ΚΟΣΜΟΣ. Η 23η Αυγούστου καθιερώθηκε ως Ευρωπαϊκή Ημέρα Μνήμης για τα Θύματα του Σταλινισμού και του Ναζισμού (γνωστή και ως Διεθνής Ημέρα της Μαύρης Κορδέλας σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης), με το ψήφισμα της 2ας Απριλίου 2009 του Ευρωκοινοβουλίου, για να τιμηθεί η μνήμη των θυμάτων των ολοκληρωτικών και αυταρχικών καθεστώτων και ιδιαίτερα του Σταλινισμού και του Ναζισμού.

Το ψήφισμα έγινε δεκτό από την Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου με συντριπτική πλειοψηφία (533 ψήφοι «υπέρ», 44 «κατά» και 33 αποχές). Οι Έλληνες ευρωβουλευτές είτε καταψήφισαν (ΠΑΣΟΚ, ΚΚΕ), είτε απείχαν της ψηφοφορίας (ΝΔ).

Η 23η Αυγούστου, που επιλέχθηκε Ευρωπαϊκή Ημέρα Μνήμης για τα Θύματα του Σταλινισμού και του Ναζισμού, σχετίζεται με δύο γεγονότα:

Το πρώτο συνέβη το 1939, όταν η Σοβιετική Ένωση και η Ναζιστική Γερμανία υπέγραψαν το σύμφωνο μη επίθεσης, γνωστό και ως Σύμφωνο Ρίμπεντροπ - Μολότοφ (από τα επίθετα των υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών), με μεγάλο θύμα την Πολωνία. Σε ένα από τα μυστικά πρωτόκολλα της συμφωνίας, η Πολωνία διαμοιραζόταν ανάμεσα στην κομμουνιστική Σοβιετική Ένωση και τη ναζιστική Γερμανία, ενώ οι Βαλτικές Χώρες (Εσθονία, Λιθουανία, Λετονία) προσαρτώνται στην Σοβιετική Ένωση.

Το δεύτερο έλαβε χώρα το 1989 , όταν δύο εκατομμύρια άνθρωποι από την Εσθονία, τη Λετονία και τη Λιθουανία στάθηκαν πιασμένοι χέρι - χέρι στο δρόμο από το Βίλνιους ως το Ταλίν, σχηματίζοντας μία ανθρώπινη αλυσίδα, ζητώντας απόσχιση των κρατών τους από τη Σοβιετική Ένωση («Επανάσταση του Τραγουδιού»). Την ίδια μέρα εκδηλώσεις συμπαράστασης έγιναν σε 40 πόλεις του δυτικού κόσμου. Πολλοί από τους διαδηλωτές φορούσαν μαύρες κορδέλες σε ένδειξη «πένθους» για τα θύματα του Κομμουνισμού και του Ναζισμού.

Ναζισμός

Ο Ναζισμός ή Εθνικοσοσιαλισμός (γερμ. Nationalsozialismus) ήταν η ιδεολογία του Εθνικοσοσιαλιστικού Γερμανικού Εργατικού Κόμματος (NSDAP), το οποίο επέβαλε δικτατορικό καθεστώς στη Γερμανία από το 1933 μέχρι το 1945, καθώς και συναφών κινημάτων σε άλλες χώρες. Αναπτύχθηκε, ως ιδιαίτερη και ορμητική μορφή φασισμού, υπό την επίδραση του παγγερμανισμού και του νεοσυντηρητισμού εκμεταλλευόμενος τις συνθήκες κρίσης της δεκαετίας του 1920 στη Γερμανία.

Ένας από τους κύριους σκοπούς του ναζισμού ήταν η αντικατάσταση του δημοκρατικού συστήματος από ολοκληρωτικό καθεστώς το οποίο θα βασιζόταν, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του, στην αρχή της «κοινότητας» με την έννοια της εθνικής και βιολογικής ενότητας με επικεφαλής τον αρχηγό (Φύρερ), δηλαδή τον Χίτλερ. Η κοινότητα αυτή θα κινητοποιούνταν σύσσωμη στην πολεμική προσπάθεια για δημιουργία ζωτικού χώρου και επικράτηση της ανώτερης φυλής απέναντι στις υπόλοιπες, παραμερίζοντας επιμέρους οικονομικά συμφέροντα και την πάλη των τάξεων.

Ο ναζισμός προωθούσε και σοσιαλιστικές ιδέες οι οποίες έρχονταν σε αντίθεση με το καπιταλιστικό σύστημα όπως δημόσιο έλεγχο των μέσων παραγωγής, καταπολέμηση της τοκογλυφίας, μοίρασμα των κερδών των μεγάλων επιχειρήσεων, δημοτικοποίηση των εμπορικών καταστημάτων και υπενοικίασή τους σε μικρούς επιχειρηματίες.

Μεταξύ των αντιλήψεων που επικρατούν στον ναζισμό, συγκαταλέγονται ο κοινωνικός δαρβινισμός, ο ρατσισμός και αντισημιτισμός, ο αντικομμουνισμός. Οι ιδεολογικές αρχές του εθνικοσοσιαλισμού και η εφαρμογή τους στην πράξη οδήγησαν στον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο και στο Ολοκαύτωμα με τη γενοκτονία Εβραίων, Ρομά και άλλων εθνοτικών, πολιτικών και κοινωνικών ομάδων σε στρατόπεδα εξόντωσης. Κινήσεις που, μετά τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο, επιδιώκουν την αναβίωση του ναζισμού ονομάζονται νεοναζιστικές.

Σταλινισμός

Ο σταλινισμός περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο ασκήθηκε εξουσία και σχετίζεται με θέματα δημοκρατίας και ελευθερίας λόγου στη Σοβιετική Ένωση. Με το πέρασμα του χρόνου έλαβε ευρύτερη πολιτική σημασία, αποδιδόμενος σε κάθε αυταρχική μέθοδο όταν καταλογίζεται σε κομμουνιστικές κυβερνήσεις ή κόμματα.

Αν και επινοήθηκε από τον Λάζαρ Καγκανόβιτς, στενότατο συνεργάτη και πιστό φίλο του Στάλιν, πρέπει να τονισθεί ότι χρησιμοποιείται σχεδόν αποκλειστικά με αρνητική χροιά - από αντιπάλους της Αριστεράς ή από αριστερούς που δεν υιοθετούν το «σταλινικό» μοντέλο.

Υπάρχουν πολιτικές σχολές που προσθέτουν στον σταλινισμό και άλλα χαρακτηριστικά. Για παράδειγμα, οι τροτσκιστές συμπεριλαμβάνουν τη θεωρία του «σοσιαλισμού σε μια χώρα». Άλλοι, κυρίως φιλελεύθεροι, θεωρούν το σταλινισμό ως αναπόφευκτη κατάληξη οποιασδήποτε σοσιαλιστικής επανάστασης, συνεπώς τον ταυτίζουν με τον ίδιο τον κομμουνισμό.

Εναλλακτικά, για τον σταλινισμό έχουν επινοηθεί διάφοροι όροι, οι οποίοι έχουν σχεδόν την ίδια σημασία γι' αυτούς που τους χρησιμοποιούν. Οι αντικομμουνιστές αναφέρουν συχνά τους όρους Κόκκινος Φασισμός ή Κόκκινος Τρόμος - ιδιαίτερα στις ΗΠΑ κατά την εποχή του Ψυχρού Πολέμου.

Ακολουθήστε το notospress.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις