«... Δυο φορές το χρόνο, τη Λαμπρή και τα Χριστούγεννα, κινούσε από το μακρινό χωριό ο παππούς μου κι ερχόταν στο Μεγάλο Κάστρο να δει τ' αγγόνια του και την κόρη.
Γέρος κοτσονάτος, με άκουρα άσπρα μαλλιά, με γαλάζια γελούμενα μάτια, με βαριές χερούκλες όλο ρόζους άπλωνε να με χαϊδέψει και το δέρμα μου ξεγδερνόταν.
Κρατούσε, τυλιγμένο σε λεμονόφυλλα, το ίδιο πάντα πεσκέσι: ένα γουρουνόπουλο ψητό στο φούρνο γελούσε, το ξεσκέπαζε και μοσχομύριζε το σπίτι».

Νίκου Καζαντζάκη, «Αναφορά στο Γκρέκο»


Με λεμονόφλουδα ή χωρίς

Η μπουζοπούλα δεν είναι ένα απλό ψητό, δεν είναι μια συνηθισμένη γεύση. Είναι το κατ’ εξοχήν λαϊκό έδεσμα του Λακωνικού καλοκαιριού. Αποτελεί τον καθιερωμένο μεζέ σε όλα τα πανηγύρια και τις γιορτές, δεν γίνεται γλέντι χωρίς αυτήν !!!

Για την παράδοση, ο ψήστης θέλει ένα ζώο που να ζυγίζει πάνω από 40 κιλά, μισό κιλό χοντρό αλάτι και μια χούφτα ρίγανη. Η μπουζοπούλα το βράδυ θα περαστεί στη σούβλα αλατισμένη εξωτερικά και με ρίγανη στην κοιλιά. Η κοιλιά ράβεται, η μπουζοπούλα σκεπάζεται με σεντόνι και διανυκτερεύει πάνω στη σούβλα.

Η φωτιά με ξύλα και λίγο κάρβουνο είναι δυνατή και καίει το κρέας από μακριά και στο πλάι για 9-10 ώρες. Μετά το ψήσιμο, η μπουζοπούλα μπαίνει σε ισοθερμική βιτρίνα για να προστατεύεται. Ο κόσμος τη βλέπει ολόκληρη χωρίς κόκκαλα, διαλέγει ποσότητα και την παίρνει ζεστή, γλυκιά, αυθεντική χωρίς υπερβολές στα αρώματα και τα μπαχαρικά.

Όλη η μαεστρία είναι στο ψήσιμο ώστε μόνο η καλή πρώτη ύλη να αναδεικνύει την αξία της μέσα από το μερακλίδικο ψήσιμο στη σούβλα ή στο φούρνο. Είναι η αντίθεση της υφής σε μια μπουκιά που προσφέρει την πεμπτουσία της γευστικής απόλαυσης, η γλυκιά γεύση του χοιρινού κρέατος που σερβίρεται στην κατάλληλη θερμοκρασία και η αλμυρή γεύση της πέτσας που κάνει κρακ στη δαγκωματιά. Πρόκειται για ένα απλό, λιτό, σχεδόν πρωτόγονο θαύμα!

Κι επειδή κάθε περιοχή έχει τους ανθρώπους της, την ιστορία της, τα έθιμα, τη φύση και τις γεύσεις της, αν είσαι ξένος και δεν φας μπουζοπούλα, δεν έχεις γνωρίσει τη Λακωνική γη! Αν είσαι Λάκων ξέρεις πως δίπλα στις ελιές και τις πορτοκαλιές υπάρχει η μπουζοπούλα. Είναι εκεί και σε περιμένει να γευτείς καλοκαίρι, να κάνεις παρέα, να ξενοιάσεις και να απολαύσεις!

Και σου κάνει καλό!
Ποιος είπε ότι το χοιρινό δεν κάνει καλό; Ώρα να καταρριφθούν οι μύθοι…
Οι επιστήμονες διατροφολόγοι εξηγούν πως, μιλώντας για το κόκκινο κρέας, το μοσχάρι και το χοιρινό δεν έχουν τελικώς πολύ μεγάλες διαφορές ως προς τη διατροφική τους αξία. Μοιάζουν πολύ περισσότερο απ’ όσο πιστεύουμε. Διαβάζοντας την ειδική ανάλυση δε των διατροφικών συστατικών τους αντιλαμβάνεται κανείς πως το «λιπαρό» χοιρινό είναι πολύ περισσότερο αθώο από το «υγιεινό» μοσχαράκι!

Ας τα πάρουμε όμως ένα-ένα:

Πρωτεΐνες
Το μοσχάρι και το χοιρινό δεν έχουν σημαντικές διαφορές στη συγκέντρωση των πρωτεϊνών. Πιο συγκεκριμένα, 100 γρ. χοιρινό φιλέτο μας δίνουν 20 γρ. πρωτεΐνης όσες ακριβώς μας δίνουν και 100 γρ. μοσχαρίσιου φιλέτου.

Βιταμίνες
Το μοσχαρίσιο και το χοιρινό κρέας είναι πλούσιο σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β και πιο συγκεκριμένα στις βιταμίνες Β1, Β6 και Β12.

Από έρευνες έχει αποδειχτεί ότι μια μερίδα χοιρινού κρέατος περιέχει κατά μέσο όρο το 37% του DRIs, για τις βιταμίνες Β1, Β6 και Β12.Το χοιρινό κρέας είναι μια από τις πλουσιότερες πηγές της βιταμίνης Β1 (θειαμίνης) αφού περιέχει περίπου 5-10 φορές περισσότερο την ποσότητα της θεαμίνης που περιέχει το μοσχαρίσιο κρέας.

Το χοιρινό κρέας περιέχει διπλάσια ποσότητα σεληνίου σε σχέση με το μοσχαρίσιο κρέας. Το σελήνιο εμποδίζει την εμφάνιση διαφόρων ειδών καρκίνου, έχει αντιγηραντικές ιδιότητες, βοηθά στην σωστή λειτουργία του θυρεοειδή και τονώνει το ανοσοποιητικό σύστημα.

Λίπη
Τα λίπη παρέχουν στο σώμα μας ενέργεια. Τα κορεσμένα λιπαρά αυξάνουν το επίπεδο της χοληστερόλης στο αίμα ενώ τα ακόρεστα λιπαρά, από την άλλη πλευρά, φαίνεται να είναι σε θέση να μειώσουν τα επίπεδα της χοληστερόλης.

Το χοιρινό περιέχει λιγότερα λιπαρά και λιγότερα κορεσμένα λιπαρά σε σχέση με το μοσχάρι. Το χοιρινό επίσης θεωρείται πιο υγιεινό από την άποψη ότι περιέχει ορατό λίπος όπου μπορεί να αφαιρεθεί μετά το μαγείρεμα. Η περιεκτικότητα σε λίπος ποικίλλει όχι μόνο ανάλογα με το είδος του ζώου αλλά και με το κομμάτι του κρέατος.

Διαφορετική για παράδειγμα περιεκτικότητα λίπους υπάρχει στο πόδι από το στήθος του ζώου. Όσον αφορά το χοιρινό, το φιλέτο (ψαρονέφρι) ή διάφορα κομμάτια από το μπούτι περιέχουν ελάχιστο λίπος. Αντίθετα, οι χοιρινές μπριζόλες, τα λουκάνικα και τα αλλαντικά μπορεί να περιέχουν έως και 50% λίπος ενώ η περιεκτικότητα του λίπους αυξάνεται ακόμη περισσότερο, πάνω από το 50% σε κορεσμένο λίπος, στις πανσετες και το μπέικον.

Θερμίδες
100 γρ. άπαχου χοιρινού κρέατος μας δίνουν περίπου 105 θερμίδες ενώ 100 γρ. άπαχου μοσχαρίσιου κρέατος 108 θερμίδες. Σημασία όμως δεν έχουν οι θερμίδες αλλά τα λιπαρά. Σε περίπτωση που θέλετε να χάσετε βάρος η καλύτερη επιλογή είναι το χοιρινό, διότι περιέχει λιγότερες θερμίδες και λιπαρά

Συνολικά λοιπόν, το χοιρινό κάνει καλό γιατί:
• Προσφέρει υψηλό βαθμό κορεσμού και υψηλά ποσά ενέργειας
• Βοηθά στην καλή υγεία του δέρματος, των ματιών του νευρικού συστήματος και της πνευματικής απόδοσης
• Περιέχει λίπος με περισσότερα ακόρεστα λιπαρά οξέα
• Έχει μικρότερα ποσοστά χοληστερόλης σε σχέση με το μοσχάρι
• Προσφέρει μεγάλη ποικιλία γεύσεων
• H κατανάλωση του μπορεί να συμβάλει στη μείωση των επιπέδων της χοληστερόλης και της πίεσης του αίματος (McAfee et al. 2010). Σημαντικό βέβαια ρόλο παίζει η συχνότητα κατανάλωσης και ποσότητας του χοιρινού.

Πώς θα τη φτιάξεις μόνος σου
Η Συνταγή για την παραδοσιακή μπουζοπούλα µε την τραγανή πέτσα!

Υλικά
1/2 κιλό αλάτι χοντρό
ένα γουρουνάκι γύρω στα 40 κιλά
4-5 κουταλιές της σούπας ρίγανη

Εκτέλεση
Η προεργασία γίνεται από το προηγούμενο το βράδυ: Περνάμε στη σούβλα το γουρουνόπουλο όπως το αρνί και ρίχνουμε αλάτι σε όλη του την επιφάνεια.
Βάζουμε ρίγανη μέσα στην κοιλιά του και κατόπιν τη ράβουμε.
Τυλίγουμε το χοιρινό με φθηνή γάζα ρολό από το φαρμακείο που το αφήνει να "ανασάνει" και το προστατεύει από έντομα και λοιπούς κινδύνους.
Το πρωί ξετυλίγουμε, το κρέας έχει μαριναριστεί ωραία με τη ρίγανη και το αλάτι.
Ανάβουμε τη φωτιά με ξύλα ή ξυλοκάρβουνα και ανεβάζουμε τη σούβλα πολύ ψηλά. Ψήνεται για 9 με 10 ώρες, θέλουμε όμως δυνατή φωτιά από μακριά και στο πλάι της ψησταριάς.
Το γουρουνόπουλο με το ψήσιμο έχει απώλεια του 40% του συνολικού του βάρους.

Η καλή πρώτη ύλη απογειώνει γεύση και ποιότητα

Δεν αρκεί μόνο η συνταγή και το μεράκι για μια ζουμερή μπουζοπούλα. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η πρώτη ύλη. Οι έμπειροι μας υποδεικνύουν να προτιμάμε όλο το σφαχτό, με το κεφάλι γιατί έτσι εξασφαλίζουμε ότι είναι ντόπιο και όχι εισαγόμενο. Μπουζοπούλα της οποίας μπορείς να βρείς τα ίχνη είναι πολύ καλύτερη από την αγνώστου προελεύσεως.

Καθ’ εκάστην μπουζοπούλα…
Παράδοση πλέον αποτελεί η ατόφια μπουζοπούλα που καθημερινά ψήνει και προσφέρει η Τσικάκης – Γιαννόπουλος α.ε. στο κατάστημά της στη Σπάρτη (Ορθίας Αρτέμιδος). Λαχταριστή μπουζοπούλα ψημένη και ροδισμένη ολόκληρη σε ειδικό φούρνο, προσφέρεται σε μερίδες ή και ολόκληρη… για τους πολλούς λάτρεις του είδους. Από την παραγωγή στην κατανάλωση με εγγύηση και φροντίδα για την τελική γεύση και απόλαυση! Η Τσικάκης – Γιαννόπουλος είναι ο φυσικός αυτουργός για δεκάδες μπουζοπούλες που απολαμβάνουμε στα παραδοσιακά και καλοφροντισμένα πανηγύρια.