα «πετούν» στην πόλη αναζητώντας αναγνώστες! Θα «κουρνιάζουν» στις φωλιές βιβλίων όπου και θα μπορούμε να τα βρούμε! Μια συμβολική- μεταφορική ενσάρκωση της σκέψης του Μισέλ Τουρνιέ τίθεται έτσι σε ισχύ: “Τα βιβλία είναι πουλιά αποστεωμένα, αναιμικά πειναλέα, που πλανιόνται ανάμεσα στο πλήθος ψάχνοντας με μανία κάποιο πλάσμα με σάρκα και οστά , πάνω στο οποίο θα κάτσουν για να φουσκώσουν απ΄ τη θέρμη και τη ζωή του : το πλάσμα αυτό είναι ο αναγνώστης[...] .

Τα σημεία της πόλης όπου στο εξής θα «φωλιάζουν» βιβλία είναι:Πάρκο Ο.Τ.Ε, Κενοτάφιο του Λεωνίδα, Παιδική χαρά της Ευαγγελίστριας, Κεντρική Πλατεία Σπάρτης και στο Πάρκο Γουδέ.

Η ιδέα είναι απλή όπως άλλωστε όλες οι καινοτόμες ιδέες. Έχει δε εφαρμοστεί και λειτουργεί και σε άλλες πόλεις. Η πρόκληση που θέτει αφορά στην ανταπόκριση των εν δυνάμει αναγνωστών επισκεπτών της κάθε φωλιάς βιβλίου. Με ανοιχτό ωράριο λειτουργίας 24 ώρες κάθε ημέρα και 7 ημέρες την εβδομάδα , χωρίς καρτέλα δανεισμού, χωρίς εγγραφή σε κάποιο μητρώο, δίχως συνδρομή ως χρηματικό αντίτιμο, ο επισκέπτης της κάθε φωλιάς βιβλίου θα μπορεί να δανειστεί ένα βιβλίο και πάλι μετά από ένα χρονικό διάστημα να το επιστρέψει ή να αφήσει ένα άλλο βιβλίο, περιοδικό, ή φυλλάδιο ανεξαρτήτως περιεχομένου και θεματολογίας, στη θέση αυτού που πήρε . Μια ιδιότυπη κίνηση ανακύκλωσης μπαίνει έτσι σε λειτουργία. Τα βιβλία που δεν διαβάζουμε πια δεν είναι ανάγκη να μένουν καθηλωμένα και να σκονίζονται σε στοίβες και βιβλιοθήκες εσωτερικού χώρου. Μπορούν να είναι θησαυρός για κάποιον που δεν τα έχει διαβάσει. «Κουρνιάζουν» λοιπόν στην φωλιές βιβλίου μέχρι να τα επιλέξει ο επόμενος αναγνώστης. Το απόθεμά της κάθε φωλιάς βιβλίου βασίζεται στην ανταπόκριση των επισκεπτών της.
Με αυτή την εναλλακτική προσέγγιση της παραδοσιακής δανειστικής βιβλιοθήκης, τα βιβλία κάνουν αισθητή την παρουσία τους, ως κομμάτια της καθημερινότητας μας, ζωτικοί χώροι πνεύματος μέσα στην πόλη. Καλούν τους πολίτες της πόλης να αλληλεπιδράσουν μεταξύ τους μέσα από αυτή την άτυπη συνδιαλλαγή. Να γίνουν κρίκοι σε μια αλυσίδα προαγωγής αισθήματος κοινωνικής προσφοράς καθώς και προώθησης της φιλαναγνωσίας. Αυτή η δράση αναγνωστικής εμψύχωσης είναι συνέχεια της άτυπης βιβλιοδρομίας που ξεκίνησε η Λέσχη Ανάγνωσης Σπάρτης από το 2011 με την πράξη φιλαναγνωσίας «Ένα βιβλίο ταξιδεύει» ή αλλιώς bookcrossing. Μέσω του bookcrossing υλοποιείται η ιδέα της «απελευθέρωσης» των βιβλίων μας. Τα αφήνουμε σε κάποιο δημόσιο χώρο (παγκάκι, σταθμό λεωφορείου ), ελπίζοντας ότι θα βρουν τον επόμενο αναγνώστη τους, ο οποίος με τη σειρά του θα διαβάσει το βιβλίο και θα το αφήσει ώστε να βρει τον επόμενο αναγνώστη του κ.ο.κ. Έτσι τα βιβλία κυκλοφορούν ελεύθερα και διαβάζονται από όσο περισσότερα άτομα γίνεται.

Όπως άλλωστε σημειώνει ο Μισέλ Τουρνιέ: «Όσο ένα βιβλίο δεν έχει διαβαστεί δεν υπάρχει». Ας σταθούμε στις φωλιές των βιβλίων κι ας δώσουμε την ευκαιρία σε κάθε βιβλίο να υπάρξει μέσα από τον επόμενο κάθε φορά αναγνώστη του και την ευκαιρία στον εαυτό μας ως αναγνώστες να υπάρξουμε με πολλούς διαφορετικούς τρόπους μέσα από την ανάγνωση πολλών και διαφορετικών βιβλίων που θα «συναντούμε» στα πάρκα και τις πλατείες.

Τώρα οι βόλτες μας στην πόλη έχουν μία επιπλέον στάση ή ακόμη ακόμη έναν επιπλέον προορισμό: Τις φωλιές βιβλίων!.