Παγκόσμια Ημέρα Αποταμίευσης

Ο εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας Αποταμίευσης (World Savings Day) ξεκινά στις 31 Οκτωβρίου 1926. Τον θεσπίζει το Διεθνές Ινστιτούτο Ταμιευτηρίων (International Savings Banks Institute, ISBI), που ιδρύθηκε στο Μιλάνο το 1924. Το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο προσχωρεί επίσημα στο Διεθνές Ινστιτούτο Ταμιευτηρίων και τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Αποταμίευσης 10 χρόνια αργότερα.

Ύστερα από αναδιοργανώσεις και μεταφορές της έδρας του, το Ινστιτούτο μετονομάζεται σε Παγκόσμιο Ινστιτούτο Ταμιευτηρίων (World Savings Banks Institute, WSBI) το 1994. Σήμερα εκπροσωπεί 940 τραπεζικά ιδρύματα ταμιευτηρίου και λιανικής τραπεζικής από όλο τον κόσμο. Έχει την έδρα του στις Βρυξέλλες.

Μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, υπήρξε μια προσπάθεια να παρουσιαστεί η αξία της αποταμίευσης και να ενθαρρυνθεί ο κόσμος να εμπιστευτεί τις τράπεζες και να ανοίξει λογαριασμούς για τα χρήματά του, αντί να τα κρατά κρυμμένα κάτω από το στρώμα.

Είχαν ήδη υπάρξει κάποιες προσπάθειες για τη σύνδεση της αποταμίευσης χρημάτων με καλύτερη ποιότητα ζωής σε συνδυασμό με προστασία της οικονομίας, ενώ σε κάποιες χώρες όπως η Γερμανία, χρειαζόταν να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των ανθρώπων προς τις τράπεζες καθώς είχαν χάσει τις οικονομίες τους με την οικονομική μεταρρύθμιση του 1923.

Έτσι, στις 31 Οκτωβρίου του 1924, σχεδόν 100 χρόνια πριν, καθιερώθηκε η Παγκόσμια Ημέρα Αποταμίευσης, κατά τη διάρκεια του 1ου Διεθνούς Συνεδρίου Ταμιευτηρίων στο Μιλάνο της Ιταλίας. Η ημέρα αυτή καθιερώθηκε για να παρέχει πληροφόρηση στους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο σχετικά με την αξία της αποταμίευσης και έγινε ιδιαίτερα δημοφιλής μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, μεταξύ του 1955 και του 1970, αποτελώντας παράδοση σε κάποιες χώρες.

Η εξέλιξη της αποταμίευσης στην μοντέρνα εποχή

Η αποταμίευση αρχικά ξεκίνησε από τα κράτη και είχε στόχο να προστατεύσει τους πολίτες από απρόοπτα όπως η στέρηση τροφής. Με τα χρόνια βλέπουμε στην αρχαία Ρώμη, να συσσωρεύει το κράτος χρήματα με σκοπό να αποδώσει σύνταξη στους αποστραυτευμένους εκατόνταρχους.

Το 1602, η Ολλανδική Εταιρεία Ανατολικής Ινδίας κυκλοφόρησε μετοχές στο Χρηματιστήριο του Άμστερνταμ, καθιστώντας την, την πρώτη δημόσια εισηγμένη εταιρεία στον κόσμο. Οι μετοχές και τα ομόλογα εκδόθηκαν σε επενδυτές, δίνοντάς τους δικαίωμα σε ένα ποσοστό κερδών.

Στη Μεγάλη Βρετανία, από τον 15ο αιώνα οι άνθρωποι συνήθιζαν να χρησιμοποιούν πήλινα δοχεία για να αποθηκεύουν κέρματα (πρόγονος του γνωστού μας κουμπαρά).

• Το 1694 ιδρύθηκε η Τράπεζα της Αγγλίας, παρόλο που οι τραπεζικοί λογαριασμοί εκείνη την εποχή ήταν μια πολυτέλεια μόνο για τους πλούσιους. Κύρια λειτουργία της ήταν η συλλογή (δανεισμός) χρημάτων από τους καταθέτες/ επενδυτές με σκοπό τη χρηματοδότηση του πολέμου εναντίων των Γάλλων.
• To 1775 εμφανίστηκαν οι Building Societies (θα μπορούσαμε να τις πούμε ως Στεγαστικές Τράπεζες) ως ένας τρόπος να βοηθούν οι άνθρωποι ο ένας τον άλλον να αγοράζουν ακίνητα.
• H αποταμίευση στην τράπεζα επεκτάθηκε από τις αρχές του 19ου αιώνα και μετά, αν και οι τράπεζες ήταν πιο πολύ πεδίο ανδρικής δραστηριότητας. Για πολλά χρόνια οι γυναίκες αποθήκευαν τα χρήματά τους μέσα σε κάλτσες καθώς δεν είχαν τη δυνατότητα να ανοίξουν προσωπικό τραπεζικό λογαριασμό.
• Το 1810, ο Σκωτσέζος υπουργός Henry Duncan, γιος κληρικού, ίδρυσε την Κοινωνία Φίλων και Αποταμίευσης (Savings & Friendly Society) στην Σκωτία, με στόχο να ενθαρρύνει φτωχούς ανθρώπους να ξεκινήσουν αποταμίευση. Οι κοινωνίες φίλων (friendly societies) ήταν μία διαδεδομένη μορφή συλλογικής συσσώρευσης χρημάτων, στην Αγγλία κατά τον 19ο αιώνα, με σκοπούς ασφαλιστικούς, συνταξιοδοτικούς ή αποταμιευτικούς. Μέσα σε 5 χρόνια, ο θεσμός της προσωπικής αποταμίευσης και επακολούθως η ίδρυση ταμιευτηρίων είχε διαδοθεί σε όλο τον δυτικό κόσμο.

Την πατρότητα των ταμιευτηρίων διεκδικεί και η Γαλλία, στηριζόμενη στην ίδρυση ταμιευτηρίου το 1765 στην πόλη Brumath της Βορειοανατολικής Γαλλίας. Λέγεται ωστόσο, ότι η ίδρυσή του προτάθηκε από την Αγγλία το 1697. Παράλληλα, ιδρύθηκε ταμιευτήριο στην Γερμανία το 1778 στο Αμβούργο και στην Ελβετία το 1787. Στην Αγγλία, το πρώτο ταμιευτήριο ιδρύθηκε το 1799.

Στην Ελλάδα, το πρώτο ταμιευτήριο ιδρύθηκε το 1900 και ήταν το γνωστό σε όλους Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο. Ιδρύθηκε στην αυτόνομη Κρητική Πολιτεία με την υπογραφή του Πρίγκιπα Γεώργιου και 7 υπουργών της Κρητικής Πολιτείας. Το 1914 μεταφέρεται στην Αθήνα.

Η αποταμίευση σήμερα

Με την πλούσια ιστορία της, η αποταμίευση έχει διανύσει πολύ δρόμο από την εποχή που οι άνθρωποι έβαζαν στην άκρη μερικά κέρματα σε πήλινα δοχεία. Σήμερα υπάρχουν πολλοί λόγοι και τρόποι να αποταμιεύσει κανείς τα χρήματά του, με τον πιο δημοφιλή να είναι εκείνος του αποταμιευτικού λογαριασμού στην τράπεζα.