Γράφει ο Παναγιώτης Τζουνάκος

Η εξέγερση της νεολαίας στο Πολυτεχνείο τη 17η Νοέμβρη του ‘73 απέδειξε σε όλους, αλλά κυρίως στους ξένους, ότι το στρατιωτικό καθεστώς δεν μπορεί να διαχειριστεί τις ολοένα αυξανόμενες αντιδράσεις, μέρα με την ημέρα αποδυναμώνεται και χάνει τον έλεγχο. Έτσι, στο παρασκήνιο αλλά και στο προσκήνιο γίνονταν διαβουλεύσεις για εκτόνωση της κατάστασης με πρώτη κίνηση την αλλαγή στην ηγεσία, μία εβδομάδα μετά, την 25η Νοέμβρη του ‘73. Στο επόμενο χρονικό διάστημα μέχρι τον Ιούλιο του ‘74 οι υποστηρικτές και προστάτες της χούντας αποσύρουν σιγά – σιγά τη στήριξή τους, επιταχύνουν τις εξελίξεις και θέτουν σε εφαρμογή το σχέδιό τους, που χρόνια έχουν επεξεργαστεί. Χρησιμοποιώντας τα φερέφωνα των Αθηνών και της Λευκωσίας προχωράνε στη διχοτόμηση της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Η αναφορά στο χρονικό της εξέλιξης και της πορείας των γεγονότων το καλοκαίρι του 1974 είναι αποκαλυπτική.

Το πρωί της 15ης Ιουλίου του 1974 αρχίζει ένοπλη κατάλυση των δημοκρατικών θεσμών στην Κύπρο (πραξικόπημα) από ομάδα στρατιωτικών, αλλά και Ελλήνων παραστρατιωτικών με απώτερο στόχο την ανατροπή του Προέδρου Μακαρίου. Ο Μακάριος καταφέρνει να διαφύγει από την πίσω πόρτα του Προεδρικού Μεγάρου και από την Πάφο στέλνει μήνυμα ενότητας και αντίστασης στον Κυπριακό λαό λίγο πριν φυγαδευτεί από την αγγλική βάση για τη Νέα Υόρκη μέσω Μάλτας και Λονδίνου. Καταγγέλλει την ελληνική χούντα για εισβολή στην Κύπρο και στήριξη των ανδρείκελων της Λευκωσίας.

Τα χαράματα της 20ης Ιουλίου αρχίζει η πρώτη φάση της Τουρκικής εισβολής (Αττίλας Ι) με αλλεπάλληλες αεροπορικές επιδρομές και πτώσεις αλεξιπτωτιστών, ενώ στη συνέχεια μεγάλη ναυτική δύναμη προσβάλει τα παράλια στο βόρειο τμήμα του νησιού. Η γενική επιστράτευση στην Ελλάδα εξελίσσεται σε φιάσκο.

Στις 22 Ιουλίου το συμβούλιο ασφαλείας του ΟΗΕ διατάζει κατάπαυση του πυρός στην Κύπρο.

Την 23η Ιουλίου επέρχεται η πτώση του δικτατορικού καθεστώτος της Αθήνας. Το ξενόδουλο καθεστώς της φίμωσης, της καταπίεσης και της κατάλυσης των δημοκρατικών θεσμών έχει καταρρεύσει. Οι στρατιωτικοί κάτω από το βάρος της Κυπριακής τραγωδίας καλούν εσπευσμένα τους πολιτικούς να αναλάβουν τα ηνία της χώρας.

Ο εξωτερικός παράγοντας μπροστά σε μια αδύναμη, ανίκανη και πλήρως αποδιοργανωμένη ελληνική ηγεσία επιβάλλει τις θέσεις του.

Η 24η Ιουλίου είναι η ημέρα αποκατάστασης της δημοκρατίας στην Ελλάδα. Πλήθος κόσμου πανηγυρίζει στους δρόμους και στις πλατείες. Ένα λαϊκό ξέσπασμα, παραλήρημα, με ενθουσιασμό και σε κατάσταση ψυχικής έξαρσης έχει κατακλύσει τα πάντα. Άνεμος ελευθερίας, αξιοπρέπειας και ανθρωπισμού πνέει σε όλη τη χώρα.

Τα μισητά σύμβολα αποκαθηλώνονται και εξαφανίζονται. Ωστόσο, η κατάσταση στο νησί είναι τραγική. Οι βομβαρδισμοί από ξηρά, αέρα και θάλασσα με βαρβαρότητα και κτηνωδία φορτίζουν τους πολίτες με θυμό, μίσος και αγανάκτηση. Η ανάταση και η οργή βρίσκουν ταυτόχρονα την απόλυτη έκφρασή τους. Τις κρίσιμες αυτές ώρες συγκροτήθηκε από παλιούς πολιτικούς Κυβέρνηση «εθνικής ενότητας» προκειμένου να αντιμετωπισθεί η πραγματικά έκρυθμη κατάσταση.

Την 30ή Ιουλίου στη Γενεύη οι ελληνοτουρκικές διαπραγματεύσεις καταλήγουν σε συμφωνία για την αποκατάσταση της συνταγματικής τάξης στην Κύπρο.

Τη 14η Αυγούστου τα τουρκικά στρατεύματα παραβιάζουν τη συμφωνία και εισβάλουν πάλι στο νησί (Αττίλας ΙΙ) και καταλαμβάνουν το 37% του Κυπριακού εδάφους, όπως είναι σήμερα. Η κυβέρνηση δεν μπόρεσε να αποτρέψει τη δεύτερη φάση της εισβολής. Ανακοινώνει την αποχώρηση της Ελλάδας από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ θεωρώντας το υπεύθυνο για τις παρασκηνιακές ραδιουργίες και καταστροφικές αποφάσεις σε βάρος του Ελληνισμού. Στις 15 Αυγούστου δηλώνει ότι «η ένοπλος αντιμετώπισης των Τούρκων εις Κύπρον καθίστατο αδύνατος και λόγω αποστάσεως».

«Η 24η Ιουλίου 1974 συμβολίζει όχι μόνο το χαρμόσυνο γεγονός της επανισχύος στην Ελλάδα του δημοκρατικού πολιτεύματος, αλλά και λυπηρότατο γεγονός της Κυπριακής τραγωδίας. Άρα, όχι μόνο εορτασμός, αλλά και πένθος εθνικό ταιριάζει στην ιστορική αυτήν επέτειο». Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος.

Αρκετά αργότερα το Νοέμβρη του 1999 ο πρόεδρος των ΗΠΑ κατά την επίσημη επίσκεψη στη χώρα μας ζήτησε συγγνώμη από τον Ελληνικό λαό για τη στήριξη που παρείχε η χώρα του στη χούντα των συνταγματαρχών.

Απάντηση για τους χιλιάδες αγνοούμενους δεν έχει δοθεί ακόμη. Ο φάκελος της Κύπρου, παρά τις κατά καιρούς διαβεβαιώσεις, παραμένει κλειστός. Το έγκλημα κατά της Κύπρου και της ανθρωπότητας, η εισβολή και η κατοχή σε ανεξάρτητο κράτος μέλος του ΟΗΕ και της Ε.Ε., παρά τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας συνεχίζεται.

* Τα άρθρα δεν απηχούν απαραίτητα τη γνώμη του notospress.gr