Αντί να μιζεριάζουμε για όσα δεν έχουμε, ας αγαπήσουμε όσα έχουμε
Γράφει η Ποτούλα Πασχαλίδη
Δεν έχουν τέλος όσα μας βομβαρδίζουν τον τελευταίο καιρό ανελέητα. Έχουμε βαρεθεί να ακούμε για το φορολογικό που θα μας χώσει βαθύτερα στην ένδυα. Σαν πάρει κάποιος τη γενναία απόφαση να παρακολουθήσει ενημερωτική εκπομπή στην τηλεόραση είναι αδύνατον να μην εντρυφήσει στο θέμα για τους φτωχονοικοκυραίους που έβγαλαν τα λεφτά τους στο εξωτερικό (κάποια εκατομμύρια, μη φανταστείτε τίποτα υπερβολές). Λίστα Λαγκάρντ, Λίστα Λιχνενστάιν, Λίστα Δενμασπαρατάτε.
Σερφάρεις στο διαδίκτυο και δένεται κόμπο η ψυχή σου όταν διαβάζεις για τις αυτοκτονίες χιλιάδων, μέχρι τώρα, ανθρώπων-θυμάτων της κατάστασης που μας έχουν οδηγήσει πρώτα από όλα τα δικά μας σφάλματα και μετά οι επιλογές μας.
Για να μην αναφερθώ στην αμφιλεγόμενη ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΣΤΙΚΑΚΙΟΥ, που αν ζούσε ο Ιούλιος Βερν θα έσχιζε το βιβλίο του <Ο Γύρος Του Κόσμου σε 80 Ημέρες> και στη θέση του θα έγραφε το <Ο Γύρος Του Στικακίου Από Συρτάρι Σε Συρτάρι Σε 14 Μήνες Και Η Κλωνοποίηση Του>.
Και μέσα στον τόσο ορυμαγδό, μέσα σε τέτοια ομαδική κατάθλιψη, μέσα στην τόση δικαιολογημένη αγωνία για το μέλλον, φαίνεται πως ο θεός δεν μας ξέχασε σε τούτη την μικρή γωνιά του πλανήτη. Το μήνυμα ήρθε από την Αγγλετέρα, όπως έλεγε ο παππούς μου την Αγγλία. Η Γκουάρντιαν, η γνωστή Εγγλέζικη εφημερίδα έκανε το θαύμα της. Στον κατάλογο πού δημοσίευσε και οποίος περιλαμβάνει τους 10 καλύτερους προτεινόμενους προορισμούς για διακοπές, η πόλη μας φιγουράρει στη δεύτερη θέση, αφήνοντας πίσω της, πόλεις σαν την Κωνσταντινούπολη, το Ντουμπάι και την Νέα Υόρκη.
Και εμείς οι ημεδαποί (για να χρησιμοποιήσω τη λέξη της μόδας), τι κάναμε όταν το πληροφορηθήκαμε; Κωλοτούμπες; Χαρές και πανηγύρια; Ανασκουμπωθήκαμε για να υποδεχτούμε τον κόσμο;
Τίποτα από όλα αυτά. Αρχίσαμε να συναξάρουμε όπου βρεθούμε και όπου σταθούμε τις ελλείψεις, τις αστοχίες, τις κακοτεχνίες. Αν άκουγε κάποιος άσχετος με την πόλη μας, συζητήσεις που έγιναν τις τελευταίες μέρες , μετά την δημοσίευση δηλαδή, και αν διάβαζε τα όσα γράφτηκαν , δύσκολα θα μπορούσε να πιστέψει πως εμείς είμαστε οι ίδιοι που την κατοικούμε.
Ναι, είναι αλήθεια πως η Σπάρτη δεν έχει όσα της αξίζουν, όσα κουβαλάει η ένδοξη ιστορία της και η μοναδικότητά της από αρχαιοτάτων χρόνων. Όμως όλοι εμείς που είμαστε πρόθυμοι να κρίνουμε και να κατακρίνουμε τα κακώς κείμενα έχουμε αναρωτηθεί ποιο είναι το μέγεθος της προσωπικής μας ευθύνης; Τι κάναμε για τον τόπο μας όλα τα χρόνια που η Ελλάδα αναπτυσσόταν τουριστικά; Σε ποιους αναθέσαμε την τύχη αυτού του τόπου(δια της ψήφου φυσικά); Χρειάζεται να σχολιάσω; Όχι βέβαια.
Στο εξωτερικό, και ιδιαίτερα στις χώρες της Ευρώπης, εξαργυρώνουν με τον καλύτερο τρόπο και την ελάχιστη στιγμή της ιστορίας τους. Δεν είναι παράδοξο να δεις να περιλαμβάνουν στις ξεναγήσεις την πέτρα που έβαλε την πισινό του ο Μέγας Ναπολέων όταν γυρνούσε από την Ρωσία, το βράχο δίπλα στο ποτάμι που σκαρφάλωσε ο Σαίξπηρ και εμπνεύστηκε τον Βασιλιά Ληρ, Το λουτρό που πλενότανε ο Ρωμαίος Αυτοκράτορας Ιούλιος Καίσαρας (εδώ δεν μπορούμε να συμπεριλάβουμε τους Γάλλους μια και ανακάλυψαν τα αρώματα για να καλύπτουν τη μπόχα των Λουδοβίκων) και τόσα άλλα ευφάνταστα και εν τέλει χρήσιμα για την προκοπή του τόπου τους.
Σε αντιδιαστολή με τους άλλους εμείς όχι μόνο δεν αξιοποιούμε την παρακαταθήκη των προγόνων μας που και πλούσια είναι και μοναδική, αλλά με το απύθμενο θράσος που μας διακατέχει την αγνοούμε επιδεικτικά. Εν κατακλείδει δεν νοιαζόμαστε να την γνωρίσουμε.
Ένα παράδειγμα μόνο θα αναφέρω εδώ. Δεν χρειάζονται περισσότερα. Πόσοι από τους Σπαρτιάτες αλλά και από αυτούς που κατοικούν στη Σπάρτη γνωρίζουν πως έχουμε σημαντικά απομεινάρια από Ρωμαϊκά λουτρά; Εγώ αμφιβάλω αν το γνωρίζουν και οι γείτονες.
Την πρώτη φορά που βρέθηκα στη Ρώμη με τον σύζυγο μου τα πρώτα χρόνια του γάμου μας, μέσα στα άλλα θελήσαμε να επισκεφτούμε τις περίφημες (από όσα διδασκόμασταν στο μάθημα της Ιστορία στο σχολείο) Θέρμες Του Καρακάλλα. Δεν εστάθη δυνατό, βοηθούντος και του άκρατου σωβινισμού των Ιταλών, να τις βρούμε αν και ο χάρτης μας δεν λάθεψε σε κανένα άλλο μνημείο της Αιώνιας Πόλης. Βλέπετε περιμέναμε κάτι εντυπωσιακό.
Την επόμενη φορά που επισκέφθηκα την Ρώμη, η εκδρομή ήταν οργανωμένη και είχε φυσικά ξεναγό. Αν και στο πρόγραμμα δεν υπήρχαν οι Θέρμες του Καρακάλλα (στην Ιταλική πρωτεύουσα είναι τόσα τα μνημεία που μέσα σε τρείς μέρες προλαβαίνεις να δεις μόνο τα πιο <διάσημα>), ζήτησα από τον ξεναγό, αν περάσουμε από μπροστά τους να μου τις δείξει. Μου είχε μείνει απωθημένο από την προηγούμενη φορά. Όταν μου έδειξε μισή καμάρα από κόκκινο τούβλο όλη και όλη δίπλα σε ένα πάρκο απογοητεύτηκα. Την ίδια στιγμή όμως νεύριασα που οι γείτονες μας στους καταλόγους των αξιοθέατων βάζουν και κάτι τέτοια άκρως ασήμαντα υπόλοιπα μνημείων.
Πριν από δέκα και λίγο παραπάνω χρόνια, σαν επισκέφτηκα για πρώτη φορά το σπίτι της μέλλουσας νύφης μου, στη Μαγούλα, έμεινα άφωνη όταν αντίκρισα τα απομεινάρια Ρωμαϊκών Λουτρών που υπάρχουν εκεί και το μόνο που τα συνοδεύει είναι μια μικρή καφέ ταμπέλα. Στη μνήμη μου ήρθε ζωντανή η εικόνα από τις Θέρμες του Καρακάλλα, μόνο που το κομμάτι που σώζεται στη Μαγούλα είναι αρκετά μεγαλύτερο και σε πολύ καλύτερη κατάσταση. Αν το είχαν αυτό στη Ιταλία θα είχαν στήσει πανηγύρι γύρω του. Εμείς απλά το αγνοούμε.
Η πόλη μας τη Σπάρτη μαζί με την περιοχή που την περιβάλει, βρίθει μνημείων σημαντικών και λιγότερο σημαντικών (ασήμαντα δεν υπάρχουν), κληρονομιά από τους προγόνους μας αλλά όπως φαίνεται εμείς δεν έχουμε κάνει ακόμα αποδοχή (κληρονομιάς). Μάλλον δεν είμαστε ικανοί να εκτιμήσουμε την αξία τους. Η αλήθεια είναι πως, δυστυχώς, οι περισσότεροι από εμάς τα περιφρονούμε, δεν καταδεχόμαστε ούτε να τα επισκεφθούμε, να τα γνωρίσουμε καλύτερα, να επικοινωνήσουμε μαζί τους. Ο κατάλογος είναι μεγάλος και αν προσπαθήσω να τα απαριθμήσω όλα, σίγουρα θα πέσω στην παγίδα της ανακρίβειας, και δεν το θέλω.
Εκείνο όμως που θέλω όσο τίποτα άλλο είναι να παρακαλέσω όλους εμάς τους Σπαρτιάτες (στα πέρατα του κόσμου η λέξη Σπαρτιάτης προκαλεί ρίγη συγκίνησης, καθ’ όσον <ουδείς προφήτης στον τόπο του> ), αλλά και όσους μας αφουγκράζονται, να προσπαθήσουμε όλοι αντάμα να δούμε τούτο τον ευλογημένο τόπο με το μάτι που του πρέπει. Πρώτα όμως πρέπει να τον αγαπήσουμε όπως αγαπάμε τα παιδιά μας. Να χαμηλώσουμε τους τόνους σαν αναφερόμαστε στα μειονεκτήματα και να ανυψώσουμε τα καλά της ακόμα και αν δείχνουν ασήμαντα.
Επειδή είναι ανέφικτο να αποκτήσουμε Μουσείο της προκοπής μέχρι να έρθουν οι πρώτοι Εγγλέζοι, επειδή το Αρχαίο Θέατρο δεν πρόκειται να αξιοποιηθεί σύντομα (η Αρχαιολογία πάντα βαδίζει με βήμα χελώνας και μάλιστα τραυματισμένης), επειδή ο λόφος του Ξενία θάφτηκε με την ευγενική χορηγία του συνασπισμού της Δημοτικής αρχής και του βουλευτή μας, επειδή το όνειρο να αποκτήσει ο τόπος Μέγαρο Μουσικής έμεινε όνειρο, και τόσα άλλα, δεν πρέπει να καταθέσουμε τα όπλα και να κλαίμε τη μοίρα μας. Έχουμε τόσα πολλά να προβάλουμε που μια ανάλογη λίστα (για να είμαστε και στο πνεύμα των ημερών) θα έχει δυσθεώρητο μήκος. Μάλλον θα χρειαστεί στικάκι να την αποθηκεύσουμε.
Άλλωστε αυτοί που θα πεισθούν από το άρθρο της Γκουάρντιαν να επισκεφθούν τη Σπάρτη είναι άτομα που τιμούν διαχρονικά τον Ελληνικό πολιτισμό και όχι μόνο στα λόγια. Γνωρίζουν την Ιστορία τούτου του τόπου και υπάρχουν και Πανεπιστήμια στον τόπο τους στα οποία διδάσκεται η Αρχαία Ελληνική Γλώσσα, κάτι που εμείς σιγά-σιγά εξοστρακίζουμε από τα δικά μας. Άγγλος ήταν ο Λόρδος Βύρωνας (ελληνικοποιημένα) που ωθούμενος από την ιστορία μας έδωσε και τη ζωή του για την Ελλάδα.
Αυτοί είναι οι άνθρωποι που θα έρθουν και θα εκτιμήσουν με τον καλύτερο τρόπο και το ελάχιστο που θα τους προσφέρουμε σωστά αξιοποιημένο.
Εμείς μπορεί να καυχηθούμε για το Λεωνίδα, τον Λυκούργο, την Ωραία Ελένη, τον Χείλωνα, τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο και τόσους άλλους αλλά και οι μελλοντικοί επισκέπτες μας έχουν τον Σαίξπηρ, τον Βύρωνα, τον Ντίκενς, τον Ουάιλντ και τόσους άλλους επίσης. Δεν πέρασαν τη ζωή τους με την Καλάμιτι Τζέην.