Η Ευρωπαϊκή Ημέρα για την Κατάθλιψη (European Depression Day) λαμβάνει χώρα κάθε χρόνο στις αρχές Οκτωβρίου (5 Οκτωβρίου 2025), με πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Κατάθλιψη (European Depression Association, EDA), μιας συμμαχίας που ιδρύθηκε το 2004 και περιλαμβάνει στους κόλπους της οργανώσεις ασθενών, ερευνητών και επαγγελματιών της υγείας από 19 χώρες, της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης. Η ημέρα έχει ως στόχο να βελτιώσει την αντίληψη του κοινού για την ασθένεια και τη φροντίδα της.

Η κατάθλιψη είναι κατάσταση έντονης θλίψης και μελαγχολίας του ανθρώπου, η οποία συνήθως ακολουθεί ένα δυσάρεστο γι’ αυτόν γεγονός (π.χ. ερωτική απογοήτευση, απώλεια αγαπημένου προσώπου, ασθένεια, απόλυση από εργασία). Στην ψυχιατρική επιστήμη συχνά ταυτίζεται με την Κλινική Κατάθλιψη, ψυχική νόσο με συμπτώματα που κατά κανόνα διαρκούν πάνω από δύο εβδομάδες και είναι τόσο σοβαρά ώστε διαταράσσουν την ικανότητα του ατόμου να λειτουργεί ομαλά στην καθημερινή του ζωή. Ο όρος χρησιμοποιείται επίσης για να περιγράψει το τέταρτο στάδιο του μοντέλου Κιούμπλερ-Ρος για την αποδοχή του θανάτου.

Η κατάθλιψη θεωρείται από τις πιο κοινές ψυχικές διαταραχές και προκαλεί σημαντική επιβάρυνση της υγείας παγκοσμίως. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, περίπου 40 εκατομμύρια άνθρωποι υποφέρουν από κατάθλιψη στην Ευρώπη, καθιστώντας την μία από τις πιο κοινές ασθένειες στα κράτη-μέλη της Ε.Ε. Η κρίση της πανδημίας του COVID-19 έχει αυξήσει τους παράγοντες κινδύνου για κατάθλιψη, συμπεριλαμβανομένης της μειωμένης πρόσβασης σε υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης, της αυξημένης κοινωνικής απομόνωσης και των διαταραχών στην καθημερινή ρουτίνα. Αυτό αφήνει ιδιαίτερα ευάλωτους όσους έχουν προδιάθεση για κατάθλιψη.

Τι είναι η κατάθλιψη

Η κατάθλιψη δεν είναι απλή «κακή διάθεση» ή μια προσωρινή θλίψη· είναι μια σοβαρή ψυχική διαταραχή που επηρεάζει τη σκέψη, τα συναισθήματα και την καθημερινή λειτουργικότητα του ατόμου. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, εκατομμύρια άνθρωποι στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο βιώνουν κάποια στιγμή στη ζωή τους κατάθλιψη, ενώ η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία μπορούν να κάνουν τη διαφορά.

Συμπτώματα που δεν πρέπει να αγνοούμε

  • Επίμονη θλίψη ή αίσθημα κενού.
  • Έλλειψη ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που κάποτε έδιναν χαρά.
  • Δυσκολία συγκέντρωσης και λήψης αποφάσεων.
  • Αλλαγές στον ύπνο ή την όρεξη.
  • Αίσθημα ενοχής, αναξιότητας ή απελπισίας.
  • Σκέψεις θανάτου ή αυτοκτονίας.

Γιατί είναι σημαντική η ημέρα αυτή

Η Ευρωπαϊκή Ημέρα για την Κατάθλιψη στοχεύει να σπάσει τη σιωπή γύρω από την ψυχική υγεία. Σε πολλές κοινωνίες, η κατάθλιψη συνοδεύεται από στίγμα και προκαταλήψεις, που κάνουν τους ανθρώπους να φοβούνται να μιλήσουν. Όμως, όπως κάθε ασθένεια, έτσι και η κατάθλιψη χρειάζεται θεραπεία, φροντίδα και κατανόηση.

Τι μπορούμε να κάνουμε

  • Να ενημερωνόμαστε και να ενημερώνουμε για την ψυχική υγεία.
  • Να ακούμε με κατανόηση και χωρίς κριτική τους ανθρώπους γύρω μας.
  • Να ενθαρρύνουμε όσους δυσκολεύονται να ζητήσουν επαγγελματική βοήθεια.
  • Να διεκδικούμε καλύτερες υπηρεσίες ψυχικής υγείας από την πολιτεία.

Ένα μήνυμα ελπίδας

Η κατάθλιψη μπορεί να αγγίξει οποιονδήποτε, ανεξαρτήτως ηλικίας, φύλου ή κοινωνικής θέσης. Όμως, είναι αντιμετωπίσιμη με την κατάλληλη υποστήριξη, θεραπεία και αποδοχή. Η Ευρωπαϊκή Ημέρα για την Κατάθλιψη μας υπενθυμίζει πως δεν είμαστε μόνοι και πως η φροντίδα της ψυχικής υγείας είναι τόσο σημαντική όσο και της σωματικής.