Γράφει ο Αλέξης Παπαχελάς / kathimerini.gr

Οι ΗΠΑ εδραίωσαν μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο την ηγεμονία τους στη Δύση, αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο. Η συνταγή θεωρείται εξαιρετικά επιτυχημένη γιατί δεν βασιζόταν μόνο σε απειλές, στο «ρόπαλο». Είχε και πολύ «καρότο». Η Ιστορία έχει καταγράψει το πόσο επιτυχημένη ήταν η αμερικανική συνταγή στην ανοικοδόμηση της Δυτικής Ευρώπης και της Ιαπωνίας. Ενας συνδυασμός της αμερικανικής ποπ κουλτούρας και των φιλελεύθερων αξιών μεγιστοποίησε την ήπια ισχύ των ΗΠΑ. Τα τζιν, το ροκ και η κόκα κόλα ήταν μερικά από τα μαγικά συστατικά της συνταγής. Υπήρχε ασφαλώς και το σκοτεινό κομμάτι της αμερικανικής κυριαρχίας, προϊόν του Ψυχρού Πολέμου. Οπως η ανάμειξη της CIA στα εσωτερικά άλλων χωρών, η οποία κλιμακωνόταν όταν αφορούσε χώρες του Τρίτου Κόσμου, είτε ήταν το Ιράν είτε ήταν η Χιλή. Το ζήσαμε και στην Ελλάδα.

Με τους άμεσους συμμάχους της, όμως, η Αμερική προσπαθούσε πάντοτε να μην είναι ωμά συναλλακτική η σχέση της, την επένδυε πάντοτε με ένα αξιακό περιτύλιγμα.

Τώρα μπαίνουμε σε μια άλλη εποχή. Ο πρόεδρος Τραμπ δεν κάνει διακρίσεις μεταξύ συμμάχων και αντιπάλων. Τους βλέπει όλους σαν εκπροσώπους συμφερόντων που κάθονται απέναντί του στο μεγάλο τραπέζι μιας διαπραγμάτευσης. Δεν τον αφορά αν η Δανία είναι σύμμαχος ή όχι. Ούτε τον ενδιαφέρει ιδιαίτερα να ασκήσει κάποια γοητεία στους Δανούς… Ολα είναι ένα παζάρι συμφερόντων. Ούτε καν ξέρει ένας σύμμαχος των ΗΠΑ ποιος είναι ο καλός και ποιος ο κακός, όλα είναι στον αέρα μετά την 20ή Ιανουαρίου.

Ο κίνδυνος είναι ορατός. Οι Ευρωπαίοι και οι Ασιάτες που προσείλκυσε η μεταπολεμική Αμερική δεν νιώθουν καμία απολύτως πολιτισμική ή αξιακή συγγένεια με την Αμερική του Τραμπ. Ναι, κάποιοι στα άκρα νιώθουν, αλλά μια κρίσιμη μάζα νιώθει να αποξενώνεται από αυτήν.

Το δεύτερο πρόβλημα είναι ότι αν οι εταίροι και σύμμαχοι των ΗΠΑ βγάλουν από τη μέση την αξιακή εγγύτητα και την αίσθηση ότι ανήκουν στην ίδια «οικογένεια», τι μένει; Μόνο τα συμφέροντά τους. Πράγμα που σημαίνει πως όταν θα καθίσουν απέναντι στον Κινέζο ηγέτη δεν θα μπλέξουν σε μία συζήτηση περί δημοκρατίας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Θα κυριαρχήσουν οι μπίζνες, θα διαπραγματευθούν μόνο για τα συμφέροντά τους και τίποτα άλλο.

Εχουμε ήδη μπει σε ένα νέο Ψυχρό Πόλεμο, με βασικούς πρωταγωνιστές τις ΗΠΑ και την Κίνα. Η μεγάλη διαχωριστική γραμμή θα είναι η τεχνολογία, ο μισός κόσμος θα βασίζεται σε ένα αμερικανικό σύστημα τεχνητής νοημοσύνης και ο υπόλοιπος σε ένα κινεζικό. Είναι προφανές ότι η Αμερική δεν μπορεί να κερδίσει αυτόν τον πόλεμο χωρίς την Ευρώπη. Η Κίνα θα προσπαθήσει να διασπάσει την Ευρώπη και να πάρει μαζί της ένα σημαντικό κομμάτι. Ο Τραμπ θα καταλάβει, ενδεχομένως, πως οι σύμμαχοι δεν στοιχίζονται πίσω από μία υπερδύναμη μόνο με απειλές και εκβιασμούς. Προσωρινά ίσως το κάνουν, σίγουρα όχι για πολύ πάντως.

Ακολουθήστε το notospress.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
* Τα άρθρα δεν απηχούν απαραίτητα τη γνώμη του notospress.gr