Γράφει ο Παναγιώτης Τζουνάκος

Η ημέρα αυτή καθιερώθηκε ως παγκόσμια ημέρα απεργίας σε ανάμνηση του ξεσηκωμού των εργατών του Σικάγου την 1η Μαΐου του 1886 που διεκδικούσαν το οκτάωρο, καλύτερες αμοιβές και αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας. Η εξέγερση κατέληξε σε αιματοχυσία λίγες ημέρες αργότερα μετά από επέμβαση της αστυνομίας και των μπράβων της εργοδοσίας. Είναι η ημέρα που οι εργαζόμενοι όλου του κόσμου συνειδητοποιημένοι και συσπειρωμένοι με διαδηλώσεις και πορείες αμύνονται, διεκδικούν και οραματίζονται. Αποτιμούν τη μέχρι τότε κατάσταση, τις διαμορφωμένες νέες συνθήκες και προγραμματίζουν τις επόμενες κινήσεις τους.

Πριν από τα μέσα του 19ου αιώνα οι αντιπαραθέσεις γίνονταν ολοένα και πιο έντονες, δυναμικές και οξύνονταν, όταν οι βιομηχανικές χώρες κυρίως στην Ευρώπη και την Αμερική αναπτύσσονταν ταχύτατα. Παράλληλα, οι εργαζόμενοι – το δημιουργικό και παραγωγικό κεφάλαιο της κοινωνίας – οργανώνονταν σε συνδικάτα και σωματεία και με συλλαλητήρια και όπλο την αποχή από την εργασία απαιτούσαν ασφάλιση, περίθαλψη και άνοδο του βιοτικού τους επιπέδου μαχόμενοι απέναντι στη λαίλαπα της απόλυτης εξάρτησης και της ασύδοτης εκμετάλλευσης.

Οι κινητοποιήσεις έχουν συντελέσει στην εδραίωση και την ανάπτυξη του εργατικού κινήματος, έχουν επηρεάσει καταλυτικά τα οικονομικά, πολιτικά και κοινωνικά συστήματα και έχουν συμβάλει στην καλυτέρευση της ζωής των ανθρώπων. Μέχρι σήμερα υπήρξαν πολλές, δυναμικές, συγκρουσιακές, βίαιες και σφοδρές. Πέρα από την προαναφερόμενη αξίζουν αναφοράς οι απεργίες που παρέλυσαν βιομηχανίες και οικονομίες, όπως στη Βρετανία το 1842 που ξεκίνησε από ομάδα ανθρακωρύχων, στη Ρωσία το 1905 των εργαζομένων στους σιδηροδρόμους, αλλά και στις αιματηρές συγκεντρώσεις και εξεγέρσεις των μεταλλωρύχων στη Σέριφο τον Αύγουστο του 1916 και των καπνεργατών στη Θεσσαλονίκη το Μάη του 1936.

Η κατάσταση σήμερα στη χώρα χρήζει ιδιαίτερης μελέτης και προσοχής. Μετά από δεκαετίες πελατειακού κράτους, προσαρμογής και αναντίρρητης υπακοής, κατάργησης κάθε έννοιας αξιολόγησης και αξιοκρατίας έχει επέλθει διάβρωση και ισοπέδωση, με αποτέλεσμα ο βαθμός της ορθής ανθρώπινης αντίληψης και συμπεριφοράς να έχει μειωθεί σημαντικά και επικίνδυνα. Οι επικεφαλής των εργατικών σωματείων, εγκάθετοι κομματικών και πολιτικών επιδιώξεων, έρμαια επιταγών και προσωπικών φιλοδοξιών δε διαθέτουν κύρος και αξιοπιστία. Με εξάρσεις και φαμφαρονισμούς τάσσονταν υπέρ του ΝΑΙ σε οποιαδήποτε συμφωνία με την ΕΕ στο δημοψήφισμα το περασμένο καλοκαίρι και τώρα αντιμάχονται τη συμφωνία υπηρετώντας τους κομματικούς προστάτες και εκλεκτούς πολιτικούς προϊσταμένους τους.

Η 1η του Μάη δεν είναι γιορτή ούτε αργία. Είναι απεργία. Είναι ημέρα περισυλλογής και αγώνα κατά την οποία ο κάθε εργαζόμενος αντιστέκεται, μάχεται, διεκδικεί και με το χέρι υψωμένο σε γροθιά βρίσκεται, με συνθήματα και παλμό, στο δρόμο και την πορεία. Πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι κάποιοι μόχθησαν, αγωνίστηκαν και θυσιάστηκαν, αλλά και να παγιώσει ζώνες άμυνας και να ανοίξει νέους δρόμους διεκδίκησης και πάλης. Έχει υποχρέωση απέναντι στις νέες γενιές, που δυστυχώς το μέλλον τους προδιαγράφεται ζοφερό και αβέβαιο.

Είναι ανάγκη να περιφρουρήσουμε και να στρέψουμε τα πυρά και τα μέσα βίαιης κατάλυσης και ισοπέδωσης μακριά από την εργατική τάξη. Να διαφυλάξουμε και να προστατέψουμε τις κατακτήσεις που αποκτήθηκαν με ιδρώτα και αίμα. Θα είναι σημαντική προσφορά στη βαριά παρακαταθήκη.

Η επίστεψη των πρωτοπόρων αγωνιστών με το στεφάνι του Μάη ας είναι μια μικρή έκφραση αναγνώρισης και ευγνωμοσύνης.

Υ.Γ. Αξίζει ακόμη να θυμηθούμε:
Ο ποιητής Γιάννης Ρίτσος βλέποντας τη φωτογραφία από την αιματηρή συγκέντρωση των καπνεργατών στη Θεσσαλονίκη το Μάη του 1936 με τη μάνα να οδύρεται πάνω από το σκοτωμένο παιδί της εμπνέεται τον Επιτάφιο, μέρος του οποίου αργότερα μελοποίησε ο Μίκης Θεοδωράκης.

Την εκτέλεση των 200 αιχμαλώτων στο σκοπευτήριο της Καισαριανής την 1η Μαΐου του 1944 από τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής.

Σκοτώνεται σε τροχαίο ατύχημα στη λεωφόρο Βουλιαγμένης την πρωτομαγιά του 1976 ο Αλέξανδρος Παναγούλης, λίγες ημέρες πριν αποκαλύψει τα στοιχεία για τις ύποπτες διαδρομές πολιτικών παραγόντων.