ΚΟΣΜΟΣ. Ο Εμιλιάνο Ζαπάτα Σαλασάρ (Emiliano Zapata Salazar, 8 Αυγούστου 1879 - 10 Απριλίου 1919), αναδείχθηκε σε σπουδαία ηγετική προσωπικότητα των ανταρτών της αγροτικής Μεξικανικής Επανάστασης του 1910, η οποία κατευθυνόταν κατά του προέδρου της χώρας, Πορφίριο Ντίαζ και της συγκεχυμένης περιόδου που ακολούθησε (1911 - 1917). Οργάνωσε και διοικούσε σημαντική επαναστατική δύναμη, ονομαζόμενη "Απελευθερωτικός Στρατός του Νότου".

Ο ίδιος καταγόταν από οικογένεια της μεσαίας κοινωνικής τάξης. Γεννήθηκε στο χωριό Ανεκουίλκο της μεξικανικής πολιτείας Μορέλος, ενώ πηγές της εποχής αναφέρουν ότι παρόλο που δεν ήταν μορφωμένος, είχε έντονα καλλιεργημένο το αίσθημα του δικαίου, καθώς ήταν μάρτυρας του ημι-φεουδαρχικού, καπιταλιστικού συστήματος διάθεσης γης του Μεξικού, που ευνοούσε τους ιδιοκτήτες τεράστιων εκτάσεων γης, τις καλούμενες "ασιέντα" (hacienda), αντίστοιχες με τα τσιφλίκια στη Βαλκανική. Σε ηλικία 18 ετών φυλακίστηκε για μικρό διάστημα στην προσπάθειά του να υπερασπίσει τους φτωχούς χωρικούς της πατρίδας του.

Το 1909 ο Ζαπάτα εκλέχτηκε από τους συγχωριανούς του επικεφαλής της Επιτροπής Άμυνας για την περιφρούρηση των περιουσιών των μικρο-γαιοκτημόνων, οι οποίες είχαν καταπατηθεί. Τον Νοέμβριο του 1910 ξέσπασε μεγάλη αγροτική εξέγερση στη χώρα, υπό τον Φρανσίσκο Μαδέρο, πολιτικό αντίπαλο του Πορφίριο Ντίας. Ο Ζαπάτα προσχώρησε στην Επανάσταση μαζί με τους Πάντσο Βίγια και Πασκουάλ Ορόσκο.

Τελικά όμως ο Μαδέρο, ενώ κατάφερε η επανάσταση να επιβληθεί, παρέκκλινε από τις θέσεις της Επανάστασης αρνούμενος να διατάξει αναδιανομή της γης. Τότε ο Ζαπάτα προχώρησε, με τη βοήθεια του αναρχικού δασκάλου Οτίλιο Μοντάνιο Σάντσες, σε κατάρτιση δικού του επαναστατικού αγροτικού προγράμματος (με την ονομασία "πρόγραμμα Αγιάλα"), που προέβλεπε δήμευση και διανομή στους ακτήμονες του ενός τρίτου των κτημάτων, επιστροφή στους μικροϊδιοκτήτες όλων των κατασχεθέντων λόγω χρεών περιουσιών τους και παροχή συντάξεων στις χήρες και τα ορφανά όλων των πεσόντων στην επανάσταση.

Ο Εμιλιάνο Ζαπάτα σκοτώθηκε σε ενέδρα κυβερνητικών στρατευμάτων, στις 10 Απριλίου 1919. Ανδριάντες του έχουν ανεγερθεί στη πόλη του Μεξικού και στην πόλη Μορέλος, ενώ το όνομά του συμπεριλαμβάνεται στη στήλη των ηρώων της επανάστασης στην αίθουσα συνεδριάσεων της Βουλής του Μεξικού.

Εμιλιάνο Ζαπάτα: 5 πράγματα που πρέπει να ξέρεις για τον επαναστάτη του Μεξικού

Ο Εμιλιάνο Ζαπάτα έγραψε τη δική του ξεχωριστή ιστορία στην πολιτική ιστορία του Μεξικού, θέλοντας να χαρίσει στους συμπατριώτες του αγρότες αυτό που διαχρονικά τους έλειπε: Δική τους γη και αξιοπρέπεια. Πάλεψε με νύχια και με δόντια για να οργανώσει τον πληθυσμό, ηγήθηκε της επανάστασης, ενέπνευσε τους φτωχούς και κατατρεγμένους χωρικούς μέχρι που έπεσε θύμα προδοτικής ενέδρας πριν ακριβώς 100 χρόνια, στις 10 Απριλίου του 1919.

1. Βίωσε από μικρός την αδικία

Γεννήθηκε το 1879 σε αγροτική οικογένεια αλλά έμεινε ορφανός από την ηλικία των πέντε ετών γεγονός που τον έφερε από παιδί στη βιοπάλη. Εργάστηκε ως ξυλοκόπος για να εξασφαλίσει τα προς το ζην. Η αδικία που υφίσταντο οι χωρικοί αγρότες από τους γεωκτήμονες που ουσιαστικά άρπαζαν το βιός τους χωρίς αντίτιμο γέννησε μέσα του το αίσθημα της αδικίας και τον οδήγησε στον επαναστατικό δρόμο.

2. Η καταναγκαστική στράτευση του 1908

Το 1906, σε ηλικία 27 ετών, συμμετείχε στη Συνέλευση της Κουαούτλα για την υπεράσπιση της γης των χωρικών, γεγονός που τον οδήγησε στην καταναγκαστική στράτευσή του το 1908, ενώ το 1909 εξελέγη επικεφαλής της Συνέλευσης για την Υπεράσπιση της Γης στο Ανενεκουΐλκο, ξεκινώντας και τη θεωρητική του ανάλυση για τους νόμους περί αγροτικής μεταρρύθμισης. Ο ίδιος πάντως δεν ήταν ιδιαίτερα μορφωμένος αλλά φρόντιζε μέσα από την ενασχόλησή του με το κίνημα να εμπλουτίζει τις γνώσεις του τις οποίες συνδύαζε με το ηγετικό προφίλ του.

3. Η "προδοσία" του Μαδέρο και το ριζοσπαστικό πρόγραμμα του Ζαπάτα

Τον Νοέμβριο του 1910 ξέσπασε μεγάλη αγροτική εξέγερση στη χώρα, υπό τον Φρανσίσκο Μαδέρο. Ο Ζαπάτα προσχώρησε στην Επανάσταση μαζί με τους Πάντσο Βίγια και Πασκουάλ Ορόσκο.Τελικά όμως ο Μαδέρο, ενώ κατάφερε η επανάσταση να επιβληθεί, παρέκλινε από τις θέσεις της Επανάστασης αρνούμενος να διατάξει αναδιανομή της γης. Τότε ο Ζαπάτα προχώρησε, με τη βοήθεια του αναρχικού δασκάλου Οτίλιο Μοντάνιο Σάντσες, σε κατάρτιση δικού του επαναστατικού αγροτικού προγράμματος (με την ονομασία "πρόγραμμα Αγιάλα"), που προέβλεπε δήμευση και διανομή στους ακτήμονες του ενός τρίτου των κτημάτων, επιστροφή στους μικροϊδιοκτήτες όλων των κατασχεθέντων λόγω χρεών περιουσιών τους και παροχή συντάξεων στις χήρες και τα ορφανά όλων των πεσόντων στην επανάσταση.

4. Η ενέδρα θανάτου

Οι αντίπαλοί του, σκοπεύοντας στη διάλυση του επαναστατικού κινήματός του, του εξύφαναν μία παγίδα: κάνοντάς τον να πιστέψει πως ο πιστός στον Καράνσα, Πάβλο Γκονάλες, θα περνούσε στις τάξεις του και θα του εξασφάλιζε βοήθεια και πολεμοφόδια, ο επικεφαλής των κυβερνητικών στρατευμάτων κατά του ζαπατιστικού κινήματος συνταγματάρχης Χεσούς Γουαχάρδο τον παρέσυρε σε μυστική συνάντηση στο κτήμα Τσιναμέκα, στο Μορέλος. Όταν ο Ζαπάτα, συνοδευόμενος από δέκα άνδρες του, εισήλθε στο κτήμα, οι στρατιώτες που προσποιούνταν το τιμητικό άγημα τον γάζωσαν από κοντινή απόσταση. Ηταν η 10η Απριλίου του 1919. Ο Ζαπάτα ήταν 40 ετών.

5. Ο θρύλος φτάνει μέχρι σήμερα

Μπορεί ο Εμιλιάνο Ζαπάτα να δολοφονήθηκε το 1919, ο θρύλος όμως του Εμιλιάνο Ζαπάτα παραμένει σχεδόν αναλλοίωτος μέχρι σήμερα. Καθόλου τυχαία, το κίνημα των Ζαπατίστας που άρχισε επίσημα τη δράση του την Πρωτοχρονιά του 1994, πήρε το όνομά του από τον Ζαπάτα. Η εξέγερση, η φωτιά της οποίας μπήκε πρώτα στην επαρχία της Τσιάπας, είναι ακόμα και σήμερα ενεργό και εν πολλοίς εμπνέεται από τη δράση και τις ιδέες του Ζαπάτα, προσαρμοσμένο όμως στις ανάγκες του σύγχρονου κόσμου.

Ακολουθήστε το notospress.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις