ΑΘΗΝΑ. Το 1912 ιδρύεται στην Αθήνα το πρώτο νοσοκομείο ειδικό Αφροδίσιων και Δερματικών νοσημάτων στην Ελλάδα από το κληροδότημα του επιχειρηματία Ανδρέα Συγγρού.

Δημιουργήθηκε μέσα στον χώρο του νοσοκομείου το πρώτο μουσείο προπλασμάτων με στόχο να ενημερωθεί το κοινό για τα αφροδίσια και δερματικά νοσήματα. Τα προπλάσματα αποτελούν κέρινα ομοιώματα περιοχών του σώματος που πάσχουν από κάποια δερματική εκδήλωση και στο παρελθόν χρησιμοποιούνταν ευρέως για την εκπαίδευση των φοιτητών.

Τα πρώτα προπλάσματα κατασκευάστηκαν από τον ίδιο τον Φωτεινό ο οποίος κατόπιν δίδαξε την τεχνική στους αδελφούς Μητρόπουλους οι οποίοι είναι οι δημιουργοί των περισσότερων εκεθμάτων. Ήταν το μοναδικό στην Ευρώπη εκείνη την εποχή. Το νοσοκομείο έγινε σε μια περίοδο που οι δερματικές παθήσεις και τα αφροδίσια νοσήματα στην Ελλάδα βρίσκονταν σε έξαρση. Συνεχόμενοι πόλεμοι και μετακινήσεις πληθυσμών επιδείνωναν την κατάσταση.

Στις αρχές του 20ου αιώνα η πιο συχνή αφροδίσια νόσος ήταν η σύφιλη. Σύμφωνα με το ιατρικό εγχειρίδιο του καθηγητή και πρώτου διευθυντή του νοσοκομείου “Ανδρέας Συγγρός”, μόνο στην Ελλάδα πέθαιναν συνολικά 20 χιλιάδες πολίτες, μικροί και μεγάλοι. Τα αμέσως επόμενα αφροδίσια νοσήματα της εποχής ήταν η βλενόρροια, τα μαλακά έλκη και η νόσος Νικολά-Φαβρ. Το βιβλίο γράφτηκε το 1920.

Οι νέοι της εποχής δεν χρησιμοποιούσαν κανένα μέσο προφύλαξης κατά την ερωτική επαφή. Δεν υπήρχε η απαιτούμενη ενημέρωση. Έτσι, οι ασθένειες ήταν εύκολο να μεταδοθούν. Οι πρώτοι ασθενείς του νοσοκομείου “Ανδρέας Συγγρός” ήταν εκδιδόμενες γυναίκες.

Νοσηλεύονταν για ένα διάστημα, ώστε να ακολουθήσουν τη θεραπεία. Οι γιατροί τις συμβούλευαν να απέχουν από τη σεξουαλική επαφή. Όμως, πολλές φορές δεν άκουγαν τις συμβουλές, με αποτέλεσμα να διακόπτεται η θεραπεία. Τα βράδια πηδούσαν κρυφά από το παράθυρο του δωματίου τους για να συναντήσουν τους πελάτες και να βγάλουν το μεροκάματο. Έτσι, οι ιατροί του νοσοκομείου αναγκάστηκαν να βάλουν κάγκελα στα παράθυρα. Ήταν για το καλό των γυναικών, αλλά και των μελλοντικών τους συντρόφων.

Όπως ανέφερε ο διευθυντής του νοσοκομείου Φωτεινός, η μετάδοση των αφροδίσιων νοσημάτων θεωρούνταν έγκλημα και τιμωρούνταν με φυλάκιση από πέντε έως δέκα χρόνια.

Πολλοί άνθρωποι δεν αναγνώριζαν τα συμπτώματα των ασθενειών, με αποτέλεσμα να μην αναζητούν θεραπεία. Οι κάτοικοι κυρίως στην ύπαιθρο άφηναν τις ασθένειες να φτάσουν σε προχωρημένο στάδιο λόγω άγνοιας. Ασθενείς που πήγαν στο νοσοκομείο σε σοβαρή κατάσταση έλεγαν πως δεν ήξεραν ότι νοσούσαν και θεωρούσαν ότι αυτή είναι η εξέλιξη του ανθρώπου, “γεννιόμαστε όμορφοι και πεθαίνουμε άσχημοι”.

Τα αφροδίσια νοσήματα

Τα αφροδίσια νοσήματα είναι μία μεγάλη κατηγορία νοσολογικών οντοτήτων, τα οποία μεταδίδονται με τη σεξουαλική επαφή. «Έχουν άμεση συνάφεια με τις σχέσεις των ανθρώπων και αντιλαμβάνεστε ότι παρουσιάζουν και κοινωνικές επιπτώσεις, ενώ κατά διαστήματα βρίσκονται στην επικαιρότητα. Παλαιότερα η σύφιλη, αργότερα το AIDS».

Η μεγαλύτερη εκδήλωση αυτών των νοσημάτων συνδέεται με περιόδους μεγάλων κοινωνικών αναταραχών όπως είναι ένας πόλεμος ή οι μετακινήσεις πληθυσμού. Τότε είναι που βρίσκονται σε έξαρση. Η εποχή μας είναι μία τέτοια χρονική περίοδος, λόγω του προσφυγικού. Έχουμε μετακινήσεις μεγάλων πληθυσμιακών ομάδων και σημαντικές γεωπολιτικές ανακατατάξεις.

Μία από τις καλύτερα εξοπλισμένες μονάδες κατά του AIDS

Αυτό που δεν ξέραμε είναι οτι το «Ανδρέας Συγγρός», διαθέτει μία από τις καλύτερα εξοπλισμένες μονάδες για την αντιμετώπιση του AIDS. Εκεί παρακολουθούνται περισσότεροι από 1.500 ασθενείς με AIDS. Η μονάδα αποτελείται από δερματολόγους, αφροδισιολόγους, ψυχολόγους και εργαστήρια. Επιπλέον υπάρχουν θάλαμοι νοσηλείας ασθενών.

Τα κλασικά αφροδίσια: Σύφιλη, βλεννόρροια, κονδυλώματα και AIDS

Σχεδόν όλα τα αφροδίσια παρουσιάζουν δερματολογικές ενδείξεις – σημάδια. Έτσι, το δέρμα συμμετέχει σε κάποιο στάδιο της εξέλιξής τους. Οι ασθενείς με AIDS για παράδειγμα σε κάποιο από τα στάδια της ασθένειας μπορεί να εμφανίσουν εξανθήματα. Τα πιο κλασικά αφροδίσια είναι η σύφιλη, η βλεννόρροια, τα κονδυλώματα και το AIDS.

Το AIDS παρουσιάζει χαρακτηριστικές εκδηλώσεις στο δέρμα, και όχι μόνο στο εσωτερικό του ανθρώπινου οργανισμού. Ωστόσο η μονάδα του νοσοκομείου αναλαμβάνει όλα τα στάδια που σχετίζονται με το AIDS. Σε πρώτη φάση πραγματοποιείται η αξιολόγηση και σταδιοποίηση της ασθένειας. Στη συνέχεια επιλέγεται η κατάλληλη θεραπεία, ενώ κατά διαστήματα ο ασθενής επισκέπτεται το νοσοκομείο για παρακολούθηση. Το Ανδρέας Συγγρός είναι ένα από τα νοσοκομεία που ειδικεύονται στη διάγνωση, αντιμετώπιση και θεραπεία του AIDS.

Τα κέρινα ομοιώματα

Ο διευθυντής του νοσοκομείου του “Ανδρέας Συγγρός”, Γεώργιος Φωτεινός, έκανε έναν μεγάλο αγώνα για την ενημέρωση του κοινού, αλλά και του ιατρικού προσωπικού.

Ο Φωτεινός ήταν ο “κατάλληλος άνθρωπος, στην κατάλληλη θέση, την κατάλληλη στιγμή” όπως έγραφαν τα πρακτικά της Ακαδημίας Αθηνών. Είχε σπουδάσει Ιατρική στην Αθήνα, ενώ αργότερα έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι, στη Βιέννη και στο Βερολίνο. Στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού τα συμπτώματα των ασθενειών διδάσκονταν στους φοιτητές μέσα από κέρινα ομοιώματα. Ο Φωτεινός εντυπωσιάστηκε και αργότερα ζήτησε να του μάθουν την τέχνη.

Ο Φωτεινός έμαθε τελικά την τρόπο δημιουργίας κέρινων προπλασμάτων στο Βερολίνο. Το 1912 ο διευθυντής του νοσοκομείου ίδρυσε το Μουσείο Κέρινων Προπλασμάτων Δερματικών και Αφροδίσιων Νοσημάτων που πλέον θεωρείται το δεύτερο μεγαλύτερο στον κόσμο με συνολικά 1.660 εκθέματα. Μέχρι τότε οι φοιτητές έβλεπαν τα συμπτώματα των δερματικών παθήσεων μέσα από γκραβούρες, πίνακες και λιθογραφίες. Τα κέρινα ομοιώματα βοήθησαν τους μελλοντικούς γιατρούς να ξεχωρίζουν καλύτερα τις ασθένειες και να γίνεται ταχύτερη διάγνωση, καθώς τα ομοιώματα αποτύπωναν με μεγαλύτερη ακρίβεια τα σημάδια.

Για την κατασκευή των ομοιωμάτων ο Φωτεινός χρησιμοποιούσε πραγματικά μοντέλα, τους ασθενείς του νοσοκομείου. Με το άρρωστο σώμα τους προσέφεραν στην επιστήμη. Στους περισσότερους άλλαζε βασικά χαρακτηριστικά του προσώπου τους για να τους προστατέψει και να μη στιγματιστούν.

Τα κέρινα ομοιώματα ήταν τόσο καλά που όταν το 1913 ο Φωτεινός πήγε να παρουσιάσει εξήντα από αυτά στη Στρατιωτική Σχολή του Παρισίου Val de Grace, ο ιατρός Arnaud, τον παρακάλεσε να μην τα πάρει πίσω στην Ελλάδα. Έτσι, ο Φωτεινός τους τα δώρησε. Απεικόνιζαν σωματικές βλάβες από κρυοπαγήματα και τραυματισμούς των Ελλήνων στρατιωτών στη μάχη του Μπιζανίου νότια των Ιωαννίνων κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η τεχνική

Η κατασκευή τους δεν ήταν εύκολη υπόθεση. Χρειαζόταν η συνεργασία τριών διαφορετικών ατόμων. Έπρεπε να υπάρχει ο ασθενής, ο γιατρός που θα εκτιμούσε την κάθε περίπτωση και ένας τεχνίτης για να κατασκευάσει το ομοίωμα.

Αρχικά, τοποθετούσαν υγρό γύψο πάνω στα σημάδια του αρρώστου. Όταν στέγνωνε έριχναν λιωμένο κερί μέσα στο καλούπι και περίμεναν να γίνει στερεό. Το κερί τις περισσότερες φορές προέρχονταν από τη Σμύρνη και σε ελάχιστα χρησιμοποιήθηκε λευκό σπερματσέτο, δηλαδή κερί κατασκευασμένο από λάδι που βρίσκεται στο κεφάλι κάποιων ειδών φάλαινας.

Τα μάτια κατασκευάζονταν από φυσητό γυαλί ή από όστρακα. Στη συνέχεια, έμπαιναν τα χρώματα. Τα ομοιώματα έμοιαζαν σχεδόν αληθινά. Μόλις ολοκληρωνόταν η κατασκευή τους έμπαιναν σε προθήκες που ήταν κατασκευασμένες από ξύλο άγριας τριανταφυλλιάς. Το τζάμι των προθηκών ήταν χυτό, δηλαδή χειροποίητο, κάτι που πλέον δεν παράγεται. Το τελευταίο κέρινο ομοίωμα δημιουργήθηκε το 1958.

Ακολουθήστε το notospress.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις