Η παράδοση πίσω από την προσφορά δώρων στις γιορτές

Μία εικόνα που είναι ανεξίτηλα χαραγμένη στο μυαλό όλων μας, ειδικά τώρα που η Πρωτοχρονιά πλησιάζει, είναι το στολισμένο χριστουγεννιάτικο δέντρο γεμάτο με δώρα στη βάση του. Η προσφορά δώρων είναι μία παράδοση συνυφασμένη με κάθε ξεχωριστή περίσταση, είτε πρόκειται για γιορτές, είτε για γενέθλια, γάμους, επετείους και πολλά ακόμη. Το να κάνουμε δώρα σε αγαπημένα πρόσωπα είναι κάτι που γίνεται φυσικά και οι περισσότεροι δεν σκεφτόμαστε καν ποια είναι η σημασία τους ή από πού προήλθε η συγκεκριμένη συνήθεια.

Στην πραγματικότητα, η προσφορά δώρων είναι μια παράδοση που έχει τις ρίζες της πολύ βαθιά στο χρόνο και βρίσκει τη θέση της σε όλους τους πολιτισμούς και σε όλη την ιστορία της ανθρωπότητας. Λειτουργεί ως ένας τρόπος έκφρασης της αγάπης, της εκτίμησης και της ευγνωμοσύνης προς τους άλλους. Η προσφορά δώρων συναντάται σε όλους τους πολιτισμούς, κάθε ένας με τους δικούς του κανόνες και μερικές φορές ακόμη και περιτριγυρισμένη από τις διαφορετικές τελετές. Για παράδειγμα, οι προίκες που προσφέρονταν από οικογένεια της νύφης(στο όχι και τόσο μακρινό παρελθόν για τη χώρα μας) ή τελετές θυσιών στους θεούς κατά την αρχαιότητα.

Σήμερα, ευτυχώς, το να δίνουμε δώρα είναι πολύ λιγότερο αιματηρό από ό,τι παλιά, αλλά υπάρχουν ακόμα περιστάσεις που το απαιτούν (γενέθλια, Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά, η Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου, κλπ). Όλα αυτά είναι ορόσημα για να δείξουμε την εκτίμησή μας ή με σκοπό την δημιουργία μιας αίσθησης κοινότητας με τους αγαπημένους μας. Κατά την δική μας άποψη, το καλύτερο δώρο είναι αυτό που είναι εξατομικευμένο στην προσωπικότητα και τις προτιμήσεις του αποδέκτη. Αυτό είναι που δείχνει πάνω απ’ όλα ότι βάλατε σκέψη στην επιλογή του και είναι σημαντικό για εσάς να κάνετε τον άλλον χαρούμενο! Και αυτό είναι τις περισσότερες φορές πιο σημαντικό από το πραγματικό δώρο.

Με τις γιορτές να πλησιάζουν, το έθιμο αυτό είναι πιο επίκαιρο από ποτέ και στο παρόν άρθρο θα ξεκινήσουμε ένα συναρπαστικό ταξίδι στο χρόνο, εξερευνώντας την προέλευση και την εξέλιξη των δώρων μέσα στους αιώνες. Από τους αρχαίους πολιτισμούς μέχρι τα σύγχρονα έθιμα, στο notospress.gr ξετυλίγουμε την πλούσια ιστορία πίσω από αυτή την αγαπημένη παράδοση.

Μια παράδοση βαθιά ριζωμένη στο χρόνο

Όπως προαναφέραμε, η προσφορά δώρων δεν είναι κάτι που μόλις αρχίσαμε να κάνουμε στη σύγχρονη εποχή. Γυρίζει χιλιάδες χρόνια πίσω, ακόμη και μέχρι την εποχή των σπηλαίων! Εάν έχετε την περιέργεια να μάθετε από πού προέρχονται μερικές από τις πιο καθιερωμένες παραδόσεις μας, συνεχίστε να διαβάζετε!

Ο άνθρωπος των σπηλαίων

Ο ανθρώπινος πολιτισμός ξεκίνησε στην εποχή των σπηλαίων και η παράδοση της ανταλλαγής δώρων προέρχεται από αυτήν την περίοδο. Αποτέλεσε ένα πολύ σημαντικό κομμάτι των κοινοτήτων που είχαν σχηματίσει οι προϊστορικοί άνθρωποι και ήταν ενδείξεις σεβασμού, συμβόλιζαν τη δημιουργία οικογένειας και την εδραίωση της κυριαρχίας. Οι αρχηγοί των φυλών έδιναν δώρα σε ανθρώπους που είχαν καταφέρει κάτι σπουδαίο για τη φυλή, πράγμα που έδειχνε εκτίμηση και επιβράβευε ένα επίτευγμα. Οι άνθρωποι των σπηλαίων έδιναν επίσης δώρα για να δείξουν στοργή και να συμβολίσουν την υποστήριξη και την ικανότητα να παρέχουν μια οικογένεια. Και από εκεί προέρχονται τα ρομαντικά δώρα που προσφέρουμε στους συντρόφους μας ακόμη και σήμερα. Τα περισσότερα δώρα που δίνονταν τότε ήταν δόντια και πέτρες, τα οποία μπορούσαν να κοπούν σε κάτι ιδιαίτερο, όπως περιδέραια ή άλλα συμβολικά μικροαντικείμενα.

Οι αρχαίοι πολιτισμοί στη Ρώμη, την Ελλάδα και την Αίγυπτο

Η Ρώμη, η Ελλάδα και η Αίγυπτος ήταν γενέτειρες μερικών από τους πιο εμβληματικούς πολιτισμούς της αρχαιότητας, οι οποίοι και έπαιξαν τεράστιο ρόλο στην συνολική εξέλιξη της ανθρωπότητας μέχρι και σήμερα. Και η προσφορά δώρων αποτελεί σημαντικό κομμάτι τους, γεγονός που αναδεικνύει την αξία της συγκεκριμένης παράδοσης.

Αν αγαπάτε τα δώρα που παίρνετε στα γενέθλιά σας, μπορείτε να ευχαριστήσετε τους Αρχαίους Αιγύπτιους για αυτό! Η ημέρα της στέψης ενός Φαραώ θεωρήθηκε πιο σημαντική από την πραγματική ημέρα γέννησής του, με αποτέλεσμα αυτή η περίσταση να γίνει τα νέα «γενέθλιά» τους. Κι αυτό γιατί ήταν η μέρα που θεωρήθηκε ότι μεταμορφώνονταν σε Θεούς και ξεκίνησαν μια νέα ζωή, καθιστώντας την πολύ σημαντική για αυτούς και τον πολιτισμό τους! Οι Αιγύπτιοι θάβονταν επίσης με πολλά δώρα στον τάφο τους, καθώς πίστευαν ότι τα αντικείμενα που ήταν ιδιαίτερα για αυτούς στη ζωή τους σε αυτό τον κόσμο θα τους βοηθούσαν να μεταβούν και στη μετά θάνατον. Μερικές φορές ακόμη και τα κατοικίδιά τους θάβονταν μαζί τους!

Στην Αρχαία Ελλάδα, η θρησκεία είχε τεράστιο αντίκτυπο στη φύση της προσφοράς δώρων. Οι Έλληνες πίστευαν ότι τα κακά πνεύματα θα έρχονταν να στοιχειώσουν ένα αγαπημένο τους πρόσωπο στα γενέθλιά τους, έτσι τους έδιναν δώρα για να αποτρέψουν την εμφάνισή τους! Ήταν επίσης έθιμο οι Αρχαίοι Έλληνες να υποδέχονται τους διερχόμενους ταξιδιώτες στο σπίτι τους με δώρα, σε περίπτωση που ήταν πράγματι μεταμφιεσμένοι Θεοί.

Στην Αρχαία Ρώμη υπήρχαν επίσης πολλές θρησκευτικές παραδόσεις γύρω από τα δώρα. Ήταν παράδοση για τους Αυτοκράτορες να λαμβάνουν διάφορα δώρα σύμφωνα με τους κανόνες της Αυτοκρατορίας κατά τη διάρκεια της γιορτής Σατουρνάλια. Αυτή η γιορτή είχε σκοπό να τιμήσει τον θεό Κρόνο και πραγματοποιούνταν από τις 17 έως τις 23 Δεκεμβρίου.

Μεσαίωνας

Κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα, τα δώρα είχαν τις περισσότερες φορές ως βάση τα τρόφιμα και προορίζονταν να είναι σύμβολο δύναμης. Αρκετές φορές ενδέχεται να έπαιρναν τη μορφή μιας διπλωματικής ή επιχειρηματικής συμφωνίας ή εξυπηρετούσαν θρησκευτικούς σκοπούς.

Την ίδια εποχή υπήρξε επίσης άνοδος στα ρομαντικά δώρα που δίνονταν από άνδρες σε γυναίκες, με τους άνδρες να ερμηνεύουν τραγούδια αγάπης στις γυναίκες για να κερδίσουν την αγάπη τους ή να τους χαρίζουν ρούχα.

Ένα άλλο ασυνήθιστο αλλά κοινό είδος δώρου κατά τον Μεσαίωνα ήταν η προίκα. Η προίκα ήταν το δώρο χρημάτων, περιουσίας, ζώων ή άλλων τιμαλφών που έδινε ένας άντρας στον πατέρα της αρραβωνιαστικιάς του, με αντάλλαγμα το χέρι της κόρης του! Αυτό το δώρο ήταν κοινή ευγένεια στον Μεσαίωνα και ένας τρόπος με τον οποίο ένας άντρας μπορούσε να δώσει αξία στην πιθανή σύζυγό του και να πάρει την έγκριση από τον πατέρα της. Και αν λάβουμε ως δεδομένο ότι οι γάμοι στο Μεσαίωνα θεωρούνταν συχνά μια πολιτική πράξη για τη διπλωματική σύνδεση δύο οικογενειών ή μια συμφωνία μεταξύ εμπόρων, η εμπλοκή δώρων βγάζει απόλυτο νόημα.

Η σύγχρονη εποχή

Στη σύγχρονη εποχή, πολλά έχουν αλλάξει αλλά είναι ακόμα εμφανές ότι πολλές αρχαίες παραδόσεις παραμένουν ζωντανές μέχρι σήμερα. Εξακολουθούμε να σβήνουμε κεριά, να δίνουμε ρομαντικά δώρα για να κερδίσουμε στοργή ή για να γιορτάσουμε ένα επίτευγμα που πέτυχε κάποιος. Το δώρο είναι στο DNA μας και είναι όπως φαίνεται θα μείνει εκεί για πάντα!