Γράφει ο Ηλίας Παναγιωτακάκος

…Τ' όνομά σου: Ειρήνη στα κλωνάρια του δάσους.

Τ' όνομά σου: Ειρήνη στους δρόμους των πόλεων.

Τ' όνομά σου: Ειρήνη στις ρότες των πλοίων.

Τ' όνομά σου: ένας άρτος, βαλμένος στην άκρη της γης που περίσσεψε.

Τ' όνομά σου: αέτωμα περιστεριών στον ορίζοντα.

Τ' όνομά σου: αλληλούια πάνω στο Έβερεστ.

ΝΙΚΗΦΌΡΟΣ ΒΡΕΤΤΆΚΟΣ

«Μεγαλυνάρι» 1957

Σήμερα είναι 21 Σεπτεμβρίου. Ημέρα Ειρήνης. Παγκόσμια Ημέρα Ειρήνης σε έναν κόσμο που μυρίζει θάνατο.
Κι όμως, ο κόσμος ξυπνάει με σειρήνες. 110 εστίες πολέμου και η πιο πικρή ειρωνεία.
Στην Ουκρανία, τα ξημερώματα μυρίζουν καπνό.
Στη Γάζα, τα παιδιά μαθαίνουν να ξεχωρίζουν τον ήχο των βομβών πριν ακόμη μάθουν να μιλούν.
Στο Σουδάν, οι οικογένειες φεύγουν με τα ρούχα τους στις πλάτες, αφήνοντας πίσω σπίτια και μνήμη.
Στη Μιανμάρ, οι δρόμοι βάφονται κόκκινοι.

Το ημερολόγιο λέει «Ημέρα Ειρήνης». Η πραγματικότητα λέει «Ημέρα Υποκρισίας».

Από την Ουκρανία μέχρι τη Γάζα, από την Υεμένη μέχρι το Σαχέλ, τα θέατρα των πολέμων δεν είναι πια αποστάσεις πάνω σε χάρτη. Είναι πληγές ανοιχτές πάνω στο σώμα της γης.
Εκεί όπου κάποτε έσπερναν σιτάρι, τώρα φυτρώνουν κρατήρες.
Εκεί όπου αντηχούσαν τραγούδια, τώρα ουρλιάζουν εκρήξεις.
Εκεί όπου χτίζονταν σχολεία, τώρα στέκουν μόνο ερείπια.

Κάθε μέτωπο είναι μια πληγή που δεν κλείνει. Κι όλες μαζί, ένα ποτάμι αίματος που πνίγει την ελπίδα.

Κι όμως, οι ηγέτες βγαίνουν στα βήματά τους.
Μιλούν για «παγκόσμια κατάπαυση πυρός».
Υψώνουν λέξεις, ενώ τα όπλα τους βρυχώνται.
Μιλούν για «ανθρωπιστική βοήθεια», ενώ οι βιομηχανίες τους πουλάνε πυρομαχικά.
Στην πραγματικότητα, η ειρήνη τους είναι φτιαγμένη από χαρτί. Κι αυτό το χαρτί καίγεται εύκολα, με την πρώτη σπίθα συμφερόντων.

Η γροθιά που πονά

Ημέρα Ειρήνης; Όχι. Ημέρα Υποκρισίας.
Είναι μια γροθιά στο στομάχι – όχι δική μας, αλλά δική τους.
Σε εκείνους που κυβερνούν με λόγια, ενώ κυβερνιούνται από κέρδη.
Σε εκείνους που ζητούν σιωπή, ενώ βάζουν την υπογραφή τους σε νέα συμβόλαια όπλων.
Σε εκείνους που κλαίνε δημόσια για τα θύματα, την ώρα που οι στρατοί τους ανοίγουν νέους τάφους αμάχων .

Σήμερα δεν αρκούν οι φόρμες και τα αξιώματα. Τα λόγια τους — οι «διπλωματικές» ανακοινώσεις, οι επαναλήψεις περί διαλόγου και ανθρωπισμού — ηχούν σαν κουκούτσι μέσα σε στομάχια που πονάνε.

Αυτή η γροθιά δεν είναι ρητορική. Είναι η κραυγή μιας μάνας πάνω από το άψυχο σώμα του παιδιού της. Είναι το βλέμμα ενός πρόσφυγα που δεν ξέρει πια τι θα πει πατρίδα. Είναι το σχέδιο ενός παιδιού που ζωγραφίζει έναν ήλιο με μισή μπογιά, την ώρα που έξω βρέχει φωτιά.


Η ειρήνη δεν είναι μια ημερομηνία που θυμόμαστε. Δεν είναι ένα ψήφισμα στον ΟΗΕ, ούτε μια δήλωση τύπου.
Η ειρήνη είναι η ανάσα που κόβεται στα ερείπια.
Είναι η ζωή που χάνεται κάθε λεπτό.
Είναι όμως η φωνή που απαιτεί να ακουστεί.

Κι όσο οι ηγέτες μιλούν χωρίς να δρουν, όσο σιωπούν μπροστά στους εμπόρους του θανάτου, η Παγκόσμια Ημέρα Ειρήνης θα παραμένει μνημόσυνο.
Μνημόσυνο για έναν κόσμο που θα μπορούσε να σωθεί και δεν σώθηκε.

Κι αν υπάρχει ακόμη μια τελευταία αλήθεια που να αξίζει να γραφτεί, είναι αυτή:

Η ειρήνη δεν είναι ευχή. Είναι ευθύνη. Και η αδιαφορία είναι το πιο θανατηφόρο όπλο που κρατάμε όλοι στα χέρια μας. Κι όσο αυτό το αίτημα μένει ανεκπλήρωτο, κάθε 21η Σεπτεμβρίου θα είναι λιγότερο γιορτή και περισσότερο μνημόσυνο· ένα μνημόσυνο που μας καλεί να ξαναγίνουμε άνθρωποι.