Πριν από το 1955, ο Νάσερ είχε καταβάλει προσπάθειες για την επίτευξη ειρήνης με το Ισραήλ και είχε εργαστεί για να αποτρέψει διασυνοριακές παλαιστινιακές επιθέσεις. Το 1955, ωστόσο, η Μονάδα 101, μια ισραηλινή μονάδα υπό τον Αριέλ Σαρόν, πραγματοποίησε απρόκλητα επιδρομή στο αρχηγείο του Αιγυπτιακού Στρατού στη Γάζα. Σε απάντηση, ο Νάσερ άρχισε να επιτρέπει επιδρομές στο Ισραήλ από τους φενταγίν. Οι επιδρομές προκάλεσαν μια σειρά από ισραηλινές επιχειρήσεις αντιποίνων, οι οποίες τελικά συνέβαλαν στην κρίση του Σουέζ.

Οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις σπρώχνουν στην Αίγυπτο προς τη Διώρυγα του Σουέζ , ξεκινώντας την κρίση του Σουέζ. Σύντομα θα προσχωρούσαν γαλλικές και βρετανικές δυνάμεις, δημιουργώντας ένα σοβαρό πρόβλημα Ψυχρού Πολέμου στη Μέση Ανατολή.

Ο καταλύτης για την κοινή Ισραηλινο-Βρετανική-Γαλλική επίθεση στην Αίγυπτο ήταν η εθνικοποίηση της Διώρυγας του Σουέζ από τον Αιγύπτιο ηγέτη στρατηγό Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερ τον Ιούλιο του 1956. Η κατάσταση είχε δημιουργηθεί για αρκετό καιρό. Δύο χρόνια νωρίτερα, ο αιγυπτιακός στρατός είχε αρχίσει να πιέζει τους Βρετανούς να τερματίσουν τη στρατιωτική παρουσία τους (η οποία είχε παραχωρηθεί με την αγγλοαιγυπτιακή συνθήκη του 1936) στη ζώνη του καναλιού. Οι ένοπλες δυνάμεις του Νάσερ συμμετείχαν επίσης σε σποραδικές μάχες με Ισραηλινούς στρατιώτες κατά μήκος των συνόρων μεταξύ των δύο εθνών και ο Αιγύπτιος ηγέτης δεν έκανε τίποτα για να κρύψει την αντιπάθειά του προς το σιωνιστικό έθνος.

Να γιατί η κρίση του Σουέζ σχεδόν οδήγησε σε πυρηνικό πόλεμο

Υποστηριζόμενος από σοβιετικά όπλα και χρήματα, και εξαγριωμένος με τις Ηνωμένες Πολιτείες επειδή αρνήθηκαν την υπόσχεσή τους να παρέχουν κεφάλαια για την κατασκευή του φράγματος του Ασουάν στον ποταμό Νείλο, ο Νάσερ διέταξε την κατάσχεση και την εθνικοποίηση της Διώρυγας του Σουέζ. Οι Βρετανοί ήταν θυμωμένοι με την κίνηση και ζήτησαν την υποστήριξη της Γαλλίας (η οποία πίστευε ότι ο Νάσερ υποστήριζε τους αντάρτες στη γαλλική αποικία της Αλγερίας) και του Ισραήλ , σε μια ένοπλη επίθεση για να ανακαταλάβουν το κανάλι. Οι Ισραηλινοί χτύπησαν πρώτοι, αλλά σοκαρίστηκαν όταν διαπίστωσαν ότι οι βρετανικές και γαλλικές δυνάμεις δεν ακολούθησαν αμέσως πίσω τους. Αντί για κεραυνό από συντριπτική δύναμη, η επίθεση τέλειωσε. Τα Ηνωμένα Έθνη ψήφισαν γρήγορα ένα ψήφισμα που ζητούσε κατάπαυση του πυρός.

Η Σοβιετική Ένωση άρχισε να εκπέμπει δυσοίωνες απειλές για βοήθεια της Αιγύπτου. Μια επικίνδυνη κατάσταση αναπτύχθηκε γρήγορα, μια κατάσταση που η κυβέρνηση Αϊζενχάουερ ήλπιζε να εκτονώσει πριν μετατραπεί σε σοβιετική-αμερικανική αντιπαράθεση. Αν και οι Ηνωμένες Πολιτείες προειδοποίησαν αυστηρά τη Σοβιετική Ένωση να μείνει έξω από την κατάσταση, ο Αϊζενχάουερ πίεσε επίσης τις κυβερνήσεις της Βρετανίας, της Γαλλίας και του Ισραήλ να αποσύρουν τα στρατεύματά τους. Το έκαναν τελικά στα τέλη του 1956 και στις αρχές του 1957.

Το χρονικό διάστημα από 29 Οκτωβρίου έως 7 Νοεμβρίου 1956, το Ισραήλ, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία επιτέθηκαν κατά της Αιγύπτου με σκοπό τον έλεγχο της διώρυγος του Σουέζ. Ο Ισραηλινός στρατός κατέλαβε την χερσόνησο του Σινά και μία γαλλο-βρετανική ταξιαρχία αλεξιπτωτιστών την βόρεια είσοδο του Σουέζ. Πολεμικά πλοία του Ηνωμένου Βασιλείου και της Γαλλίας απέκλεισαν το Πόρτ Σάιντ, ενώ Αεροσκάφη των δύο χωρών βομβάρδισαν αιγυπτιακά αεροδρόμια. Ο Αιγύπτιος πρόεδρος Άμπντελ Νάσερ παρότι ηττήθηκε στρατιωτικά, κέρδισε πολιτικά. Οι απώλειες των Αιγυπτίων ανήλθαν σε 3.000 νεκρούς, 5.000 τραυματίες και 20.000 αιχμαλώτους, ενώ των επιτιθεμένων σε 258 νεκρούς και 1.100 τραυματίες. Οι τρεις χώρες απέσυραν τις δυνάμεις τους, μετά από απόφαση του ΟΗΕ και ισχυρή πίεση τόσο των ΗΠΑ (Ντουάιτ Αϊνζεχάουερ), όσο και της ΕΣΣΔ (Νικίτα Χρουστσοφ). Η διώρυγα του Σουέζ περιήλθε υπό την πλήρη κυριαρχία της Αιγύπτου.

Η κρίση του Σουέζ υπήρξε το επακόλουθο τριών διαφορετικών, αλλά αλληλένδετων αντιπαραθέσεων:

α. Του Ισραήλ και του Αραβικού κόσμου.

β. Των αποικιοκρατικών δυνάμεων (Μεγάλης Βρετανίας και Γαλλίας) και του Αραβικού Εθνικισμού.

γ. Των ΗΠΑ και της ΕΣΣΔ. Τον Ιουλ. του 1952.

Ο βασιλεύς Φαρούκ Β΄ ανατράπηκε μετά από στρατιωτικό κίνημα. Το 1956, ο συνταγματάρχης του αιγυπτιακού στρατού Νάσερ ανέλαβε την προεδρία της Αιγύπτου. Την 26η Ιουλ. 1956, εξήγγειλε την εθνικοποίηση της διώρυγος του Σουέζ, 13 χρόνια πριν την λήξη της εκατόχρονης περιόδου εκμεταλλεύσεώς της από την Μεγάλη Βρετανία. Τα έσοδα της διώρυγος θα χρησιμοποιούνταν για την χρηματοδότηση κατασκευής του φράγματος του Ασουάν, μετά την απροθυμία των ΗΠΑ και της Αγγλίας να τον δανειοδοτήσουν. Ο Νάσερ στράφηκε προς την ΕΣΣΔ για την προμήθεια όπλων, κατόπιν της αρνήσεως των ΗΠΑ, οι οποίες έθεταν ως όρο την μη χρησιμοποίησή τους κατά του Ισραήλ.

Αγγλογαλλική Συνεργασία

Ο Βρετανός πρωθυπουργός Άντονυ Ήντεν αποφάσισε να αναλάβει στρατιωτική δράση προκειμένου να μην αφήσει «Τον Νάσερ να του βάλλει το μαχαίρι στο λαιμό». Ο Γάλλος πρωθυπουργός Γκι Μολλέ (Guy Mollet), σύμμαχος του Ισραήλ, συμπαρατάχθηκε με την Βρετανία, επιθυμώντας την ανατροπή του Νάσερ, υποστηρικτού της αυτονομίας της Αλγερίας. Οι τρεις χώρες μετά την απόφαση αναλήψεως στρατιωτικής δράσεως ζήτησαν από τον Αϊζενχάουερ να εμποδίσει επέμβαση του Χρουστσόφ.

Ο Αμερικανός πρόεδρος δεν ήθελε αναταραχή στην Μέση Ανατολή λόγω των επικείμενων εκλογών. Η κρίση του Σουέζ υπήρξε η ευκαιρία να αναλάβουν οι ΗΠΑ τον ρόλο του Ηνωμένου Βασιλείου στην περιοχή. Ο Αϊνζεχάουερ απείλησε τον Ήντεν με μαζική πώληση των βρετανικών ομολόγων που κατείχαν οι αμερικανικές τράπεζες. Ο Χρουστσόφ, μολονότι υποστήριζε την Αίγυπτο, δεν ήθελε να αναμειχθεί λόγω της «Ουγγρικής Επαναστάσεως (23 Οκτ.-10 Νοεμ.1956)». Την 5η Νοεμ. όταν έθεσε υπό έλεγχο την ουγγρική εξέγερση και οι ΗΠΑ είχαν αντιταχθεί στην επέμβαση, ζήτησε την απόσυρση των δυνάμεων εισβολής, απειλώντας με ρίψη ατομικών βομβών στο Λονδίνο και το Παρίσι.

Τα Αποτελέσματα του Πολέμου.

α. Οι Αγγλο-γαλλικές δυνάμεις αποσύρθηκαν τον Δεκέμβριο, ενώ οι Ισραηλινές το Μάρτιο του 1957.

β. Στρατιωτική δύναμη του ΟΗΕ αναπτύχθηκε στην χερσόνησο του Σινά, για την επιτήρηση εφαρμογής των όρων της συνθήκης ανακωχής.

γ. Η διέλευση Ισραηλινών πλοίων επιτράπηκε από τα στενά του Τιράν, στην έξοδο του κόλπου της Άκαμπα.

δ. Ο Άντονυ Ήντεν παραιτήθηκε από την πρωθυπουργία.

ε. Η δημοτικότητα και το κύρος του Νάσερ εκτοξεύθηκαν, όχι μόνο στην Αίγυπτο, αλλά σ’ όλο τον Αραβικό κόσμο και στο κίνημα των αδεσμεύτων χωρών.

στ. Η Μεγάλη Βρετανία έπαυσε να αποτελεί εφεξής «υπερδύναμη».

Οι Αγγλο-γαλλικές δυνάμεις αποσύρθηκαν τον Δεκέμβριο, ενώ οι Ισραηλινές το Μάρτιο του 1957. Στρατιωτική δύναμη του ΟΗΕ αναπτύχθηκε στην χερσόνησο του Σινά, για την επιτήρηση εφαρμογής των όρων της συνθήκης ανακωχής. Η διέλευση Ισραηλινών πλοίων επιτράπηκε από τα στενά του Τιράν, στην έξοδο του κόλπου της Άκαμπα. Ο Άντονυ Ήντεν παραιτήθηκε από την πρωθυπουργία. Η δημοτικότητα και το κύρος του Νάσερ εκτοξεύθηκαν, όχι μόνο στην Αίγυπτο, αλλά σ’ όλο τον Αραβικό κόσμο και στο κίνημα των αδεσμεύτων χωρών.

Η Μεγάλη Βρετανία έπαυσε να αποτελεί εφεξής «υπερδύναμη». Ο Νάσερ θεώρησε ότι θα μπορούσε να συντρίψει στρατιωτικά το Ισραήλ, εφόσον δεν υποστηριζόταν από άλλα κράτη. Η αυταπάτη αυτή υπήρξε η κύρια αιτία της δεινής ήττας που υπέστη κατά τον «Πόλεμο των 6 ημερών» το 1967, κατά τον οποίο αποδείχθηκε η στρατιωτική υπεροχή του Ισραήλ. Στις ημέρες μας η Μέση Ανατολή αποτελεί εστία πολεμικών συρράξεων, περισσότερο λόγω των διαφορών μεταξύ των Αραβικών κρατών και λιγότερο λόγω των διαφωνιών τους με το Ισραήλ.