Γράφει η Μαρία Δ. Βλήτα*

Τον προηγούμενο Μάρτιο, όταν η νομίμως εκλεγμένη κυβέρνηση της χώρας επέβαλε καθολική απαγόρευση των μετακινήσεων δυνάμει πράξεως νομοθετικού περιεχομένου (και άρα εκ της συνταγματικής επιταγής περιορισμένης διάρκειας), προκειμένου να αντιμετωπισθή το ζήτημα της πανδημίας, πολλοί εξ ημών πειθαρχήσαμε όχι από φόβο, αλλά από νομιμοφροσύνη, αρθρώνοντας μάλιστα λόγο υπερασπιστικό στα μέτρα που περιόριζαν τις ατομικές μας ελευθερίες, αλλά προστάτευαν την δημόσια υγεία και έτι περαιτέρω το σύστημα υγείας, που θα κατέρρεε εμπρός στην επερχόμενη λαίλαπα. Ιδεολογικό σύνθημα αυτής της προσπάθειας ήταν η προφύλαξη των πεφιλημένων προσώπων, ιδίως των απομάχων της ζωής, ως ένδειξη σεβασμού κι αγάπης, καθώς και των ανηκόντων σε ευπαθείς ομάδες.

Έναν χρόνο αργότερα, με ένα αγχωμένο διάλειμμα δυο- τριών μηνών, υπαρχόντων πλέον εμβολίων και φαρμάκων και αρξαμένου του εμβολιασμού των ευπαθών ομάδων κι έχοντας διαπιστωθή θετικό στον covid κάποιο τμήμα του γενικού πληθυσμού, συνεχίζουμε μία ατελέσφορη προσπάθεια εγκλεισμού που μας επιβάλλεται με Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις, εκδιδόμενες ανά βδομάδα ή δεκαπενθήμερο, σε εκτέλεση εκείνης της αρχικής Πράξεως Νομοθετικού Περιεχομένου του προηγουμένου έτους, προϊόν των εκατό (100) ημερησίων «κρουσμάτων» (ο όρος αμφιλεγόμενος κατά την γράφουσα, καθώς κρούσμα λογίζεται όχι ο θετικός ασυμπτωματικός, αλλά ο έχων έστω και τα ελάχιστα των συμπτωμάτων), έναντι των σημερινών τριών χιλιάδων και πλέον.

Είναι πλέον προφανές ότι η πρακτική αυτή έχει προ πολλού υπερβεί τα όρια των αντοχών των πολιτών αλλά και του Συντάγματος, εν όψει του ότι έχει καταστεί σαφές ότι:

  1. Ως δημόσια υγεία ερμηνεύεται από την εκτελεστική εξουσία η υγεία μέρους του πληθυσμού, αγνοουμένης της ψυχικής υγείας της πλειονότητος αυτού.
  2. Παραβιάζεται κατάφωρα η συνταγματική επιταγή περί εξαιρετικά συντόμου χρόνου του περιορισμού των ατομικών ελευθεριών, καθώς οι διαρκείς παρατάσεις των μέτρων καταστρατηγούν το ορισμένο της διάρκειας αυτών και μάλιστα επ’ αόριστον.
  3. Οι ατομικές ελευθερίες και δικαιώματα που προστατεύονται από το Σύνταγμα όχι απλώς περιορίζονται, αλλά καταπατώνται. Αναλυτικότερα:
  • Η ισότητα των πολιτών (ά. 4 Σ.) καταργείται αφού δυνατότητα μετακινήσεως έχει όποιος εργάζεται. Άρα οι μη εργαζόμενοι (συνταξιούχοι, άνεργοι, γυναίκες ασχολούμενες με τα οικιακά, παιδιά κλπ) μπορούν να μετακινηθούν μόνο για συγκεκριμένες αιτίες, που προβλέπονται από υπουργικές αποφάσεις.
  • Η ανάπτυξη της προσωπικότητος των πολιτών, καθώς και η συμμετοχή στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της χώρας (ά. 5 παρ. 1 Σ) παρεμποδίζεται, αφού έχουν απαγορευθή κάθε είδους κοινωνικές, πολιτιστικές και πολιτικές εκδηλώσεις, ενώ ταυτόχρονα η παραμονή των εμπορικών καταστημάτων κλειστών αποκλείει τον εμπορικό κόσμο από την οικονομική δραστηριότητα και μάλιστα με απόλυτο τρόπο.
  • Η προσωπική ελευθερία (ά. 5 παρ. 3 Σ.) καταργείται αφού οι πολίτες δεν μπορούν να πάνε εκεί που αγαπάνε, μιας και αυτό είναι το νόημα της λέξεως ελευθερία. Μας απαγορεύεται να επισκεφθούμε τους γονείς μας και τους εν γένει αγαπημένους μας, να συναντηθούμε με τον σύντροφό μας με τον οποίο δεν συμβιώνουμε (με αποτέλεσμα να αντιμετωπιζόμεθα ανίσως ως προς τους συμβιούντες ή σε γάμο συντρόφους), να πάμε μια μοναχική έστω βόλτα στην θάλασσα, να πιούμε έναν καφέ, να επισκεφθούμε έναν ασθενή (όχι από covid) ή έναν φυλακισμένο οικείο μας… Ο πυρήνας του δικαιώματος αυτού δύναται να προσβληθή βάναυσα με άνευ νομίμου ερείσματος συλλήψεις και τις βίαιες αστυνομικές ενέργειες για την αποτροπή του συνωστισμού, αλλά και με την επιβολή προστίμων.
  • Περιορίζεται επικινδύνως και το δικαίωμα στην υγεία (ά. 5 παρ. 5 Σ.) αφού αναβάλλεται το 80% των προγραμματισμένων χειρουργείων και για να έχει κανείς πρόσβαση σε γιατρούς απαιτείται η τήρηση πρωτοκόλλου που άγει σε καθυστερήσεις πιθανόν κρίσιμες για την υγεία των πολιτών.
  • Το δικαίωμα στην πληροφόρηση και στην συμμετοχή στην Κοινωνία της Πληροφορίας (ά. 5 Α Σ.) παρεμποδίζεται λόγω της μονομανούς κι εμμονικής θεματολογίας, καθώς και της επιλεκτικής προβολής κάποιων απόψεων έναντι κάποιων άλλων, κυρίως των επιστημονικών που διαφωνούν με τα κυβερνητικά μέτρα και αντιμετωπίζουν με άλλο πνεύμα το ζήτημα της επικινδυνότητας του covid.
  • Οι πολίτες δεν έχουν ελεύθερη πρόσβαση στην Δικαιοσύνη (ά. 20 Σ.), τα δικαστήρια παραμένουν κλειστά, κάποιες υποθέσεις εκδικάζονται ενώ κάποιες άλλες όχι, υποσκάπτοντας για άλλη μια φορά την ισότητα. Την στιγμή που γράφονται αυτές οι σειρές η απόπειρα συλλήψεως πολίτη με ασαφές το νομικό της έρεισμα και την νόμιμη αιτία της (ά. 6, 7 & 8 Σ.) έχουν οδηγήσει σε επεισόδια στην Νέα Σμύρνη.
  • Η προστασία των προσωπικών δεδομένων (ά. 9Α Σ.), για την οποία τόσος ντόρος έγινε τα προηγούμενα χρόνια, καταρρέει με την υποχρέωση αποστολής γραπτού μηνύματος, καθώς ουδείς γνωρίζει σε ποιον server αποθηκεύονται αυτά τα sms και ποιος διαχειρίζεται και επεξεργάζεται αυτά τα δεδομένα. Με τον τρόπο αυτόν το κράτος είναι σε θέση να γνωρίζει ποιος εκ των πολιτών βγήκε από το σπίτι του, ποια μέρα, τι ώρα και για ποιον λόγο.
  • Απαγορεύονται οι συναθροίσεις (ά. 11 Σ.) – ακόμη κι οι συμβολικές - με τρόπο άλλοτε απόλυτο κι άλλοτε αμφιλεγόμενο. Θίγεται και πάλι η ισότητα.
  • Η κατά το ά. 13 παρ. 2 ελεύθερη έκφραση του θρησκευτικού συναισθήματος θρησκευτική παρεμποδίζεται τουλάχιστον ως προς την λατρευτική διάστασή της.
  • Η ελευθερία της εκφράσεως και του τύπου (ά. 14 Σ.) – όπως διαπιστώνουμε παρατηρώντας καθημερινά γύρω μας – δεν είναι αυτονόητη και υποχωρεί έναντι της «δημοσίας υγείας». Η λογοκρισία αρχίζει και διαφαίνεται σε κάθε ενημερωτική εκπομπή και οι δημοσιογράφοι «συντονίζονται» στον βηματισμό της εκτελεστικής εξουσίας, την οποία θα έπρεπε να ελέγχουν.
  • Τέχνη, επιστήμη, έρευνα και διδασκαλία ατονούν αφού ο εγκλεισμός κι οι λοιποί περιορισμοί δυσχεραίνουν την ελεύθερη ενάσκησή τους καταπατώντας το δικαίωμα του ά. 16 Σ. Θέατρα, κινηματογράφοι, συναυλιακοί χώροι όλα κλειστά.

Η εξ αποστάσεως διδασκαλία χωρίς την εξασφάλιση ότι και ο τελευταίος μαθητής της επικράτειας διαθέτει τον τεχνολογικό εξοπλισμό, ανεξαρτήτως από αδέλφια που τηλεκπαιδεύονται την ίδια ή διαφορετική ώρα ή γονέα που τηλεργάζεται, παραβιάζει ευθέως το δικαίωμα στην παιδεία και στην εκπαίδευση.

  • Με όλα τα επιβληθέντα υγειονομικά μέτρα φαλκιδεύεται και το δικαίωμα του ά. 21 Σ. για την προστασία της οικογενείας, που θεμελιώνει την υποχρέωση του κράτους να μεριμνά για την διασφάλιση συνθηκών αξιοπρεπούς διαβιώσεως όλων των πολιτών μέσω ενός συστήματος ελαχίστου εγγυημένου εισοδήματος. Η παύση της οικονομικής ζωής αποτελεί τροχοπέδη στην αξιοπρεπή διαβίωση.
  • Κατά το ά. 22 Σ. η εργασία αποτελεί δικαίωμα, το οποίο για μεγάλη μερίδα του γενικού πληθυσμού πλήττεται βαθειά και ανεπανόρθωτα.
  • Τέλος η αρχή της αναλογικότητας του ά. 25 Σ. έχει εδώ και καιρό παραβιάζεται, καθώς το κράτος μας «πουλά προστασία» από τον covid αφήνοντας μας να πεθάνουμε από πείνα, πλήξη, κατάθλιψη, μαρασμό κλπ.

Δεν είναι τυχαία η ελευθερία έννομο αγαθό ισοδύναμο με την ζωή κι επιπλέον ο καθείς από εμάς έχει δικαίωμα να επιλέξει τον δήμιό του.

(*) Δικηγόρος Σπάρτης

* Τα άρθρα δεν απηχούν απαραίτητα τη γνώμη του notospress.gr