Γράφει ο Γιώργος Π. Δημακόγιαννης*

Σαν πας στην Καλαμάτα... Μάρτιος 1821 – Μάρτιος 2021

Την πανέμορφη Καλαμάτα, την αρχόντισσα του Μεσσηνιακού, την επισκέπτομαι τακτικά και την αγαπώ. Και την αγαπώ δυό φορές γιατί είναι ...μανιατούπολη!

Η Μάνη μέσα στο πλήθος των ιδιαιτεροτήτων της έχει άλλη μία: η «πρωτεύουσα» και η «συμπρωτεύουσά» της είναι μάλλον εκτός των ιστορικών ορίων της!! «Πρωτεύουσά της» είναι ο Πειραιάς και «συμπρωτεύουσα» είναι η Καλαμάτα!!

Δεν έχει καμία ανάγκη η σημερινή Καλαμάτα να ξαναγράψει την νεότερη Ιστορία της που ξεκινά την 23η Μαρτίου 1821! Και που οι αληθινοί Πρωταγωνιστές της έχουν ονοματεπώνυμο και σαφή ταυτότητα: είναι Μανιάτες!

Προκαταβολικά δηλώνω πως δεν «ψάχνομαι» για αντιδικίες τοπικιστικής σκοπιμότητας. «Το Έθνος πρέπει να μάθει να θεωρεί εθνικόν ό,τι είναι αληθές» κατά τον εθνικό μας ποιητή και αυτό αφορά προφανώς ΚΑΙ τους Μεσσήνιους ΚΑΙ τους Μανιάτες!

... Στο δια ταύτα!

Σε επίσημο δημοτικό κτίριο της μεσσηνιακής πρωτεύουσας αναρτήθηκε γιγαντοπανό με την φωτογραφία του θρυλικού Γέρου του Μωριά και κάτω από αυτήν η συγκλονιστική «Προκήρυξις πρός τάς εὐρωπαϊκάς Αὐλάς» που υπογράφει ο Επικεφαλής τής απελευθέρωσής της και του άρτι συσταθέντος στρατοπέδου, ο Μανιάτης αρχιστράτηγος Πέτρος Μαυρομιχάλης («Πετρόμπεης»)!

Κανέναν δεν ενόχλησε η ανακολουθία, η ουσία, το ιστορικό μέγα ΛΑΘΟΣ των εμπνευστών τής γραφιστικής συνθέσεως, αλλά μόνο η αβλεψία, το ορθογραφικό λάθος στο όνομα τού Κολοκοτρώνη που αναγράφεται ως …Κολολοτρώνης!

Εύλογα λοιπόν αναρωτιόμαστε:

… Γιατί δεν απεικονίζεται στη σύνθεση ο Π. Μαυρομιχάλης;! Ποιο …μαγικό χέρι ορίζει το περιεχόμενο των επετειακών ιστορικών μηνυμάτων που θα λάβουν οι Καλαματιανοί και οι Μεσσήνιοι σήμερα;! Μαζί τους και οι χιλιάδες Μανιάτες που κατοικούν και δραστηριοποιούνται στην πόλη;! Κι έχει αυτό το …μαγικό χέρι αγάπη και σεβασμό στην Αλήθεια, στην Ιστορία και την Ελλάδα;!

Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης δικαίως τιμάται για ό,τι έκανε, δικαίως τιμάται για τους άθλους του στην Εθνεγερσία, δεν έχει ανάγκη …νέων αφηγημάτων και φανταστικών γεγονότων, όπως εδώ η σχέση του με την απελευθέρωση τής Καλαμάτας που είναι ιστορικά τεκμηριωμένη (…και κάποια, ελάχιστα μόνο, από τα σχετικά τεκμήρια και ντοκουμέντα ακολουθούν στο τέλος τού κειμένου μας)! Η υπερβολή ή η υπερτίμηση δεν του κάνει καλό, όταν η Αλήθεια τής Ιστορίας για τα συγκεκριμένα γεγονότα λέει συγκεκριμένα πράγματα.

…Αλλά δεν σταματούν εδώ οι γκρίζες πτυχές της ιστορικής αστοχίας (ή ασέβειας;) στην πόλη τής Καλαμάτας! Έχουμε και κάποιες επώνυμες επιχειρήσεις τής πόλης στο ίδιο ακριβώς πνεύμα! Έτσι στην βιτρίνα μεγάλου καταστήματος της Καλαμάτας στα δεκαέξι παρακαλώ Πρόσωπα που προβάλλονται ως οι κορυφαίοι της Εθνεγερσίας ΔΕΝ υπάρχει για δείγμα κάποιος των Μαυρομιχαλαίων ή έστω άλλος Μανιάτης (όπως είδαμε στην ιστοσελίδα και στην έντυπη μορφή τής μεγάλης ημερήσιας τοπικής εφημερίδας "Ελευθερία")!

Μοιραία αναρωτιέται κανείς αν πίσω από όλες αυτές τις δήθεν αθώες προβολές άλλων Προσώπων στη θέση των πραγματικών Πρωταγωνιστών τής απελευθέρωσης τής πόλης υποκρύπτεται άγνοια, ...ή δόλος και δολιότης! Ή απλά εκφράζεται (...άγνωστο γιατί...) ιστορικό κόμπλεξ και …το ουδείς ασφαλέστερος εχθρός του ευεργετηθέντος;…

Τι συνέβη στην Καλαμάτα την 23η Μαρτίου τού 1821 και Ποίοι οι αληθινοί Πρωταγωνιστές;!

Τα ιστορικά τεκμήρια από τον κορυφαίο Ιστορικό μας ΔΙΟΝΥΣΙΟ Α. ΚΟΚΚΙΝΟ (της Ακαδημίας Αθηνών) στο μοναδικό εξάτομο Έργο του «Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΙΣ», τόμος 1, σελ. 182, 183, 184 [Εκδ. «Μέλισσα», Ε’ έκδοση, 1967 (Α’ έκδοση 1956)], όπου διαβάζουμε χαρακτηριστικά:

…Τήν 23ην Μαρτίου εἰσῆλθον εἰς την Καλαμάταν ὁ Ἠλίας Μαυρομιχάλης καί οἱ θεῖοι του Ἰωάννης καί Ἀντώνιος ἐπί κεφαλῆς δυνάμεως ἐπαναστατικῆς καί κατέλαβαν μερικά σημεῖα τῆς πόλεως. Ταυτοχρόνως διεβιβάσθη επιστολή προς τον Ἀρναούτογλουν ἐκ μέρους τοῦ Πετρόμπεη, διά τῆς ὁποίας εκεῖνος τοῦ ἐγνωστοποίει ὁτι ἀπέστειλε τόν Ἠλίαν καί τούς λοιπούς Μαυρομιχαλαίους διά νά τόν προφυλάξουν ἀπό ἐπίθεσιν κλεφτῶν.

Ὁ Πετρόμπεης εὑρίσκετο ἤδη καθ’ ὁδόν ἐπί κεφαλῆς δύο χιλιάδων ἐνόπλων, ὄχι πλέον ὡς ἠγεμών, ἀλλ’ ὡς ἀρχιστράτηγος τῶν «σπαρτιατικῶν δυνάμεων». Μαζί του συνεξεστράτευαν καί οἱ ἄλλοι ἀρχηγοί τῆς Μάνης, ἐγκαταλείψαντες τάς παλαιάς μεταξύ των ἀτελειώτους ἔριδας. Οἱ Καπετανάκηδες, ὁ Χρηστέας, οἱ Κουμουνδουράκηδες, οἱ Κυβέλοι, οἱ Γρηγοράκηδες, οἱ Τρουπάκηδες. Μέ τούς Μανιάτας ἡνώθησαν μετά τῶν ἐνόπλων των καί ὁ Ἀναγνωσταράς, ὁ Παπαφλέσσας, ὁ Νικηταράς, και ὁ Κεφάλας, διά νά εἶναι κοινή καί συντονισμένη ἡ ἐνέργεια. Μαζί μέ αυτούς συνεβάδιζε κρατῶν μακράν ράβδον καί χωρίς ὅπλον καί φέρων τό ἐρυθρόν ἔνδυμα τοῦ ἀξιωματικοῦ τῶν ἑπτανησιακῶν ταγμάτων ὁ Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ὠσάν ἀλλόκοτος ὁδοιπόρος μεταξύ των ἐνόπλων.

Το σῶμα τοῦτο εἰσήλθεν εἰς τήν πόλιν, ἐνῶ ὁ Ἀρναούτογλους καί οἱ ἄλλοι Τοῦρκοι εὐρίσκοντο ἀκόμη κλεισμένοι εἰς τά σπίτια των. Ὁ λαός ὑπεδέχθη τον Πετρόμπεην μέ ἀλλαλαγμούς. Ἡ Καλαμάτα ἦταν ἤδη εἰς χεῖρας του.

…….........................................

Ὁ Πετρόμπεης ἐγκαταστάθη εἰς την πόλιν, συνέστησεν ἐπαναστατικήν ἐπιτροπήν, την ὁποίαν ὠνόμασε Μεσσηνιακήν Γερουσίαν ἐν Καλαμάτᾳ καί την ἑπομένην ἐκοινοποίησε τήν ἀκόλουθον πρός τάς μεγάλας Δυνάμεις διακοίνωσιν:

«Προκήρυξις πρός τάς εὐρωπαϊκάς Αὐλάς

ἐκ μέρους του φιλογενοῦς Ἀρχιστρατήγου

τῶν Σπαρτιατικῶν στρατευμάτων Πέτρου Μαυρομιχάλη

καί τῆς Μεσσηνιακῆς Γερουσίας

τῆς ἐν Καλαμάτᾳ.

[....]

Ἐν τῷ Σπαρτιατικῷ στρατοπέδῳ τῆς Καλαμάτας

τῇ 25ῃ Μαρτίου 1821

ΠΕΤΡΟΣ ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗΣ

Ἡγεμών καί Ἀρχιστράτηγος

ΚΑΙ Η ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΓΕΡΟΥΣΙΑ ΕΝ ΚΑΛΑΜΑΤᾼ»

...................................................

…Ἀπό αὐτῆς τῆς 24ης Μαρτίου 1821, ἀμέσως μετά τήν παρά τάς ὄχθας τελετήν, ἔγινεν εἰς τήν Καλαμάταν σύσκεψις μεταξύ τῶν ἀρχηγῶν περί τοῦ σχεδίου τῶν πολεμικῶν ἐπιχειρήσεων.

Ὁ Κολοκοτρώνης ἐπρότεινε νά προχωρήσουν πρός τήν Γορτυνίαν μέ όλας των τάς δυνάμεις διά να ὀργανώσουν ἐκεῖθεν ἐπίθεσιν ἐναντίον τῆς Τριπολιτσᾶς καί κατόπιν νά επιτεθοῦν κατά τῶν παρακτίων φρουρίων…

…Ὁ Πετρόμπεης ὅμως, ἐνισχυόμενος ἀπό τούς Καλαματιανούς και ἄλλους ἐκ τῶν ἀρχηγῶν σωμάτων, ἐπρότεινε νά ἐπιτεθοῦν κατά τῆς Κορώνης κατά πρῶτον καί κατά τῶν ἄλλων παρακτίων φρουρίων ἔπειτα, ὑποστηρίζων ὅτι ἡ δύναμις τῆς Τριπολιτσᾶς θά παρέλυε ὅταν θά ἐστερεῖτο τῆς ἐπικοινωνίας μέ τά φρούρια ἐκείνα καί μέ τάς πέραν τῆς Πελοποννήσου τουρκικάς δυνάμεις. Ἐπεκράτησεν ἡ γνώμη τοῦ Πετρόμπεη.

Μετά τοῦτο ὁ Κολοκοτρώνης, ἐμμένων εἰς ὅσα ἀρχικῶς ὑπεστήριξεν, άπεφάσισε νά ἐπιχειρήσῃ διά παντός μέσου τήν πρός τήν Ἀρκαδίαν ἐκστρατείαν…

…Πρός τό παρόν ὅμως ὁ Κολοκοτρώνης έστερείτο ἰδίου ἐνόπλου σώματος. Μόλις τριάντα ἄνδρες τόν ἀκολουθούσαν. Τοῦ παρεχώρησε τότε ο φίλος του Μούρτζινος διακοσίους Μανιάτας ἐκ τοῦ σώματός του καί ἄλλους ἑβδομήντα ὁ Πετρόμπεης καί ὁ καπετάν Βοϊδῆς. Αὐτοί μέ τούς ἰδικούς του ἀπετέλεσαν ἕνα σῶμα ἀπό τριακοσίους ἄνδρας.

Ο Κολοκοτρώνης κατεσκεύασε δύο σημαίες μέ τόν σταυρόν ὡς μόνον ἔμβλημα και ἐξεκίνησε ταχύτατα μέ τήν μικράν ἐκείνην δύναμιν διά τόσον μεγάλην ἐπιχείρησιν. Ἦτο συγκινημένος…

(*) Εκδότης «Αδούλωτη Μάνη»