Η Ελαφόνησος βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο της Πελοποννήσου. Ο πληθυσμός του νησιού, που είναι περίπου εξακόσιοι κάτοικοι το χειμώνα, το καλοκαίρι σχεδόν διπλασιάζεται. Το νησί είναι πόλος έλξης τουριστών με κορύφωση το μήνα Αύγουστο.

Η Ελαφόνησος διέθετε έναν από τους μεγαλύτερους αλιευτικούς στόλους στην Ελλάδα με σκάφη παράκτιας αλιείας. Τα περισσότερα από αυτά είναι τρεχαντήρια.

Έχει έκταση 19 τετραγωνικά χιλιόμετρα και αποτελεί τον Δήμο Ελαφονήσου, του νομού Λακωνίας. Πιο συγκεκριμένα αποτελείται από το χωριό Ελαφόνησος και τους οικισμούς Καπάρι, Κάτω Νησί, Λεύκη και Πούντα. Κατά την απογραφή του 2001 η κοινότητα είχε συνολικά 745 κατοίκους, από τους οποίους 625 κατοικούσαν στο χωριό Ελαφόνησος και στους οικισμούς οι υπόλοιποι ως εξής: 10 στο Καπάρι, 70 στο Κάτω Νησί, 35 στην Λεύκη και 13 στην Πούντα.

Πασίγνωστη για την παραλία του Σίμου, τους λευκούς αμμόλοφους και τους κέδρους. Κάθε καλοκαίρι συρρέουν τουρίστες από την Ελλάδα και το εξωτερικό οι οποίοι «βυθίζονται» στο μοναδικό τιρκουάζ της θάλασσας. «Αιχμάλωτοι» μιας φυσικής ομορφιάς που σπάνια συναντάς… Ανατολικά της Ελαφονήσου είναι η Νεάπολη. Νότια τα Κύθηρα.

Ο δήμος Ελαφονήσου συστάθηκε με το Πρόγραμμα Καλλικράτης το 2011 και προήλθε από την αναγνώριση της κοινότητας Ελαφονήσου σε δήμο. Η κοινότητα Ελαφονήσου είχε συσταθεί για πρώτη φορά το 1949 και από τότε παρέμεινε αμετάβλητη. Παλαιότερα το νησί της Ελαφονήσου ανήκε στην Κοινότητα Κάμπου Βοιών.
Κατά την αρχαιότητα η σημερινή Ελαφόνησος δεν αποτελούσε νησί, αλλά τη χερσόνησο "ΟΝΟΥ ΓΝΑΘΟΣ", καθώς το τότε σχήμα παρέπεμπε στην όψη γαϊδουρομασέλας, σύμφωνα με τον Παυσανία, ο οποίος στην περιήγησή του τοποθετεί την πόλη στην ποντισμένη σήμερα περιοχή της νησίδας Παυλοπέτρι (Πετρί), όπου διακρίνονται ακόμη και σήμερα χαλάσματα σπιτιών και καρόδρομοι, όπως και στον Κάβο Καλογήρου (Καλόγερας)κοντά στο νησί Κασέλα στης Παναγίας τα Νησιά αλλά και αλλού. Μαζί με την περιοχή μεταξύ του νησιού και της Πελοποννήσου, που ποντίστηκε μετά τον πρώτο αιώνα μ.Χ., ποντίστηκαν και άλλα μικρότερα κομμάτια γης πέριξ του νησιού που σήμερα μας ανταμείβουν με τα υπέροχα χρυσοπράσινα χρώματα στα νερά άνωθεν τους.

Το σημερινό της όνομα η Ελαφόνησος το οφείλει, σύμφωνα με έρευνα των Δρ. Σταμούλη Ιακώβου & Κρούπη Ηλία, στο πλούσιο κυνήγι που υπήρχε στην περιοχή από την αρχαιότητα, καθώς, όπως αναφέρεται και από τον Παυσανία, πολλά ήταν τα ιερά της Αρτέμιδας στην περιοχή και πιο συγκεκριμένα από την ύπαρξη πλήθους μικρόσωμων ελαφιών κόκκινου χρώματος. Άλλωστε και το διάσημο άγαλμα της Θεάς Αρτέμιδας στο Μουσείο του Λούβρου, που κρατά ένα τέτοιο ελάφι, έχει βρεθεί στην ευρύτερη περιοχή.

Σύμφωνα και με Βενετσιάνικους χάρτες του 15ου αιώνα, η Ελαφόνησος αποτυπώνεται ως CERVI "τσέρβι" και τα Κύθηρα ως CERIGO "τσερίγκο" (όνομα που οι ντόπιοι χρησιμοποιούν ως και σήμερα για τα Κύθηρα, κάτι που δεν έγινε στην Ελαφόνησο, καθώς δεν κατοικούνταν τότε). Τέλος, το απέναντι χωριό Βιγκλάφια μαρτυρά με το όνομά του την αλήθεια αυτή (ΒΙΓΚΛΑ - ΕΛΑΦΙΑ), καθώς από εκεί απλώνεται μπροστά μας πεντακάθαρα όλος ο κάμπος ως την Ελαφόνησο, όπως και η λιμνοθάλασσα Στρογγύλη. Ως φυσικό παρατηρητήριο, λοιπόν, των κόκκινων αυτών ελαφιών δε θα μπορούσε παρά να αποδοθεί αυτό το τοπωνύμιο.

Reflecting on Peloponnese - Aerial Landscape Video from N. Kechagias, A. Lykoudi on Vimeo.