Η ελεγχόμενη Δημοκρατία

Γράφει ο Παναγιώτης Τζουνάκος

Η Δημοκρατία, πολίτευμα στηριγμένο στην αρχή της πλειοψηφίας, είναι η πολιτική οργάνωση, στην οποία ο λαός, οι πολίτες συμμετέχουν άμεσα ή έμμεσα στη λήψη των αποφάσεων ενός κράτους ή μιας πολιτείας.

Πηγάζει από την ανάγκη για ισότιμη κατανομή των αγαθών, την προστασία των ατομικών και συλλογικών δικαιωμάτων και ελευθεριών, τη διαφύλαξη και προαγωγή της ελεύθερης σκέψης και της κριτικής, την απόδοση αντικειμενικής δικαιοσύνης και συμβάλλει στη δημιουργία μιας ισορροπημένης και αξιοκρατικής κοινωνίας.

Είναι γενικά αποδεκτός τρόπος διακυβέρνησης, όταν τηρούνται οι καταστατικές αρχές της και ακόμη δίνει τη δυνατότητα της παρέμβασης, όταν θεμελιακές αξίες βάλλονται και κλονίζονται. Έτσι, οι διεκδικήσεις, οι αντιπαλότητες και οι συγκρούσεις είναι αναπόφευκτες, όταν οι αποφάσεις αγνοούν ή και καταπατούν δικαιώματα και συμφέροντα κοινωνικών ομάδων ή και της πλειονότητας των πολιτών.

Πολλές φορές στο πλαίσιο της Δημοκρατίας, οι αποφάσεις των αντιπροσώπων του λαού λαμβάνονται σε αναντιστοιχία με το λαϊκό αίσθημα, φωτογραφίζουν συγκεκριμένα συμφέροντα, κομματικές ή υποστηρικτικές κινήσεις εξαργυρώνοντας με αυτόν τον τρόπο τις υποχρεώσεις τους ή προσδοκώντας να καλύψουν τα συνειδησιακά κενά τους, για να ανεβάσουν το ηγετικό προφίλ τους.

Το αποτέλεσμα των αδυναμιών αυτών εισπράττει η κοινωνία, της οποίας ένα τμήμα είναι αναγκασμένο να τις υποστηρίξει, αφού το ίδιο τοποθέτησε σε θέσεις ευθύνης άτομα ανίκανα, για να ικανοποιήσει τις δικές του εσωτερικές αυταπάτες και ψευδαισθήσεις. Έτσι, ο υποτακτικός γλείφει τα κόκκαλα, τα φιλέτα των οποίων άλλοι πιο σβέλτοι άρπαξαν, με τη γλώσσα του να τεντώνεται ολοένα και περισσότερο, για να «γλείψει» και τα σιρίτια των «υψηλά» ιστάμενων, ώστε από την πίσω πόρτα να ικανοποιήσει απαιτήσεις και ανάγκες του.

Οι εραστές του ολοκληρωτισμού, της κατάργησης του κοινοβουλευτισμού και των κομμάτων θεωρούν ότι η Δημοκρατία είναι απάτη, γιατί πίσω από κάθε κυβέρνηση κρύβεται μια μικρή ομάδα πλουσίων. Έτσι, χρησιμοποιούν την προπαγάνδα τους με την επιχειρηματολογία ότι μέσα από τη δημοκρατία οδηγούνται στην κορυφή οι χειρότεροι, οι υπάκουοι, οι υποταγμένοι, οι δουλικοί.

Αυτό γενικά δεν είναι λάθος και ισχύει στην πλειονότητα των συντηρητικών κομμάτων, αφού αυτά δέχονται την εκ γενετής διαφορά μεταξύ των ανθρώπων και στηρίζονται στους οικονομικά ισχυρούς, των οποίων τα συμφέροντα υπηρετούν.

Αλλά και στα σοσιαλιστικά κόμματα έχουν παρατηρηθεί εκφυλιστικά φαινόμενα με ατασθαλίες, δωροδοκίες και διαφθορά, με τα αριστερά να είναι λιγότερο ευάλωτα, αφού πέρα από τις ιδεολογικές αρχές και τις σταθερές πεποιθήσεις τους προσπαθούν και αγωνίζονται να αμβλύνουν τις ανισότητες, να κατανέμουν δίκαια τους οικονομικούς πόρους προκειμένου να ενισχύονται και να προστατεύονται τα πιο αδύναμα μέλη της κοινωνίας, να βελτιώνουν τις συνθήκες της ζωής τους, να διασφαλίζουν την ισότιμη πρόσβασή τους στα παραγόμενα αγαθά αποτρέποντας το ενδεχόμενο ένα προνομιούχο τμήμα της να θεμελιώνει την ευημερία του πάνω στη δυστυχία των άλλων.

Και όσο υπάρχει η ενθαρρυντική πιθανότητα στον πολίτη ότι μπορεί να αλλάξει τη ροή των πραγμάτων στο πλαίσιο της αστικής αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, η πραγματικότητα είναι ανελαστική και σκληρή.

Αφού αυτοί που κινούν τα νήματα και παίρνουν τις αποφάσεις είναι οι ισχυροί της προνομιούχας τάξης, η αλλαγή υπέρ των φτωχών και των αδικημένων δεν φαίνεται, από τη διεθνή εμπειρία, να επέρχεται με ειρηνικά μέσα.

Γιατί, και αν έλθει στην κυβέρνηση ένα αριστερό κόμμα, οι εύπορες δυνάμεις θα εξεγερθούν με όλους τους τρόπους, θα εκβιάσουν και μάλλον τελικά θα επικρατήσουν, αφού έχουν συμμάχους τους τραπεζίτες, τους εργοδότες και παραδοσιακά τους κρατικούς υπαλλήλους, τους στρατιωτικούς, μεγάλο μέρος της θρησκευτικής ιεραρχίας, τους καλά ταϊσμένους παπαγάλους και πλατειά τμήματα πλανημένων και παρασυρμένων από τις λαϊκές κοινωνίες.

Αλλά και η εκπαίδευση και η πνευματική και πολιτιστική ζωή, ολόκληρος ο τύπος, η τηλεόραση και το ραδιόφωνο κινούνται κάτω από τις εντολές των πλουσίων, οι οποίοι δεν επιτρέπουν να διαχέονται ιδέες και πολύ περισσότερο να λαμβάνουν χώρα επιλογές και πράξεις, που θα θέτουν σε αμφισβήτηση ή θα υποσκάπτουν τα συμφέροντα και την κυριαρχία τους.

Σήμερα, πίσω από την πρόσοψη της Δημοκρατίας, με την κάλυψη και την ανοχή στις μεγάλες ανισότητες που υπάρχουν, αδικίες γίνονται, χυδαιότητες και αθλιότητες παραβλέπονται.

Πολιτικά κόμματα λαϊκής μειοψηφίας με κάλπικους εκλογικούς νόμους και συστήματα αναγορεύονται σε κυβερνήσεις πλειοψηφίας. Η άμεση ή έμμεση εκμετάλλευση της εργατικής δύναμης και προσφοράς ολοένα και αυξάνει, με μεγάλο τμήμα της κοινωνίας να πέφτει κατηγορία, να αποδυναμώνεται και να περιθωριοποιείται.

Η ελευθερία του λόγου και της διακίνησης των ιδεών και τα οργανωμένα συνδικάτα με το δικαίωμα της απεργίας είναι θετικές κατακτήσεις, αλλά ανασύρονται και εφαρμόζονται οι διατάξεις καταστολής, οι οποίες ακυρώνουν τα δημοκρατικά δικαιώματα, όταν τα συμφέροντα των εχόντων απειλούνται. Όμως δεν είναι ευρύτερα αποδεκτή η εξισωτική θέση του Τζορτζ Όργουελ (1903-1950), ότι: «Είναι πολύ απλό να καταδείξουμε ότι η Δημοκρατία “είναι ακριβώς το ίδιο πράγμα” (ή “εξίσου αρνητική”) με τον ολοκληρωτισμό».

Είναι αδήριτη ανάγκη η νέα γενιά να ενεργοποιηθεί, να μεταπλάσει την υπάρχουσα κατάσταση, να σταθεί απέναντι στον κρατικό αυταρχισμό, να αγωνιστεί και να επιβάλει την άμεση Δημοκρατία, ως τη μόνη δύναμη ικανή να αλλάξει αντιλήψεις και απόψεις, να ανατρέψει τις αντιλαϊκές αποφάσεις και με πλατειά συμμετοχή να ελευθερώσει την κοινωνία από τα αντιδημοκρατικά δεσμά, που αναπαράγονται, μέσα στο πλαίσιο της σημερινής ελεγχόμενης δημοκρατίας.

Παρά τις αδυναμίες της, δεν πρέπει να κυριαρχεί η ρήση του Ρουσσώ ότι: «Η Δημοκρατία είναι το πολίτευμα των θεών, όχι των ανθρώπων». Χρειάζεται στήριξη και προστασία από τις λαϊκές κοινωνίες, γιατί είναι το πιο αντιπροσωπευτικό σύστημα λήψης των αποφάσεων. Η διεύρυνση και η εφαρμογή της άμεσης εκδοχής της, θα είναι πάντοτε ένας εφικτός προσδοκώμενος στόχος.

Υ.Γ. Η ελλειμματική Δημοκρατία επιβεβαιώνεται και σήμερα, με τη στάση του κράτους δικαίου απέναντι τον καταδικασμένο τρομοκράτη. Όμως, υπάρχουν και θεσμοί και μια κοινωνία, η οποία παρακολουθεί ένα ασήμαντο γεγονός να εξελίσσεται σε τραγωδία. Η κυβέρνηση δεν έχει τη δύναμη να γεφυρώσει τα συνειδησιακά κενά της, να υπερβεί τις απατηλές αντιλήψεις της και τις ψευδαισθήσεις της και να δείξει ανωτερότητα και ανθρωπιά. Η ΠτΔ και η Εκκλησία της Ελλάδος έχουν κάνει αισθητή την παρουσία τους, με την εκκωφαντική σιωπή τους. Η σιωπή όμως, δεν απέχει πολύ από την έμμεση συμμετοχή. Ένα ανθρώπινο πρόβλημα υποβιβάζει διεθνώς τη χώρα και την κατατάσσει στο επίπεδο των απολίτιστων, των υπανάπτυκτων. Μπορεί κάποιοι να βρίσκονται εκεί, ευτυχώς όχι όλοι.