Γράφει ο Θεόδωρος Τσιγκουράκος*
Την Πέμπτη 26-8-2015 το Υπουργείο Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων προέβη σε δημοσιοποίηση των βάσεων εισαγωγής στα Ανώτατα (Α.Ε.Ι.) και Τεχνολογικά (Τ.Ε.Ι.) εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας θέτοντας τέλος στην αγωνία χιλιάδων υποψηφίων.

Ευρισκόμενος τη μέρα αυτή στο Νομό καταγωγής μου, τη Λακωνία και συγκεκριμένα στη Σπάρτη και λόγω της διαρκούς επιστημονικής και επαγγελματικής ενασχόλησής μου ήδη από το έτος 2003 με τον θεσμό των Πανελλαδικών Εξετάσεων από την θέση του Φιλολόγου - Γλωσσολόγου, κρίνω πρωτίστως σκόπιμο να συγχαρώ ανεξαιρέτως όλες τις μαθήτριες και όλους τους μαθητές του Νομού που συμμετείχαν στις φετινές δύσκολες και απαιτητικές εξετάσεις, κατανοώντας πλήρως τις πολλές και ποικίλες δυσκολίες που χρειάστηκε να υπερβούν (ενδεικτικά αποστάσεις από Κοινότητες εκτός Σπάρτης, οικονομικές δυσκολίες κ.λπ.). Επιπλέον, θέλω να ευχηθώ Δύναμη και Καλή Επιτυχία σε ό,τι ο καθένας έχει θέσει ως στόχο του και ονειρεύεται εφεξής.

Ειδικά οι φετινές Πανελλαδικές Εξετάσεις προσφέρουν την ευκαιρία να γίνουν ορισμένες επισημάνσεις ως προς την ουσία της εκπαιδευτικής πραγματικότητας και με αφορμή την ανάρτηση των βάσεων εισαγωγής, θα ήθελα να καταθέσω κάποιες προσωπικές σκέψεις.

Είθισται να υποστηρίζουμε πως οι διακυμάνσεις των βάσεων εισαγωγής σε όλα τα επιστημονικά πεδία τελούν σε άμεση συνάρτηση με την ποιότητα και το βαθμό δυσκολίας των θεμάτων, καθώς επίσης και με τις επιδόσεις των ίδιων των μαθητών. Με απλά λόγια, η ευκολία των θεμάτων προκαλεί άνοδο των βάσεων και η δυσκολία το αντίστροφο. Η εξήγηση αυτή φαντάζει ρεαλιστική, σχεδόν προφανής. Είναι άραγε όμως και ικανή;

Ομολογουμένως, τα θέματα των φετινών Πανελλαδικών Εξετάσεων ήταν πολύ απαιτητικά, αν όχι δύσκολα. Ο αντίκτυπος της δυσκολίας τους στη διαβάθμιση των βάσεων υπήρξε άμεσος και ευνόητος:
• Ο αριθμός των αριστούχων μειώθηκε φέτος στο μισό συγκριτικά με το προηγούμενο έτος.
• Παρατηρήθηκε πτὠση των βάσεων σε όλα τα επιστημονικά πεδία, εξαιρουμένου του πεδίου των Οικονομικών Επιστημών (5ο πεδίο).
• Το επίπεδο των φετινών βάσεων προσέγγισε το αντίστοιχο του έτους 2013, σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα βρέθηκε ακόμη χαμηλότερα.
• Σημειώθηκε «κατακρήμνιση» σχολών παραδοσιακού ενδιαφέροντος και αυξημένης ζήτησης. Ενδεικτικές περιπτώσεις αποτελούν το Τμήμα Νομικής Κομοτηνής (μείον 757 μόρια σε σύγκριση με πέρυσι), το Τμήμα Φιλολογίας Θεσσαλονίκης (μείον 941 μόρια), το Τμήμα Ιατρικής Σχολής Αλεξανδρούπολης (μείον 536 μόρια) και πλείστα όσα παραδείγματα.

Οι ανωτέρω διαπιστώσεις «δικαιώνουν» την τριπλή σχέση θεμάτων-απόδοσης - βάσεων. Εντούτοις, το πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον της χώρας και ο παράγοντας της αβεβαιότητας διαδραματίζουν καταλυτικό ρόλο στις επιλογές των υποψηφίων. Η εγγύτητα του τόπου διαμονής σε σχέση με τον αντίστοιχο της φοίτησης, οι προοπτικές εξέλιξης και κυρίως η διασύνδεση σχολής και επαγγέλματος είναι παράγοντες που κρίνουν σε καθοριστικό βαθμό τη διακύμανση των βάσεων. Παραθέτω πολύ ενδεικτικά:
• Απαξίωση των ανθρωπιστικών σπουδών λόγω μειωμένης επαγγελματικής προοπτικής.
• Κατάρρευση των βάσεων των παιδαγωγικών τμημάτων μετά την εποχή της άμεσης απορρόφησης στη δημόσια, κυρίως, εκπαίδευση.
• Τα τμήματα Πολιτικών Μηχανικών και Αρχιτεκτόνων γνωρίζουν τη μεγαλύτερη μείωση έναντι των υπολοίπων τμημάτων του Εθνικού Μετσοβείου Πολυτεχνείου (Ε.Μ.Π.), λόγω της δυσμενούς επαγγελματικής προοπτικής. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι, ενώ το 2009 το Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του Ε.Μ.Π. είχε ως βάση εισαγωγής τα 19.356 μόρια, φέτος το ίδιο τμήμα έχει ως βάση μόλις τα 16.785 μόρια).

Συνεπώς, προκύπτει απρόσκοπτα το συμπέρασμα πως η γενικότερη οικονομική και κοινωνική πραγματικότητα επηρεάζει σε πολύ σημαντικό βαθμό τις επιλογές και άρα και το μέλλον των μαθητών. Οι υποψήφιοι καλούνται να αποφασίσουν με γνώμονα αβέβαιους και σύνθετους παράγοντες, δημιουργώντας μια κυκλική διαδικασία. Το ζητούμενο είναι αν αυτός ο «κύκλος» θα αποδειχθεί φαύλος ή αγαθός.

* Ο Θεόδωρος Τσιγκουράκος είναι Φιλόλογος – Γλωσσολόγος, Πτυχιούχος Τμήματος Κλασσικής Φιλολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών