O γύρος του κόσμου δεν περνάει από την Σπάρτη

Γράφει η Ποτούλα Πασχαλίδη

Το πολύχρωμο λεωφορείο γέμισε ασφυκτικά από το εξίσου πολύχρωμο πλήθος. Άνθρωποι κάθε ηλικίας και προερχόμενοι από κάθε γωνιά του πλανήτη ξεκινούσαν γεμάτοι περιέργεια αλλά και δέος να γνωρίσουν τα αξιοθέατα της Σπάρτης. Και ήξεραν πολλά για την ιστορία και τη διαδρομή τούτου του ένδοξου και μοναδικού τόπου. Γνώριζαν για τον Λυκούργο, θαύμαζαν τον Λεωνίδα, θεωρούσαν μοναδική την Ωραία Ελένη, ήξεραν απέξω και ανακατωτά τα αποφθέγματα του Χείλωνα.

Τελευταίες μπήκαν στο λεωφορείο δυο υπέροχες πρόσχαρες γυναίκες. Επρόκειτο για μια ξεναγό και μια αρχαιολόγο. Έπρεπε όλα να γίνουν άψογα.

-Ποιοι είναι όλοι αυτοί, ρώτησα γεμάτη απορία την ξεναγό που την γνώριζα προσωπικά.

-Δεν τάμαθες. Όλοι αυτοί είναι άνθρωποι από κάθε γωνιά της γης που κάνουν το γύρο του κόσμου που θα διαρκέσει δύο ολόκληρα χρόνια. Μέσα στα άλλα στο πρόγραμμα τους είναι η επίσκεψη σε 17, μάλιστα καλά το άκουσες, 17 μέρη στην Ελλάδα. Θα μπορούσε να μην υπάρχει η Σπάρτη ανάμεσα τους; Όχι βέβαια. Έλα μαζί μας είπε η ευγενική κοπέλα και με τράβηξε μέσα στο μεγάλο όχημα.

Πρώτος σταθμός το Αρχαίο Θέατρο στην άκρη της νέας πόλης και πολύ κοντά στον Ευρώτα το ποτάμι που είχε συνδεθεί άρρηκτα στην Αρχαιότητα με την εκπαίδευση των Σπαρτιατόπαιδων. Θεέ μου τι μεγαλείο, ποια ανάταση ψυχής, πόση συγκίνηση. Το θέατρο τεράστιο, αποκαταστημένο πλήρως, ξεχορταριασμένο, πεντακάθαρο, φροντισμένο μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια από τις υπηρεσίες της Αρχαιολογίας, με τις 16.000 θέσεις του πανέτοιμες να δεχτούν τους θεατές παραστάσεων αρχαίου δράματος, και όχι μόνο. Το θρόισμα των φύλλων από τα δέντρα τριγύρω να μαρτυράνε φλύαρα τα δρώμενα στην ορχήστρα του τους καλοκαιρινούς μήνες και η φωνή της ξεναγού να ακούγεται κρυστάλλινη εξ αιτίας της τέλειας ακουστικής του.

Οι επισκέπτες έδειχναν κατενθουσιασμένοι και συγκινημένοι που βρίσκονταν σε τούτο τον σημαντικό χώρο. Βομβάρδιζαν με ερωτήσεις τις δυο γυναίκες και εκείνες με υπομονή αλλά και ένα τεράστιο χαμόγελο τους εξηγούσαν τα πάντα.

-Έτσι γίνεται πάντα όταν ξεναγείς στο Αρχαίο Θέατρο, ρώτησα βλέποντας τες να αντιμετωπίζουν τόσες πολλές ερωτήσεις συγχρόνως.

-Έτσι και χειρότερα. Και το λέω γιατί σήμερα οι περισσότεροι, από όσο μπορείς να δεις, είναι Ιάπωνες και οι Ιάπωνες γνωρίζουν την ιστορία της Σπάρτης καλύτερα και από τους Σπαρτιάτες. Δεν βλέπεις πόσοι έρχονται στο Σπάρταθλον κάθε χρόνο;

Σαν πήρε τέλος η επίσκεψη στο Αρχαίο Θέατρο μπήκαμε όλοι στο λεωφορείο για να μας μεταφέρει στο Αρχαιολογικό Μουσείο στην είσοδο της πόλης, δίπλα στον Ευρώτα. Αντίκρισα το τεράστιο κτήριο σαν να το έβλεπα για πρώτη φορά. Αν και έχουν περάσει λίγα χρόνια από τότε που εγκαινιάστηκε, εγώ κάθε φορά το βλέπω σαν να είναι η πρώτη. 5.000 τετραγωνικά μέτρα κτήριο, δεν είναι και αμελητέο. Από έξω στολισμένο λιτά και με δωρική μεγαλοπρέπεια (έργο Έλληνα αρχιτέκτονα που σεβάστηκε την ιστορία του τόπου και δεν το έκανε να μοιάζει με αποθήκη σαν κάποια άλλα) και από μέσα λειτουργικό και αντάξιο της κληρονομιάς που μας άφησαν οι πρόγονοι μας.

Οι επισκέπτες έμειναν να κοιτάζουν τα εκθέματα, βοηθούμενοι και από την ξενάγηση, θαμπωμένοι από την ομορφιά τους. Εκεί δε που στάθηκαν με δέος ήταν τα ψηφιδωτά, άψογα εκτεθειμένα και με επεξηγηματικές επιγραφές που δεν άφηναν καμία απορία. Σε περίοπτη δε θέση να βρίσκεται το ψηφιδωτό που παριστάνει την Αρπαγή της Ευρώπης, εκείνο που έχει και το νόμισμα των 2 ευρώ ντε. Πάνω από δυο ώρες κράτησε η ξενάγηση και κατόπιν όλοι μαζί κουρασμένοι αλλά φανερά ικανοποιημένοι απολαύσαμε την περιποίηση στο αναψυκτήριο που στεγάζεται στο υπερώο του θαυμαστού Μουσείου.

Επόμενος σταθμός η μεγάλη κατασκήνωση πάνω στις όχθες του Ευρώτα, το σημείο αναφοράς του νεανικού κοινού των επισκεπτών της Σπάρτης. Έφηβοι, κυρίως, από την Ελλάδα και το εξωτερικό βρίσκονταν στο μέρος που μεγάλωναν μορφώνονταν και γυμνάζονταν τα σπαρτιατόπουλα και βίωναν έστω και για λίγο τον μοναδικό εκείνο τρόπο ζωής. Είδαν και δεν πίστευαν στα μάτια τους, παιδιά , αγόρια και κορίτσια, να μαθαίνουν γραφή (χωρίς η και ω) και ανάγνωση, να παλεύουν στις παλαίστρες, να ασχολούνται με την Μουσική. Και στο καζάνι να ετοιμάζεται ο Μέλανας Ζωμός (χοιρινό βραστό με αλάτι, ξύδι και αίμα).

Το πολύχρωμο λεωφορείο, σαν έφυγε από τον Ευρώτα, με τους επιβάτες του χορτάτους από πρωτόγνωρες εμπειρίες, έκανε μια περιήγηση σε όσα θαυμαστά απομεινάρια του σπαρτιατικού πολιτισμού είχαν σεβαστεί οι αιώνες και οι άνθρωποι. Δεν χόρταιναν να βλέπουν και να ακούν και μαζί τους και εγώ.

Το απομεσήμερο, το μεγάλο όχημα βγήκε από την Σπάρτη και ανηφόρισε προς τον Μυστρά. Πρώτη στάση στο κέντρο Βυζαντινών σπουδών, ένα σπουδαίο κέντρο, στο καλοφροντισμένο, αναπαλαιωμένο κτήριο του παλαιού Δημοτικού Σχολείου του Μυστρά, εκεί που γίνονται κοινωνοί του μεγαλείου του Βυζαντινού πολιτισμού άνθρωποι από όλο τον κόσμο.

Σαν σταμάτησε το αυτοκίνητο στο χώρο στάθμευσης του Αρχαιολογικού χώρου της Βυζαντινής Καστροπολιτείας και κατέβηκαν οι επισκέπτες, ένα μακρόσυρτο Ωωωωωωωωωω ακουγότανε από άκρη σε άκρη. Επισκέφτηκαν τις μοναδικού κάλλους καλοδιατηρημένες Βυζαντινές εκκλησίες με προεξάρχουσα εκείνη του Αγίου Δημητρίου εκεί που στέφτηκε ο τελευταίος μαρτυρικός Αυτοκράτορας του Βυζαντίου ο Κ. Παλαιολόγος, ο Μαρμαρωμένος Βασιλιάς. Θαύμασαν τα εκθέματα του Μουσείου αλλά εκεί που έδωσαν τα ρέστα τους ήταν στα Ανάκτορα των Παλαιολόγων. Πλήρως αναστηλωμένα από τη δεκαετία του 80, φροντισμένα, και με την σωστή διαχείριση. Αρχαιολόγοι και υπάλληλοι να εξηγούν στον κόσμο τις χρήσεις του κάθε τμήματος του σημαντικού κτηρίου, τα κενά δηλαδή που αφήνουν οι πινακίδες που υπάρχουν παντού. Τέτοια οργάνωση ούτε στο Λούβρο.

Μια και η νύχτα σε λίγο θα έκανε αισθητή την παρουσία της , το τελευταίο απομεινάρι της αρχαίας Σπαρτιάτικης κοσμοθεωρίας που απαιτείτο η επίσκεψη του ήταν ο Καιάδας το βάραθρο που βρίσκεται στο δρόμο προς την Καλαμάτα εκεί που λέγεται πως καταβαράθρωναν τους εχθρούς της πόλης. Το απόλαυσαν στο έπακρον οι επισκέπτες αν και ήταν κατάκοποι. Τα σκαλοπάτια που οδηγούσαν στο άνοιγμα του Καιάδα καλοφροντισμένα, μπάρες δεξιά και αριστερά βοηθούσαν σημαντικά στην άνοδο και στην κάθοδο και παντού πινακίδες που κατατόπιζαν και τον πλέον αδαή. Μοναδική εμπειρία για τον καθένα.

Το λεωφορείο πήρε τον δρόμο του γυρισμού και πάνω που άρχισαν οι επιβάτες να κάνουν απολογισμό των όσων απόλαυσαν εκείνη τη μέρα χτύπησε το τηλέφωνο και πετάχτηκα από την πολυθρόνα μου ταραγμένη.
Ώστε όνειρο ήταν.

Στα πόδια μου στέκει η εφημερίδα που διάβαζα πριν με πάρει ο ύπνος. Διαβάζω για μία ακόμη φορά.

<<Ο γύρος του κόσμου σε δυο χρόνια με 17 στάσεις στη χώρα μας που κοστίζει 1,1 εκατομμύρια ευρώ>>.

Και παρακάτω συνεχίζει.

<<Μεταξύ αυτών είναι το Ταζ Μαχάλ στην Ινδία, οι Πυραμίδες στην Αίγυπτο, η Απαγορευμένη πόλη της Κίνας, το Μάτσου Πίτσου στο Περού. Στους Ελληνικούς προορισμούς περιλαμβάνονται η Ακρόπολη, το Πυθαγόρειο της Σάμου, η Δήλος, η Παλαιά πόλη της Κέρκυρας, τα Μετέωρα, οι Δελφοί, η Θεσσαλονίκη>>.

Η Σπάρτη;