Γράφει ο Παναγιώτης Τζουνάκος

Το Σύνταγμα – ο καταστατικός χάρτης της χώρας – αποτελεί το πλαίσιο οργάνωσης του Ελληνικού κράτους και προσδιορίζει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των πολιτών. Περιέχει τις θεμελιώδεις αρχές βάσει των οποίων νομοθετεί η Βουλή και αποτελεί τον φύλακα και προστάτη των λαϊκών συμφερόντων απέναντι στην αυταρχία και τις αυθαιρεσίες της εκάστοτε εξουσίας. Όσο πιο συγκεκριμένα, σαφή και ολοκληρωμένα είναι τα περιεχόμενα των άρθρων του, τόσο πιο καθορισμένα είναι τα περιθώρια άσκησης πολιτικής και αποτρέπονται παλινωδίες, διχογνωμίες και αμφισβητήσεις. Είναι κατάκτηση του Ελληνικού λαού, ο οποίος με αγώνες, θυσίες και αίμα κατάλυσε την απόλυτη μοναρχία. Είναι η νίκη της επανάστασης της 3ης Σεπτέμβρη του 1843 στην πλατεία των Ανακτόρων – η οποία μετονομάστηκε σε Πλατεία Συντάγματος – στην Αθήνα και ανάγκασε τον Όθωνα σε παραχώρηση Συντάγματος.

Η προτεινόμενη αναθεώρηση και η έκφραση γνώμης από οργανώσεις, φορείς, αλλά και μεμονωμένους πολίτες μετά από συζήτηση και διαβούλευση αποτελεί πράξη δημοκρατικής συνείδησης και συμπεριφοράς. Ακολουθούν μερικές προσεγγίσεις, επισημάνσεις, θέσεις και προτάσεις:

* Μείωση του αριθμού των βουλευτών σε 200. Να εκλέγονται για δυο το πολύ συνεχόμενες κοινοβουλευτικές θητείες και να έχουν εκπληρώσει τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις ή να έχουν απαλλαγεί νόμιμα. (Η εξέταση της νομιμότητας πρέπει να είναι σε βάθος, πλήρης, απόλυτα δικαιολογημένη και να δίνεται στη δημοσιότητα). Θα ασκούν μόνο τα καθήκοντα του βουλευτή και κανένα άλλο επάγγελμα.

* Να καταργηθεί η διάταξη περί ευθύνης υπουργών και το προνόμιο της ασυλίας τους και να παραπέμπονται για ανομίες και παρανομίες τους στην τακτική δικαιοσύνη, όπως όλοι οι πολίτες.

* Πρωθυπουργός δεν μπορεί να ορίζεται κάποιος εξωκοινοβουλευτικός – εκτός των υπηρεσιακών – παρά μόνο αιρετός δηλ. εν ενεργεία βουλευτής.

* Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας θα εκλέγεται από τη Βουλή μόνο αν συναινούν τα 4/5 του συνόλου των βουλευτών κατά την πρώτη ψηφοφορία ή τα 3/5 στη δεύτερη. Άλλως θα αποφασίζει ο λαός με καθολική ψηφοφορία. Οι αρμοδιότητές του, σε κάθε περίπτωση, παραμένουν ως έχουν.

* Για τις σχέσεις Κράτους-Εκκλησίας είναι θεμιτή η άποψη της ρητής κατοχύρωσης της θρησκευτικής ουδετερότητας του κράτους. Είναι αξιοσημείωτα αυτά που έγραφε ο κορυφαίος δάσκαλος του γένους Αδαμάντιος Κοραής σχετικά: «Να κρατύνη (ενισχύσει) η θρησκεία την πολιτείαν, όχι να επικρατή και να εξουσιάζη αυτή. Το κράτος αυτής είναι όλον πνευματικόν, και περιωρισμένον εις την συνείδησιν και ομολογίαν των πιστευόντων».

* Η κατοχύρωση της απλής αναλογικής, ως το απόλυτα δίκαιο εκλογικό σύστημα, αφού το ποσοστό των ψήφων που θα λάβει κάθε κόμμα θα είναι και ποσοστό των εδρών του.

* Τη θέσπιση δικαστικού συμβουλίου, απαρτιζόμενο μόνο από δικαστές των ανώτατων δικαστηρίων, το οποίο θα γνωμοδοτεί για νόμο, εντός συγκεκριμένης προθεσμίας, μετά από προσφυγή 80 βουλευτών.

* Για ενίσχυση της λαϊκής κυριαρχίας να διενεργούνται δημοψηφίσματα – μετά από συλλογή υπογραφών – για εθνικά θέματα ή για σοβαρά πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα. Το αποτέλεσμα θα είναι απόλυτα δεσμευτικό και άμεσα υλοποιήσιμο από την εκτελεστική εξουσία. (Βέβαια μεγάλη σημασία έχει η διατύπωση της πρότασης του δημοψηφίσματος).

* Η απόφαση για απεργία να λαμβάνεται από το σωματείο αν είναι υπέρ το 50% +1 των εγγεγραμμένων συμπεριλαμβανομένης και της θέσης των αντεπιστελλόντων μελών.

* Η επιλογή των μελών των ανεξάρτητων αρχών να γίνεται με απόφαση της διάσκεψης των προέδρων της Βουλής με αυξημένη πλειοψηφία των 4/5 κατά την πρώτη ψηφοφορία ή των 3/5 στη δεύτερη.

* Κάθε χρόνο μέσα στο Δεκέμβρη να δίνεται επίδομα στήριξης και αλληλεγγύης, ανάλογα με το πλεόνασμα, σε ανέργους, χαμηλόμισθους και χαμηλοσυνταξιούχους πάντοτε με εισοδηματικά κριτήρια.

Η αναθεώρηση του Συντάγματος δεν είναι μια ευκαιριακή, επικοινωνιακή ή κομματική πράξη. Είναι μια κυρίαρχη πολιτική πρόταση που αφορά όλους τους πολίτες, την κοινωνία, τη χώρα, το έθνος. Είναι ένα ουσιαστικό βήμα για τον εκσυγχρονισμό της κοινωνικής και πολιτικής ζωής του τόπου, στηρίζεται στη συσσωρευμένη εμπειρία, επιδιώκει την άμβλυνση των ασαφειών και των αμφισβητήσεων του παρελθόντος και επιφέρει τις απαραίτητες και αναγκαίες αλλαγές και μεταρρυθμίσεις. Η θεσμοθέτηση της παρέμβασης και η μεγαλύτερη συμμετοχή του λαϊκού παράγοντα στη λήψη κρίσιμων αποφάσεων θα λειτουργήσει σοβαρά, ώριμα και υπεύθυνα.

Το νέο Σύνταγμα θα αντανακλά την εικόνα της σύγχρονης Ελληνικής πολιτείας, την αναδιοργάνωση των θεσμών, την εμβάθυνση και τη διεύρυνση της δημοκρατίας, αφού με πρωτοβουλία των πολιτών, με υπογραφές, θα μπορεί να καταργηθεί ένας νόμος ή και να προταθεί νέος. Το πρωτοποριακό αυτό εγχείρημα δίνει τη δυνατότητα και στην αντιπολίτευση να συμμετέχει περισσότερο ενεργητικά και αποφασιστικά.

Οι προτάσεις αυτές υποβλήθηκαν στην επιτροπή διαλόγου για την αναθεώρηση του Συντάγματος στη διεύθυνση: www.syntagma-dialogos.gov.gr

* Τα άρθρα δεν απηχούν απαραίτητα τη γνώμη του notospress.gr