Η Σπάρτη που ονειρεύτηκα

Γράφει ο Σταύρος Έμπειρας

Ήμουν κουρασμένος. Βαρύς, απλώθηκα στο κρεβάτι και σφάλισα τα μάτια μου αναζητώντας τον θεό του ύπνου και την ανάπαυση.

Παραδόξως βρέθηκα σε μια θέση με απλωμένα χέρια και χωρίς να το καταλάβω πετούσα. Ναι πετούσα πραγματικά ψηλά στον αέρα ανάμεσα στα σύννεφα.

Στην αρχή ένιωσα φόβο αλλά γρήγορα προσαρμοστικά και άρχισα να το απολαμβάνω.
Κοίταξα γύρω μου ερευνητικά. Πιο πέρα δίπλα μου είδα ένα αεροπλάνο μάλλον σε φάση προσγείωσης, το οποίο και ακολούθησα από απόσταση. Προσγειώθηκε σε ένα αεροδρόμιο μεσαίου μεγέθους όχι και πολύ σπουδαίου αλλά ικανού με μερικά, περί τα 3-4 αεροπλάνα στις πλάτες του, κάποια να ετοιμάζονται να πετάξουν κ κάποια να <<φορτίζουν>> μπαταρίες.

Λεωφορεία στην παρακείμενη απλωσιά γέμιζαν με κόσμο. Χάζευα τις εικόνες από ψηλά μην έχοντας ακόμα καταλάβει που ήμουν. Τελικά τα λεωφορεία ξεκίνησαν δημιουργώντας μια πολύχρωμη γραμμή την οποία και ακολούθησα από ψηλά γεμάτος περιέργεια.

Σε μια ευθεία του δρόμου είδα γνωστά πράγματα, το δούλεψα στο μυαλό μου μιας κ όλα από ψηλά φαινόντουσαν διαφορετικά, και αντιλήφθηκα ότι ήμουν πάνω από το Στρατόπεδο στο δρόμο προς τη Σπάρτη.

Χάρηκα με το νέο αεροδρόμιο της Λακωνίας κ τον κόσμο. Και που να ήξερα.

Στο ύψος τον Αμυκλών υπήρχε αυξημένη κίνηση, λεωφορεία, αυτοκίνητα ένα μικρό μποτιλιάρισμα.

Έστρεψα το βλέμμα δεξιά και είδα πλήθος κόσμου απλωμένου σε ένα πράσινο λόφο. Εκεί ήταν ο ναός του αμυκλαίου Απόλλωνα που τώρα πια δεν ήταν εγκαταλειμμένες πέτρες σωριασμένες αλλά πραγματικά ένα υπέροχο πάρκο με δρομάκια αναψυκτήριο με κέντρο το ναό που είχε στέγαστρο, παρκινγκ και πολλά άλλα για να φιλοξενήσουν τον επισκέπτη. Ένας οργανωμένος αρχαιολογικός χώρος με κόσμο και επισκέπτες που απολάμβαναν τον απογευματινό ήλιο και την καταπληκτική θέα προς τον Ταΰγετο . Δεν ξέφυγα τις διαδρομής μου προς τη πόλη αλλά πολύ απορημένος με αυτά που έβλεπα συνέχισα να ακολουθώ το κομβόι τα λεωφορεία.

Πλησίαζα στη Σπάρτη, και στη είσοδο της από ψηλά μπορούσα να δω πολλές αντανακλάσεις του ήλιού και έντονη κίνηση.

Απόρησα πάλι το τοπίο δεν ήταν γνωστό. Χρησιμοποίησα τη ταχύτητα της πτήσης μου για να πάω πιο γρήγορα στην είσοδο της πόλης αφήνοντας πίσω το κομβόι των λεωφορείων που ακολουθούσα, αλλά ο δρόμος δεν έδειχνε να αδειάζει από κίνηση που σε πυκνό σχηματισμό συνέχιζε να κυλά αργά προς τη πόλη.

Φτάνοντας στην είσοδο γούρλωσα τα μάτια μπροστά στην απίστευτη εικόνα. Η είσοδος της πόλης είχε αλλάξει τελείως, αυτό που ήξερα ως τότε δεν υπήρχε.

Είχε κατασκευαστεί, ένα τεράστιο οργανωμένο παρκινγκ, ακόμα και το ποτάμι είχε σκεπαστεί συνεισφέροντας στο χώρο, και τα τεράστια προαύλια των σχολείων είχαν μικρύνει προς χάρη του όλου σκηνικού που είχε διαμορφωθεί εκεί.

Τα πάντα ήταν στη θέση τους, ο χώρος στάθμευσης των λεωφορείων, και των επιβατικών οχημάτων, με το καθένα εύκολα να μπορεί να βρει την ανάλογη θέση του. Υπήρχαν στολισμένα παρτέρια και ένα μίνι πάρκο με τα απαραίτητα για την πρώτη ανάπαυση τον εισερχομένων στη πόλη. Εντυπωσιάστηκα και όμως ακόμα δεν είχα δει τίποτα.

Ο κόσμος μετά την αποβίβαση του είτε με τα πόδια είτε αναβαίνοντας σε ποδήλατα είτε ακόμα με ηλεκτροκίνητα αμαξάκια και οχήματα εισερχόταν στο κεντρικό δρόμο της Σπάρτης που πια δεν ήταν δρόμος αλλά ένας οργανωμένος από άκρη σε άκρη σύγχρονος πεζόδρομος.

Κατέβηκα πιο χαμηλά και σε μια οδοπινακίδα διάβασα το νέο όνομα του δρόμου: ΟΔΟΣ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΛΕΩΝΙΔΑ (δρόμος ιστορίας) δίκαιο νομίζω αποδόθηκαν τα του καίσαρος τω καίσαρι.

Ο δρόμος πια δεν ήταν αυτό που ως τώρα γνώριζα. Υπήρχε ποδηλατοδρόμος, δρόμος για τα ηλεκτρικά οχήματα και ειδικό κομμάτι για να κινούνται οι πεζοί που πιστέψτε με ήταν πολλοί. Ο κόσμος μπορούσε να αναπαυτεί σε πλήθος παγκάκια κιόσκια και πέργκολες.
Τι άλλο μπορούσα να περιμένω από μια πόλη νέα κ αναμορφωμένη;

Αλλά δεν ήταν μόνο αυτό. Τα γνωστά παρτέρια με τους φοίνικες συμμετείχαν στο σκηνικό τελείως διαφορετικά. Κάθε παρτέρι ήταν το κέντρο μιας θεματικής ενότητας από την ιστορία της πόλης που προβαλλόταν είτε με αγάλματα γνήσια ή αντίγραφα, είτε με αρχαία κομμάτια η μέσω κάποιας μαρμάρινης επιγραφής. Ο κόσμος περιστρεφόταν γύρω τους απολαμβάνοντας το όλο θέαμα με ενδιαφέρον.

Συνέχισα να παρακολουθώ απορημένος από όσο πιο κοντά μπορούσα το γίγνεσθαι.

Ο δρόμος είχε δεξιά κ αριστερά καταστήματα, αλλά όχι τα γνωστά μας εμπορικά, όλα ήταν νέα με βιτρίνες τουριστικών ειδών, πολλά καφέ και καταστήματα που έθεταν σε κοινή θέα τα παραδοσιακά προϊόντα του τόπου από παξιμάδια μέχρι ελιές λάδι πορτοκάλια και πολλά άλλα. Όλα εκείνα τα στοιχεία που έχει ένας καθαρά τουριστικός χώρος . Οι Σπαρτιάτες χαμογελαστοί υποδέχονταν τους ξένους τους προσέφεραν δώρα και τους προσκαλούσαν ευγενικά να επισκεφτούν τα μαγαζιά τους.

Σιγά-σιγά πλησίαζα στο κέντρο της πόλης, εκεί ο κόσμος πύκνωνε. Εκεί που γινόταν χαμός κυριολεκτικά ήταν πάνω στη πλατεία που δεν ήταν η γνώριμη άδεια πλατεία. Η πλατεία είχε γίνει το κέντρο της μεταμόρφωσης της πόλης από εκεί ξεκινούσε το ταξίδι στην ιστορική αρχαία Σπάρτη.

Και αυτό διότι την περιτριγύριζαν αγάλματα ψηφιδωτά και μαρμάρινα πάνελ με παραστάσεις γνωμικά, ακόμα και το ξεχασμένο άγαλμα του Λυκούργου είχε μεταφερθεί στη πλατεία και είχε αποκτήσει το χαμένο κύρος του.

Φυσικά ο γονατισμένος σπαρτιάτης με την αφημένη ασπίδα κ το σπαθί έτοιμο να του πέσει από τα χέρια είχε αντικατασταθεί με αγέρωχο γεμάτο σφρίγος κ δύναμη πολεμιστή.
Στο κέντρο της πλατείας υπήρχε μία φάλαγγά με οπλίτες οπλισμένους με δόρια σπαθιά ασπίδες περικεφαλαίες περικνημίδες κόκκινους χιτώνες, εθελοντές μάλλον που αναπαριστούσαν τη μοναδική Σπαρτιάτικη φάλαγγα κ τα παραγγέλματα της και ολόγυρα πλήθος κόσμου να παρακολουθεί και να φωτογραφίζει εκστασιασμένος τα τεκταινόμενα.

Συνέχισα το ταξίδι στο κεντρικό δρόμο της Σπαρτής στο δρόμο της ιστορίας όπως είχε μεταμορφωθεί πια. Φυσικά τα περισσότερα κτίρια εκατέρωθεν του δρόμου είχαν μετατραπεί σε μικρά ξενοδοχεία για να υποδεχθούν αυτό το σμήνος ανθρώπων, και είχε δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στη συντήρηση των νεοκλασικών σπιτιών που κοσμούσαν το δρόμο με τις λιτές γραμμές τους.

Αυτό χρειαζόταν η πόλη. Η κληρονομιά μας ήταν μεγάλη ο Λεωνίδας είχε προβλέψει να στείλει τον πολεμιστή για να διηγηθεί τι έγινε στη μάχη των Θερμοπυλών, τοποθετώντας το όνομα Σπάρτη πρώτο στη λίστα με τα ιστορικά brand name παγκοσμίως. Η οδός για να γυρίσουν τα γρανάζια ανάπτυξης της πόλης ήταν η ιστορία της και κάποιος το είχε καταλάβει.

Συνέχισα να πετάω χαμηλά πάνω από το δρόμο.

Το σκηνικό συνεχιζόταν ίδιο, και αυτό που έκανε εντύπωση ήταν ότι στους παράδρομους κυκλοφορούσαν ελάχιστα αυτοκίνητα διότι με τον τρόπο που είχε οργανωθεί η κίνηση στο κεντρικό δρόμο μπορούσες να πάς παντού χρησιμοποιώντας τα παρκινγκ στην είσοδο της πόλης και τις υπάρχουσες συγκοινωνίες.

Συνέχισα προς το στάδιο. Κάπου στα δεξιά μου σμήνος κόσμου είχε συγκεντρωθεί. Χαμήλωσα να δω καλύτερα.

Το ψηφιδωτό της «αρπαγής της Ευρώπης» είχε απελευθερωθεί από τη φυλακή του και γύρω του είχε στηθεί ένας όμορφος χώρος απόλαυσης του, με παγκάκια στασίδια κιόσκια κτλ.

Το σκηνικό συνεχιζόταν με τα 33 παρτέρια του κεντρικού δρόμου της πόλης να γίνονται βιτρίνες ιστορίας για τους επισκέπτες.

Πλησίαζα το άγαλμά του βασιλιά. Εκεί δεν πύκνωνε μόνο ο κόσμος αλλά και τα αγάλματα τα ψηφιδωτά όλα τα στοιχεία που κάποτε ήταν κρυμμένα σκορπισμένα και χαμένα σε αποθήκες είχαν ελευθερωθεί είχαν τοποθετηθεί σε κατάλληλες θέσεις σε ειδικές προθήκες και κατασκευές, κατά μήκος του τεράστιου πεζόδρομου καθιστώντας τον ένα μεγαλειώδες υπαίθριο μουσείο.

Νομίζω ότι είδα ανάμεσα στο πλήθος Σπαρτιάτες πολεμιστές να προβάλουν τον πορφυρό μανδύα τους σε ένα θέατρο του δρόμου.

Πάνω από τα κεφάλια του κόσμου μπορούσα να δω τον βασιλιά Λεωνίδα να λάμπει στις απογευματινές αχτίδες του ήλιου και ίσως κάτω από το βλοσυρό του αγριωπό βλέμμα μπορούσα να διακρίνω ένα ανεπαίσθητο μειδίαμα. Και πώς να μην υπήρχε άλλωστε με όλα αυτά που τον περιτριγύριζαν.

Το μονότονο σκηνικό είχε αλλάξει τα πάντα ήταν καινούρια αναδεικνύοντας την μοναδική ιστορία της αρχαία Σπάρτης. Είχε προβλεφθεί ώστε εκατέρωθεν του αγάλματος να στέκονται 2 οπλίτες σε στάση προσοχής και ο κόσμος σχημάτιζε ουρά να φωτογραφηθεί μαζί τους.

Προς τα αριστερά μια ουρά κόσμου μέσα από ένα καλά διαμορφωμένο δρόμο κινούνταν προς το αρχαίο θέατρο δίπλα στον ποδηλατοδρόμο.

Και εκεί οι αλλαγές ήταν τεράστιες. Ο λόφος είχε μετατραπεί σε ένα μοναδικό πάρκο με έμφαση σε όλα τα μνημεία του χώρου που είχαν αναδειχτεί πια.

Το αρχαίο θέατρο ανακατασκευασμένο έσφυζε από ζωή και ετοιμαζόταν να υποδεχτεί τη βραδινή παράσταση.

Τι τέλεια που ήταν όλα. Ο κόσμος που απολάμβανε στον περίπατο του το μεγαλόπρεπο όγκο του Ταΰγετου τη θέα της πόλης το όμορφο γρασίδι τη σκιά των ελιών τα αρχαία που ήταν όμορφα τοποθετημένα και παρουσίαζαν την ιστορία του τόπου.
Η πορεία του κόσμου συνέχιζε πίσω από το λόφο. Απόρησα πάλι. Εκεί δεν υπήρχε τίποτα, από όσο θυμόμουν τουλάχιστον.

Αύξησα την ταχύτητα του πετάγματος μου ακολουθώντας την πορεία των πεζών ποδηλάτων και ηλεκτροκίνητων οχημάτων που κινούνταν αρμονικά στο δρόμο.

Στο βάθος κάτι έλαμπε δεν θυμόμουν να υπάρχει κάτι εκεί. Διέκρινα Κάτι μεγάλο που αστραφτογυάλιζε στον ήλιο.

Πλησίασα και είδα αυτό που τόσο καιρό περιμέναμε. Ένα μουσείο. Ένα όμορφο νέο μουσείο σύγχρονο με το πάρκο του το παρκινγκ του όλα τοποθετημένα άψογα.

Αλλά δεν ήταν μόνο αυτό που έκανε εντύπωση στο όλο σκηνικό. Ήταν η είσοδος της πόλης η γέφυρα του Ευρώτα που ήταν εναρμονισμένη δεμένη με το χώρο του μουσείου και όχι κάτι ανεξάρτητο αποτελούσε μέρος του και το συμπλήρωνε.

Εισερχόμενος σε αυτή αμέσως αντιλαμβανόσουν ότι έμπαινες σε μια πόλη με βαριά ιστορία που δεν την έκρυβε αλλά την παρουσίαζε τη μοίραζε στο κόσμο απλόχερα.
Εκείνο που έκανε πιο πολύ εντύπωση ήταν ένα τεράστιο άγαλμα αρχαίου πολεμιστή, πράγματι εντυπωσιακό που υποδεχόταν τους εισερχόμενους και τρόπον τινά τους προϊδέαζε για το τι θα ακολουθούσε. Αφού τα είδα όλα αυτά σκέφτηκα να πάω προ το ιερό της ορθίας Αρτέμιδος. Άραγε ο εμπνευστής όλων αυτών τη θα είχε φτιάξει εκεί.

Έκανα να στρίψω αλλά τελικά έστριψα στο κρεβάτι που είχα ξαπλώσει ξυπνώντας από το υπέροχο όνειρο. Πετάχτηκα και βρέθηκα να τρέχω στο δρόμο θέλοντας να ζήσω αυτό που ονειρεύτηκα. Έφτασα στη Κ. Παλαιολόγου. Απογοήτευση. Τα πάντα ήταν όπως παλιά γνώριμα δίχως κόσμο με μερικά αμάξια να διασταυρώνονται πάνω της.

Η αρπαγή της Ευρώπης κλεισμένη στη φυλακή της μακριά από τα βλέμματα. Κατευθύνθηκα στο άγαλμα του Λεωνίδα όλα ήταν ίδια και απαράλλακτα όπως τόσα χρόνια τα γνωρίζω. Στάθηκα μπροστά στο Βασιλιά και σήκωσα το κεφάλι προς το κείνον.
Δεν είμαι σίγουρος καθώς ήμουν και από ύπνο αλλά μου φάνηκε ότι έσκυψε, με κάρφωσε στα μάτια με τέτοιο βλέμμα σαν όλα τα παράπονα του κόσμου να φωλιάζουν μέσα του, και σαν να άκουσα να βγαίνει μέσα από τα μεταλλικά χείλη ο ήχος της λέξης ΓΙΑΤΙ.

Ιδέες Προτάσεις
Συντήρηση του παλιού δικαστικού μεγάρου και δημιουργία πολιτιστικού χώρου.
Π.χ. θα μπορούσα οι πολιτιστικές ομάδες, ΛΕΦΩΣ, ΣΚΑΚΙΣΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ, να έχουν δικές τους αίθουσες.

Αξιοποίηση των αξιόλογων μικρών αρχαιολογικών οικοπέδων (καθαρισμός τους, κατάλληλη τοποθέτηση των ευρημάτων τοποθέτηση επεξηγηματικών μαρμάρινων επιγραφών) τοποθέτηση εξεδρών ώστε ο επισκέπτης να μπορεί να τα προσεγγίσει.

Αναβάθμιση του κενοτάφιου που αυτή τη στιγμή αποτελεί παιδότοπο και μάλιστα επικίνδυνου με τουλάχιστον τοποθέτηση επεξηγηματικών πλακών

Μετατροπή της Παλαιολόγου πλησίον του αγάλματος σε ιστορικό πάρκο κατά την άποψη μου από τους 118 με ικανότητα προσέγγισης οχημάτων για την παραλαβή των μαθητών από το 2 δημοτικό ή μεταφορά της εισόδου του στο πίσω δρόμο.

Αναβάθμιση του μετώπου του σταδίου από άκρη σε άκρη.
Προσθήκη τύμβων επεξηγηματικών πλακών και αρχαιολογικών στοιχείων που θα υποχρεώσουν τον επισκέπτη να παραμείνει στο χώρο προς μελέτη του, το οποίο μπορεί να δημιουργήσει τοπικά αναψυκτήρια (θέσεις εργασίας).

Το κέντρο μετατροπής της Σπάρτης σε αρχαιολογικό χώρο πρέπει να ξεκινήσει από την πλατεία και την εκπαίδευση των πολιτών ότι μόνο η ιστορία αυτής της πόλης μπορεί να φέρει την πολυπόθητη ανάπτυξη σε συνδυασμό με την προώθηση των τοπικών προϊόντων μας.