Γιατί η Σπάρτη χάνει έδαφος (Πεζοδρόμια)

Γράφει ο Βαγγέλης Μητράκος

Τα πεζοδρόμια των πόλεων , έτσι όπως τα σηματοδοτεί κατά κυριολεξία η ονομασία τους , είναι (η θα ’πρεπε να είναι) οι δρόμοι των πεζών . Ζωτικής , δηλαδή , σημασίας χώροι κίνησης των πεζών , σε αντιδιαστολή με τους δρόμους οι οποίοι ανήκουν στα αυτοκίνητα .

Δυστυχώς το κατοχυρωμένο αυτό δικαίωμα των πεζών της πόλης ακυρώνεται εν πολλοίς από την ανάπτυξη των επαγγελματικών ενδιαφερόντων κατά μήκος των πεζοδρομίων , από την έλλειψη σχεδιασμού και προτεραιοτήτων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και από την «αλαζονεία του αυτοκινήτου» το οποίο εισβάλλει πολλές φορές στους χώρους των πεζών και δη στα πεζοδρόμια .

Τα φαινόμενα αυτά καταγράφονται με ένταση ΚΑΙ στα πεζοδρόμια της Σπάρτης . Και είναι πραγματικά κρίμα , μια πόλη που εντυπωσιάζει τον επισκέπτη της με τα μεγάλα πεζοδρόμια που διαθέτει στον κεντρικό ιστό της , να μην μπορεί να νοικοκυρέψει τα πεζοδρόμιά αυτά και να τα καταστήσει αντάξια της φήμης που διαθέτουν πανελλαδικά .

Η κατάσταση στα πεζοδρόμια της Σπάρτης έχει πραγματικά ξεφύγει , ιδιαίτερα το καλοκαίρι , αφού οι πεζοί παρεμποδίζονται κατά τη χρήση των πεζοδρομίων στο κέντρο της πόλης από καρέκλες , σκαμπό , τραπέζια , σταντ , ζαρντινιέρες , πάγκους , εμπορεύματα , κλπ . Τα παρκαρισμένα επίσης αυτοκίνητα δημιουργούν πολλές φορές ασφυκτικό κλοιό γύρω από τα πεζοδρόμια , αποκλείοντας την πρόσβαση σ’ αυτά ακόμα και στα σημεία που υπάρχουν ράμπες για τα άτομα με αναπηρία . Παράλληλα, στους παράπλευρους δρόμους , εκεί που τα πεζοδρόμια είναι στενά , έχει γίνει καθεστώς το παρκάρισμα πάνω σ’ αυτά . Έτσι , πεζοί , ανάπηροι , ποδηλάτες , γυναίκες με παιδικά καροτσάκια , ηλικιωμένοι και γενικά όλοι οι πεζοί αναγκάζονται να χρησιμοποιούν το δρόμο για να περάσουν , όπου φυσικά κινδυνεύουν από τα διερχόμενα αυτοκίνητα.

Από την άλλη μεριά τα κεντρικά πεζοδρόμια της Σπάρτης έχουν να συντηρηθούν από τις αρχές του ’70 όταν τα έστρωσε και τα αποκατέστησε συνολικά , για πρώτη φορά, ο Λιναρδάκης.

Από τότε και μέχρι σήμερα τα κεντρικά πεζοδρόμια της Σπάρτης έχουν υποστεί τα πάνδεινα από αλλεπάλληλες επεμβάσεις που έγιναν πάνω στο πολύπαθο σώμα τους και τα έχουν υποβαθμίσει δραματικά . Επίσης το υλικό με το οποίο στρώθηκαν πριν από 40 χρόνια έχει ξεπεραστεί ενώ σήμερα έχουν αναπτυχθεί σύγχρονες πεζοδρομιακές δομές οι οποίες τότε ήταν άγνωστες . Τέλος στα περιφερειακά πεζοδρόμια επικρατεί πραγματικό χάος : Υπάρχουν ακόμα πεζοδρόμια με χώμα ενώ όπου είναι στρωμένα παρουσιάζουν την όψη «κουρελούς» αφού δεν υπάρχει ενιαίος τρόπος και υλικό επίστρωσης . Τέλος ο καθένας προσαρμόζει τα πεζοδρόμια στις δικές του ανάγκες και δημιουργεί ανισόπεδες επιφάνειες που κάθε άλλο παρά συνιστούν πεζοδρόμιο .

Η ψήφιση πρόσφατα του νέου δημοτικού κανονισμού για τα πεζοδρόμια που επεξεργάστηκε κι έφερε στο δημοτικό συμβούλιο ο τέως αντιδήμαρχος κ. Σκρεπέτης Απ. , περιείχε σοβαρές κι ενδιαφέρουσες ρυθμίσεις , αλλά η μη βελτίωση της κατάστασης δείχνει πως το όλο πρόβλημα δεν είναι υπόθεση ΜΟΝΟ ενός καλού κανονισμού αλλά και της πολιτικής βούλησης από τη δημοτική αρχή να τον εφαρμόσει απαρέγκλιτα .

Όλα τα παραπάνω επιβάλλουν την αντιμετώπιση του προβλήματος των πεζοδρομίων της Σπάρτης ως κορυφαίου ζωτικού ζητήματος ανάπτυξης της πόλης και βελτίωσης της ποιότητας ζωής των κατοίκων .

Αυτό που γίνεται συνεχώς σε άλλες πόλεις ανά την Ελλάδα πρέπει να βρει , επιτέλους, εφαρμογή ΚΑΙ στη Σπάρτη .

Στη Δράμα , λόγου χάρη , ο δήμος , με βασικό στόχο την ελεύθερη πρόσβαση των πεζών στα πεζοδρόμια του κέντρου της πόλης , προχώρησε σε κίτρινες διαχωριστικές γραμμές μπροστά στα καταστήματα ώστε να ξεχωρίζει οριστικά το πεζοδρόμιο από τον κοινόχρηστο χώρο επαγγελματικού ενδιαφέροντος . Τώρα πλέον , με τις κίτρινες γραμμές αυτές , οτιδήποτε βρίσκεται εκτός των ορίων , θα υποχρεώνει τη δημοτική αστυνομία της Δράμας να γράψει κλήση στον ιδιοκτήτη και την επόμενη μέρα να κατασχέσει αυτά που βρίσκονται πέραν της γραμμής , μαζί με επιβολή χρηματικού προστίμου . Στην περίπτωση μάλιστα που το ίδιο κατάστημα στη Δράμα δεχτεί τρεις κλήσεις , θα υποχρεωθεί να κλείσει για ένα 10ήμερο και σε περίπτωση που δεχθεί πέντε κλήσεις τότε θα χάσει την άδεια λειτουργίας του .

Τελείως ενδεικτικά , επίσης , στο Ηράκλειο οι υπάλληλοι της Τεχνικής Υπηρεσίας του δήμου συνέταξαν τεχνική μελέτη για την εκ νέου κατασκευή και συνολικό εκσυγχρονισμό παλαιών υφιστάμενων πεζοδρομίων , την οποία ο δήμος κατέθεσε στην Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Ανάπτυξης (ΕΕΤΑΑ) για χρηματοδότηση του έργου από το ΕΣΠΑ .

Η μελέτη αυτή προβλέπει υπογειοποίηση δικτύων ΔΕΗ –καθαίρεση υφιστάμενων πεζοδρομίων και ανακατασκευή αυτών - ανακατασκευή φρεατίων – πλακόστρωση - δημιουργία εσοχών στάσης αυτοκινήτων - τοποθέτηση προστατευτικών στοιχείων - τοποθέτηση φωτιστικών σημάτων - φύτευση δένδρων - τοποθέτηση αστικού εξοπλισμού - δημιουργία διαβάσεων πεζών και ραμπών ΑΜΕΑ , κλπ , κλπ .

Η εικόνα και η χρηστικότητα των πεζοδρομίων μιας πόλης αποτελεί κορυφαίο κριτήριο για να μπορεί η πόλη αυτή να χαρακτηρίζεται σύγχρονη και ανθρώπινη .