Γράφει ο Βαγγέλης Μητράκος

Το κίνημα της ποδηλατοκίνησης , που συνεχώς κερδίζει έδαφος , αμφισβητεί με τρόπο θετικό την ιδεολογία του ΙΧ και το μοντέλο της μετακίνησης που επιβλήθηκε μεταπολεμικά .
Η ποδηλατοκίνηση είναι ένα κίνημα που βάζει στο κέντρο του τον άνθρωπο και το περιβάλλον αμφισβητώντας τα οικονομικά και άλλα συμφέροντα που έχουν επενδυθεί στο αυτοκίνητο .
Στην Ευρώπη , το ΄Αμστερνταμ , το Παρίσι , η Βαρκελώνη και το Βερολίνο άνοιξαν το δρόμο στην ποδηλατοκίνηση πριν πολλές 10ετίες και ακολούθησαν όλες , σχεδόν , οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες . Στην Ελλάδα το κίνημα (όπως συμβαίνει πάντα) έφτασε καθυστερημένο , αλλά (ευτυχώς) υπήρξαν πόλεις που έβλεπαν μπροστά και είχαν οραματισμούς , οι οποίες αξιοποίησαν ευρωπαϊκά πιλοτικά προγράμματα , κατασκεύασαν ποδηλατόδρομους , ενθάρρυναν και ανέπτυξαν την ποδηλατοκίνηση και τώρα απολαμβάνουν τα θετικά αποτελέσματα .

Για παράδειγμα , σήμερα , στον δήμο Καρδίτσας , το δομημένο δίκτυο των ποδηλατοδρόμων έχει μήκος 7300 μ. στον αστικό ιστό και άλλα 10.500 μ. περιαστικό δίκτυο , μια διαδρομή κατάλληλη για βόλτες με φίλους και την οικογένεια. Η δημοτική Αρχή μέσω του Σχεδίου Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης προωθεί , περαιτέρω, την επέκταση του αστικού δικτύου κατά 700 μ. , ακόμα , με νέο ποδηλατόδρομο στην οδό Ηρ. Πολυτεχνείου . Η πόλη της Καρδίτσας διαθέτει κι ένα από τα πιο σύγχρονα συστήματα αυτόματης μίσθωσης ποδηλάτων στην Ελλάδα που είναι διαθέσιμο σε όλους , μόνιμους κατοίκους και επισκέπτες : Με τη χρήση της ηλεκτρονικής κάρτας easybike , ο καθένας μπορεί να παραλάβει ένα ποδήλατο σε ελάχιστα δευτερόλεπτα και να το χρησιμοποιήσει για όσο χρόνο επιθυμεί , επιστρέφοντάς το στη συνέχεια σε οποιονδήποτε από τους σταθμούς μίσθωσης . Χάρη στην κουλτούρα της ποδηλατοκίνησης των κατοίκων αλλά και στην ανταπόκριση του δήμου κυκλοφορούν σήμερα στην Καρδίτσα περίπου 20.000 ποδήλατα !!!

Σήμερα , 102 μικροί και μεγάλοι δήμοι , σ’ ολόκληρη την Ελλάδα , διαθέτουν δίκτυο ποδηλατόδρομων , το οποίο συνεχώς αναπτύσσουν και βελτιώνουν (Ορεστιάδα , Παρανέστι , Αμφίπολη , Θεσσαλονίκη , Κατερίνη , Εορδαία , Κοζάνη , Ιωάννινα , Πρέβεζα , Καρδίτσα , Τρίκαλα , Λάρισα , Βόλος , Λαμία , Κως , Ικαρία , Μεσολόγγι , Ναυπακτία , Κέρκυρα , Λευκάδα , Πάτρα , Ήλιδα , Πύργος , Αιγιαλία , Κόρινθος , Καλαμάτα , Κηφισιά , Καλλιθέα , Α. Παρασκευή , Ρέθυμνο , Ηράκλειο , κ.α.).

Κι ενώ αυτά συμβαίνουν σε άλλες ελληνικές πόλεις , στη Σπάρτη , το θέμα της ποδηλατοκίνησης και των ποδηλατόδρομων παραμένει , ακόμα , στο επίπεδο της συγκατάβασης και των καλών προθέσεων .
Αν και υπάρχει οργανωμένο κίνημα πολιτών που ενθαρρύνει την ποδηλατοκίνηση , απαιτεί ποδηλατόδρομους και καταθέτει επεξεργασμένες προτάσεις , αν και η πόλη διαθέτει ρυμοτομικό σχέδιο που διευκολύνει τη δημιουργία ποδηλατόδρομων , αν και η Σπάρτη είναι μια σχετικά επίπεδη πόλη με μικρές αποστάσεις , ιδανικές για ποδηλάτες , το αίτημα και η ανάγκη για τη δημιουργία δικτύου ποδηλατόδρομων παραμένουν χωρίς ανταπόκριση .

Όταν άλλες πόλεις , διώχνουν τα αυτοκίνητα από το κέντρο τους κι ενθαρρύνουν το ποδήλατο , η Σπάρτη ασφυκτιά από το κυκλοφοριακό πρόβλημα κι από τη δεσποτεία του αυτοκινήτου , με ό,τι δυσμενές αυτό συνεπάγεται για το περιβάλλον , την ποιότητα ζωής των κατοίκων , την ανάπτυξη της πόλης , την τουριστική προβολή της και την οικονομία της .

Το ποδήλατο είναι ένα από τα σημαντικά εργαλεία των αστικών πολιτικών βιώσιμης ανάπτυξης , μειώνει τη κυκλοφοριακή συμφόρηση , είναι αθόρυβο , δεν ρυπαίνει , δεν καταναλώνει χώρο και καύσιμα , είναι το λιγότερο επικίνδυνο μέσο απέναντι στον πεζό και τον αναβάτη του , αυξάνει την κινητικότητα για αυτούς που δεν έχουν πρόσβαση σε μηχανοκίνητη μετακίνηση , είναι φτηνό , είναι ο πιο αποδοτικός τρόπος μετακίνησης , συμβάλλει στην καλή φυσική κατάσταση του οργανισμού και την υγεία , μειώνει τη ζήτηση για χώρους πάρκινγκ κ.α.π.
Γι’ αυτόν τον λόγο, η δημιουργία , η εγκατάσταση και η λειτουργία του διευκολύνει τους δημότες , εξυπηρετεί τους κατευθυντήριους στόχους για βελτίωση του αστικού περιβάλλοντος και αποσκοπεί στον περιορισμό και την μείωση των εκπομπών ρύπων και θορύβου των τροχοφόρων . Η ένταξη του ποδηλάτου στην καθημερινή ζωή δεν είναι μόνο ζήτημα συγκοινωνιακού σχεδιασμού , αλλά αποτελεί στοίχημα για διαφορετικές συμπεριφορές μετακίνησης , παιδείας και υπευθυνότητας , που θα πρέπει να κερδίσει η σύγχρονη αστική κοινωνία για να κάνει πράξη την προοπτική βιωσιμότητας .

Βεβαίως , όταν μιλάμε για ποδηλατόδρομους , εννοούμε ποδηλατόδρομους με ΟΛΑ τα διεθνή στάνταρ και τις προδιαγραφές , ως αναπόσπαστο τμήμα μιας γενικότερης στρατηγικής εφαρμογής πεζοδρομήσεων , διανοίξεων οδών , αστικών αναπλάσεων , ολοκληρωμένης κυκλοφοριακής μελέτης , κλπ , κλπ .

Ο δήμος Σπάρτης οφείλει να εναρμονιστεί με την αληθινή ταυτότητα και τις ανάγκες της πόλης .
Η Σπάρτη πρέπει να ανακτήσει το χαμένο της έδαφος και να γίνει η πόλη που ονειρεύονται οι κάτοικοί της , μια πόλη όπου – πραγματικά - αξίζει να ζεις .