Γράφει ο Πάνος Κριάς
Για περίπου 300 χρόνια η όπερα (πλ. του opus) αποτέλεσε το πιο κοσμικό είδος στην ευρύτερη λαϊκή μουσική παράδοση..

Η Όπερα είναι ένα δράμα που τραγουδιέται. Αποτελείται από σχεδόν όλα τα μέρη της υψηλής καλλιτεχνικής δημιουργίας. Ήγουν, από την μουσική, την ποίηση, το μπαλέτο, την χορωδία, το θέατρο, τα σκηνικά και τα κοστούμια, δημιουργώντας το πιο επιβλητικό και ταυτοχρόνως το πιο απαιτητικό θέαμα που έχει προκύψει ποτέ στην ιστορία της ανθρωπότητας.

ΤΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ της όπερας: Αρχικά το recitative.Τα αμιγώς ρυθμικά μέρη των διαλόγων χωρίς μελωδία. Κάτι σαν την σημερινή πρόζα η οποία επαναλαμβάνεται πάνω σε μια νότα.

Η aria. H άρια είναι το συγκεκριμένο τραγούδι της όπερας το οποίο απελευθερώνει την συναισθηματική φόρτιση του δράματος, μέσα από την μαγεία της υψηλής φωνητικής τέχνης.

Η δυνατότητες της άριας είναι τεράστιες, από τον βαρύτονο μέχρι την σοπράνο καλύπτεται ένα ολοκληρωμένο φάσμα μουσικών διαστημάτων και δυνατοτήτων.

Γυναικείες φωνές: σοπράνο, μέτζο σοπράνο, κοντράλτο, και αντρικές: τενόρος, βαρύτονος, μπάσος. Έχουμε επίσης την κολορατούρα σοπράνο που αγγίζει τις πιο ψηλές νότες της κλίμακας, την δραματική σοπράνο που προτιμάται για έντονες και λυρικές περφόρμανς και τέλος η ηρωική σοπράνο ή ο ηρωικός τενόρος για ανάλογα έργα όπως ο Τριστάνος και Ιζόλδη του R. Wagner

Χορωδία: η χορωδία στην όπερα είναι ο συνδετικός κρίκος με τις άλλες φωνές αλλά λειτουργεί και αυτόνομα δίνοντας έμφαση στην πολυφωνία..
Μπαλέτο: το μπαλέτο χρησιμοποιείται ποικιλοτρόπως. Είτε στην εισαγωγή της όπερας ως overture, είτε ως πρελούδιο κατά το δράμα, αλλά περισσότερο για να δώσει έμφαση στην οπτική διάσταση του έργου.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΟΠΕΡΑΣ

Η όπερα «γεννήθηκε» στην Φλωρεντία της Ιταλίας και αναπτύχθηκε στο τέλος του 16ου αιώνα, κατά την μεταβατική περίοδο από την Αναγέννηση στο Μπαρόκ. Τότε είναι που περάσαμε περιτράνως στην δεσποτεία της Μονωδίας. Μονωδία σημαίνει, μια μελωδική γραμμή με την συνοδεία ορχήστρας και με πρωταγωνιστή του είδους την ομάδα της camerata. Η Καμεράτα αποτελούνταν από συγγραφείς, καλλιτέχνες, μουσικούς, ποιητές και συνθέτες της εποχής, μεταξύ τους, οι J. Peri και G. Caccini καθώς και ο πατέρας του Γαλιλαίου.

Στόχος τους ήταν να αναστήσουν την μουσικο-δραματική τέχνη της αρχαίας Ελλάδας. Καθώς όμως δεν είχε απομείνει τίποτα σε γραπτά κείμενα (τραγικό ε;) από την μουσική της αθηναϊκής τραγωδίας, οι συντελεστές της Camerata (οι του σαλονιού) άφησαν την φαντασία τους να οργιάσει.

Από το σημείο αυτό άρχισε ουσιαστικά να αναπτύσσεται και η τέχνη της όπερας.

Δηλαδή ο συνδυασμός μουσικής, ποίησης, δράματος, υποκριτικής και σκηνικών.

Η πρώτη ολοκληρωμένη όπερα θεωρείται η ‘EURIDICE’ (1600) του Jacopo Peri.

Οι συνθέτες αρχικώς έδιναν έμφαση στα recitative αντί για την τραγουδιστική τέχνη στα έργα τους, ωστόσο όμως αργότερα ο Claudio Monteverdi (1567-1643) απογείωσε ανυπερθέτως την όπερα καθώς δανείστηκε στοιχεία από τα μαδριγάλια (ιταλικά τραγούδια του Μεσαίωνα) και την βενετική εκκλησιαστική μουσική. Η άρια τότε έγινε απαραίτητο στοιχείο της όπερας.

Τον Μον-τεβέρντι ακολούθησαν ο Cavalli, και πολύ περισσότερο ο Allessandro Scarlatti ο οποίος συνέθεσε 115 όπερες μεταξύ 1679 και 1825. Ανέπτυξε έτει περαιτέρω την όπερα (Τeodora) και δημιούργησε την Ναπολιτάνικη σχολή.

* Τα άρθρα δεν απηχούν απαραίτητα τη γνώμη του notospress.gr