Το πιο βασικό πολιτικό ζήτημα του καιρού μας, στην Ελλάδα
Γράφει ο Μιχάλης Αριδάς
Όχι, δεν εννοώ τον Τσίπρα και τον Κούλη. Ούτε καν το μεροκάματο και τη σύνταξη, τα χρέη και τους φόρους. Όλα αυτά είναι αποτελέσματα του βασικού ζητήματος.
Βρήκα αφορμή για το κείμενο τούτο, διαβάζοντας μια φράση της αείμνηστης σιδηράς κυρίας (η οποία κυρία διέλυσε τη ζωή πολλών εκατομμυρίων ανθρώπων στη χώρα της και όχι μόνο), της Μάργκαρετ Θάτσερ. “Αυτό που λέμε κοινωνία, δεν υπάρχει. Υπάρχει ένα σύνολο από άνδρες και γυναίκες ... και η ποιότητα της ζωής μας εξαρτάται από το πόσο ο καθένας μας είναι διατεθιμένος να αναλάβει τις ευθύνες του”.
Αν δεν υπάρχει κοινωνία, όπως μας λέει η κυρία, απέναντι σε τι να αναλάβει το κάθε άτομο (πλέον) τος ευθύνες του; Απέναντι στο αριθμητικό σύνολο που αναφέρει; Ποιες είναι οι ευθύνες και ποιος τις καθορίζει;
Τονίζω το “άτομο”, γιατί έτσι το βλέπει. Ως ένα άτομο και όχι ως πρόσωπο, ως πολίτη. Ως ένα ακόμα “τεμάχιο”, που πρέπει να αναλάβει τις όποιες ευθύνες του, όπως τις γουστάρει ο κάθε ένας από αυτούς, που μας κουνάει το δάχτυλο. Και το χειρότερο είναι ότι τα “τεμάχια” που απαρτίζουν το σύνολο, αντιμετωπίζονται ως ομοιόμορφα, ως αδιαφοροποίητες μονάδες. Κάτι σαν τον περίφημο πίνακα του Γαΐτη.
Αυτά όμως, είναι τεμάχια κονσέρβας και όχι κοινωνίας. Άλλωστε, την κοινωνία την αρνείται φανατικά, η αντίληψη της Θάτσερ.
Είναι μόνο της Θάτσερ η αντίληψη αυτή; Όχι βέβαια. Είναι η αντίληψη που επικρατεί σε όλο τον δυτικό “πολιτισμένο” κόσμο. Είναι ο προτεσταντισμός σε όλο του το μεγαλείο. ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ. ΜΟΝΟ ΣΥΝΟΛΟ ΑΤΟΜΩΝ.
Γνωστή δεν σας φαίνεται; Κάπως έτσι δεν γινόμαστε και στην Ελλάδα, εδώ και δυο τρεις δεκαετίες, χωρίς καν να το καταλάβουμε; Ευθύνες, ευθύνες, ευθύνες. Φόροι, φόροι, φόροι. “Κοιτάω τη δουλίτσα μου”. “Εγώ θα σώσω την Ελλάδα;”.
Εδώ είναι το δράμα.
Η Ελλάδα είναι ξεχωριστή και αποτελεί φάρο παγκοσμίως, όχι για τον Παρθενώνα και τους Ολυμπιακούς αγώνες, αλλά για το αντίθετο από αυτό που θέλει το δυτικοευρωπαϊκό μοντέλο και η Θάτσερ. Η Ελλάδα δίδαξε τη Δημοκρατία στον κόσμο. Ποια Δημοκρατία δίδαξε; Του συνόλου των ατόμων; Όχι βέβαια. Τη Δημοκρατία που ήταν συνυφασμένη με την ΚΟΙΝΩΝΙΑ. Χωρίς κοινωνία, δεν υπάρχει Δημοκρατία. Το κάθε μέλος της, δεν είναι άτομο, είναι πρόσωπο, είναι πολίτης. Γνωρίζει πολύ καλά, ότι πάνω από όλα είναι η κοινωνία και όχι το άτομο. Μόνο έτσι θα βρει το δικό του ευ ζήν. Η ευθύνη του είναι να συμμετέχει στα κοινά. Όποιος δεν συμμετείχε στα κοινά, θεωρούνταν μίασμα και ελάμβανε τον ιδιαίτερα προσβλητικό χαρακτηρισμό “ιδιώτης” και έπαιρνε την άγουσα...
“Μόνοι γάρ τόν τε μηδέν τῶνδε μετέχοντα οὐκ ἀπράγμονα ἀλλ’ ἀχρεῖον νομίζομεν” Θουκυδίδου, Περικλέους Επιτάφιος, κεφ.40
Αυτόν που δε μετέχει, ΜΟΝΟΝ ΕΜΕΙΣ (οι Αθηναίοι - Ελληνες, σε αντιθεση με τους βαρβάρους) ΔΕ ΘΕΩΡΟΥΜΕ ΑΠΛΑ ΑΠΡΑΓΟ, ΑΛΛΑ ΑΧΡΗΣΤΟ (Πολίτη).
Σήμερα προσπαθούν να περάσουν ως μαγκιά την ιδιώτευση, το “κοιτάω τη δουλίτσα μου”. Τότε, ήταν η χειρότερη βρισιά.
Αυτό που ξεκίνησε με την εισαγόμενη μαγκιά και την αποβλάκωση των ΚΛΙΚ και ΝΙΤΡΟ και των άλλων ηλιθιοτήτων, με το διορισμό μέσω κλαδικής και το βόλεμα, αυτό που εκφράστηκε με το κλασσικό τότε “μαύρο γυαλί, παντελόνι LEE, μπριγιαντίνη στο μαλλί και μυαλό ...βλί” και κάναμε πλάκα όσοι το βλέπαμε, αυτό σήμερα είναι ο εφιάλτης της Πατρίδας μας. Επιχειρεί να γίνει η ταφόπλακά μας.
Σκεφτείτε το λίγο. Αν αντί για ένα συνονθύλευμα ατόμων, υπήρχε κοινωνία στην Ελλάδα, θα μας έφερναν μνημόνια, κατοχή και δυστυχία; Ή θα τους έπαιρνε ο διάολος; Αυτονόητη η απάντηση, αλλά όχι η ερώτηση... Να γιατί με λύσσα δεν θέλουν την κοινωνία.
Μας κατακερμάτισαν και μας διέλυσαν. Μας έκαναν άτομα και μονάδες και μας πήραν τα σώβρακα. Μας παίρνουν την Ελλάδα και καθόμαστε και τους κοιτάμε. Ο μέσος Έλληνας κοιτάει πως να τη βολέψει αυτός, έστω και με ένα πενηντάρικο, για να βγάλει τη βδομάδα και δεν κοιτάει πως θα λύσουμε όλοι μαζί το πρόβλημα, που είναι γενικό. Ιδού λοιπόν, το βασικό πολιτικό ζήτημα. Είναι το τι κοινωνία είμαστε και ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε τα πράγματα. Αυτό είναι το τεράστιο πρόβλημά μας και αυτό είναι που πρέπει άμεσα να λύσουμε.
Η λύση, βέβαια, δεν είναι ένα ακόμα κόμμα, επί του παρόντος. Η λύση είναι πρώτα να γίνουμε ΚΟΙΝΩΝΙΑ πάλι. Λέω πάλι, γιατί κονωνία ήμασταν εδώ και κάτι χιλιάδες χρόναι. Με τα καλά μας και τα στραβά μας, με τα πάνω μας και τα κάτω μας, ήμασταν κονωνία. Για αυτό και επιβιώσαμε χιλιάδες χρόνια, μέσα από σκλαβιές και κατοχές.
Μπορούμε να γίνουμε ΚΟΙΝΩΝΙΑ; Φυσικά και μπορούμε. Δεν είναι κάτι ακατόρθωτο. Έχουμε το πλεονέκτημα, ότι δεν χρειάζεται να φτιάξουμε κάτι από την αρχή, κάτι που δεν γνωρίζουμε. Απλά, χρειάζεται να φέρουμε στην επιφάνεια, αυτό που υπάρχει ήδη μέσα μας. Αυτό που υπάρχει στα κύτταρά μας, αυτό με το οποίο μεγαλώσαμε. Αυτό που μάθαμε από τους γονείς μας και τους παππούδες μας. Τον ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΡΟΠΟ αντίληψης των πραγμάτων.
Φίλη και φίλε μου, η κατάσταση που ζούμε, δεν είναι τέτοια, που σου επιβάλλει να αρχίσεις να το σκέφτεσαι; Το δίλημμα είναι απλό: θα είμαστε κατεστραμμένα “τεμάχια” ή ευημερούσα ΚΟΙΝΩΝΙΑ;