Γράφει ο Παναγιώτης Τζουνάκος

Έχουν περάσει 21 χρόνια από την 31η Ιανουαρίου του 1996, τότε που η Ελλάδα και η Τουρκία βρέθηκαν στα όρια της πολεμικής σύγκρουσης, με αφορμή τις δυο βραχονησίδες Ίμια που βρίσκονται στο σύμπλεγμα των Δωδεκανήσων μεταξύ Καλύμνου και Τουρκικών ακτών. Είναι ανάγκη να επαναφέρονται στην επικαιρότητα επιλογές, αποφάσεις και γεγονότα της πολύ πρόσφατης ιστορίας που σημάδεψαν και στιγμάτισαν την πορεία της χώρας.

Ιστορική αναδρομή: Με το πρωτόκολλο του 1932 μεταξύ Ιταλίας και Τουρκίας τα νησιά Ίμια συμπεριλαμβάνονταν στο χάρτη με Ιταλικά εδάφη. Με τη συνθήκη των Παρισίων (10-12-1947) η Ιταλία εκχωρεί στην Ελλάδα εν πλήρη κυριαρχία τα Δωδεκάνησα ως και τις παρακείμενες νησίδες. Από τότε τα δυο νησιά πέρασαν στη Ελληνική κυριότητα και ενσωματώθηκαν στο Ελληνικό κράτος.

Οι κατά διαστήματα αμφισβητήσεις και οι εδαφικές και θαλάσσιες αξιώσεις της Τουρκίας στο Αιγαίο – ιδιαίτερα μετά από εσωτερικά της προβλήματα – δεν ήταν νέες. Έτσι, μετά από κάποια ανακοίνωση ο δήμαρχος της Καλύμνου – στο δήμο του οποίου ανήκαν τα δυο νησιά – ύψωσε στις 25/1/1996 την Ελληνική σημαία και στα δυο νησιά. Μετά από δυο ημέρες, Τούρκοι δημοσιογράφοι προσγειώθηκαν με ελικόπτερο στο ένα νησί, υπέστειλαν την Ελληνική σημαία και ύψωσαν την Τουρκική. Την επομένη, περιπολικό του Ελληνικού λιμενικού ναυτικού κατέβασε την Τουρκική σημαία και ύψωσε την Ελληνική, παρά τη ρητή πολιτική εντολή που ήταν μόνο να υποσταλεί η Τουρκική σημαία.

Στις 31 Ιανουαρίου, σχεδόν δυο ώρες μετά τα μεσάνυχτα, ειδικές Τουρκικές δυνάμεις αποβιβάζονται στο ένα νησί. Μετά από τρεις ώρες, ελικόπτερο του Ελληνικού πολεμικού ναυτικού, στην προσπάθειά του να διαπιστώσει την παρουσία Τούρκων κομάντος στη βραχονησίδα, πέφτει στη θάλασσα, με αποτέλεσμα το χαμό τριών Ελλήνων αξιωματικών. Η επίσημη θέση της Κυβέρνησης του Κ. Σημίτη (ο οποίος πρόσφατα 18/1 είχε αναλάβει την πρωθυπουργία) ήταν ότι κατέπεσε λόγω κακοκαιρίας, αλλά στην Ελλάδα επικρατούσε η άποψη ότι καταρρίφθηκε από τους Τούρκους. Με παρέμβαση των ΗΠΑ εκτονώθηκε η ένταση μετά την απομάκρυνση όλων των στρατιωτικών δυνάμεων και των δύο χωρών – που είχαν στο μεταξύ αναπτυχθεί στην περιοχή – και τη διαβεβαίωση να μην επιστρέψουν ποτέ στην περιοχή, όπως περιγράφεται στην επίσημη επιστολή του Αμερικανού υπουργού εξωτερικών προς τους υπουργούς εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας.

Η κατάσταση παγιώνεται στις 17 Απριλίου του 1996, όταν μέλη της Ελληνοαμερικανικής ένωσης θέλησαν να τελέσουν στα Ίμια τρισάγιο στη μνήμη των τριών αδικοχαμένων αξιωματικών. Αποβιβάστηκαν στο ένα νησί και κατά την αποχώρησή τους άφησαν ένα στεφάνι και δύο μικρές σημαίες: μία Ελληνική και μια Αμερικανική. Λίγο αργότερα Τουρκικά αεροσκάφη άρχισαν να πετούν πάνω από το νησί. Ενημερώθηκε το Ελληνικό ΥΕΘΑ (Υπουργείο Εθνικής Άμυνας) και έδωσε εντολή να απομακρυνθούν αμέσως και οι δύο σημαίες. Έτσι βατραχάνθρωποι της Ελληνικής μονάδας υποβρυχίων αποστολών έφεραν πίσω τις σημαίες και το στεφάνι.

Από την καταγραφή των γεγονότων προκύπτουν εύλογα και τα αναπάντητα ερωτήματα:
* Γιατί η Ελληνική Κυβέρνηση δέχθηκε να αποσύρει τις στρατιωτικές της δυνάμεις από περιοχή της Ελληνικής επικράτειας;
* Γιατί το Ελληνικό ΥΕΘΑ έδωσε εντολή να κατέβουν οι Ελληνικές σημαίες από Ελληνικό νησιώτικο έδαφος;
* Έκτοτε περιλαμβάνονται στην Ελληνική κυριαρχία τα δυο νησιά ή στις γκρίζες ζώνες του Αιγαίου;
* Γιατί ο πρωθυπουργός λίγες ώρες μετά την κρίση ευχαρίστησε τους Αμερικανούς από το βήμα της Ελληνικής Βουλής για τις υπηρεσίες που προσέφεραν, τη στιγμή που είχαν χαθεί τρείς Έλληνες αξιωματικοί και Ελληνικά νησιά είχαν περάσει σε ζώνη αμφισβήτησης;
* Γιατί μετά την απομάκρυνση της Τουρκικής σημαίας δεν τοποθετήθηκαν φρουρές και στα δύο νησιά;
* Αληθεύει ότι ο αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων και κομματικό στέλεχος του τότε ΠΑΣΟΚ Χ. Λυμπέρης είπε ότι ο Θ. Πάγκαλος (Υπουργός Εξωτερικών) τον ενθάρρυνε να πει ότι «την πήρε τη σημαία το κύμα και ο άνεμος»; Εξάλλου ο Θ. Πάγκαλος είπε στον Υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ ότι κατά τη γνώμη του «οι ισχυροί άνεμοι θα καταστρέψουν τη σημαία και η Ελλάδα δε θα την αντικαθιστούσε».
* Γιατί ο Θ. Πάγκαλος την παραμονή της 31ης Ιανουαρίου δήλωνε στη Ελληνική Βουλή ότι «η Ελλάδα δεν είχε την πρόθεση να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα πέραν των έξι μιλίων» παρότι οι διεθνείς συμβάσεις για το δίκαιο της θάλασσας επέτρεπαν την επέκταση των χωρικών υδάτων στα δώδεκα μίλια;

Είναι επιτακτική η ανάγκη να ανοίξει ο φάκελος των Ιμίων προκειμένου να φωτιστούν όλες οι πτυχές τις κρίσιμες εκείνες ώρες του Γενάρη του 1996 και να αποδοθούν οι ευθύνες.

* Τα άρθρα δεν απηχούν απαραίτητα τη γνώμη του notospress.gr