ΣΠΑΡΤΗ. Το Λαϊκό Θέατρο Σκιών και ο παντοτινά ξυπόλητος ήρωάς του... σκιαγραφούνται μέσα από το βιβλίο του Γιάννη Χατζή, «Οδοιπορώντας με τις σκιές του Καραγκιόζη», που κυκλοφορεί από τις ακάματες εκδόσεις «Εκτός των Τειχών».

Ο Γιάννης Χατζής, ερευνητής και μελετητής του Θεάτρου Σκιών, αλλά και γνωστός –κι ενεργός– καραγκιοζοπαίχτης, σε ένα κολάζ μελετών και δοκιμίων συγκεντρώνει, περιγράφει και αναλύει τα πολλαπλά στοιχεία που χαρακτήρισαν το ντόπιο Θέατρο Σκιών και τους χαρακτήρες του στο πέρασμα των χρόνων.

Το Θέατρο Σκιών παρουσιάζεται ως μια υπόθεση με παρόν και μέλλον, όχι ως απομεινάρι του ένδοξου παρελθόντος. Μας δίνεται η δυνατότητα να γνωρίσουμε άγνωστες πτυχές του Καραγκιόζη, να συγκεράσουμε την προσωπική ανάμνηση του θεατή με το βλέμμα της «άλλης πλευράς του μπερντέ», αυτής που έδινε κίνηση και φωνή στους χαρακτήρες, αυτής που έστηνε τις παραστάσεις σεναριογραφώντας τις εποχές με τις αντιθέσεις τους, το λαϊκό στοιχείο με τα προβλήματά αλλά και τη δυναμική του.

Εργαλεία, η οξυδερκής ματιά, η ευρυμάθεια και η πολύτιμη εμπειρία του συγγραφέα που αποκτήθηκε και μέσα από τη συναναστροφή του με άλλους κορυφαίους του είδους.

Γράφει ο Γιάννης Χατζής, στον πρόλογό του:

«Είναι και η αγωνία, το μεράκι και συνάμα και η κατάθεση ψυχής μιας θητείας που δεν έπαψε ποτέ να νοσταλγεί τις νυχτιές του Καραγκιόζη τις ζωγραφισμένες από του καλοκαιριού τη φεγγαράδα και των νυχτολούλουδων την ανάσα. Ενός καραγκιοζοπαίκτη που το μόνο που ζήλεψε, τόσα χρόνια τώρα, ήταν η θέση του θεατή της «μάντρας», η προσμονή για το τρίτο κουδούνι. Με τα κείμενα αυτά, τις σούστες, το κοπίδι, το χρωστήρα, προσπαθώ να συνταιριάξω την πραμάτεια της ψυχής μου με μια “τρελοπαρέα” σκιών, με έναν μπαλωμένο και ξυπόλυτο φίλο, τόσο παλιό και τόσο επίκαιρο όσο τα μπαλώματα της κοινωνίας μας. Έναν φίλο από τα παλιά που –κοίτα να δεις!– όσο κι αν προσπαθούν να τον γονατίσουν, μέσα κι έξω από τον “μπερντέ”, αυτός πάντοτε σηκώνεται και με αισιόδοξη ματιά βαδίζει να πιάσει τον ήλιο. Ο Καραγκιόζης, πρόσωπο συμβολικό, έχει βιώσει τα πάθια τού χτες και ζει την αγωνία τού σήμερα, απηχώντας με όλες του τις υπερβολές και τα λάθη του ακόμα τη λαϊκή διάθεση, όπως αυτή διαμορφώνεται στους διάφορους χώρους των ανθρωπομαζώξεων της δημόσιας κοινωνικής ζωής. Ο λόγος του πολλές φορές συκοφαντήθηκε. Τα δοκίμια αυτά προσπαθούν να τον αποδώσουν εκεί όπου πάντοτε ανήκε, στο λαό. Σήμερα ο Καραγκιόζης “τεντώνει πανί” στο νέο εξελισσόμενο πρόσωπο της χώρας και αυτό πρέπει να εκφράσει σαν ένα ζωντανό, λαϊκό θέατρο μάχιμης επικαιρότητας».

Δυο λόγια για τον συγγραφέα

Ο Γιάννης Χατζής γεννήθηκε το 1945 στη Θεσσαλονίκη, όπου σπούδασε, ζει και εργάζεται. Ερευνητής και μελετητής του Θεάτρου Σκιών, δίνει εδώ και περίπου τέσσερις δεκαετίες παραστάσεις σε όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό. Διοργάνωσε και συμμετείχε σε εκθέσεις εικαστικών του Καραγκιόζη σε Θεσσαλονίκη, Σέρρες, Ξάνθη, Δράμα, Νάουσα, Βέροια, Κατερίνη, Ναύπλιο, Λαμία, Αθήνα και στο εξωτερικό. Πλούτισε το ρεπερτόριο του Θεάτρου Σκιών με πολλά έργα, ενώ η δουλειά του σε φιγούρες, αφίσες και σκηνικά βρίσκεται σε διάφορα μουσεία. Παράλληλα, ανέπτυξε συγγραφικές και ερευνητικές δραστηριότητες στα λαϊκά αναγνώσματα και σε διάφορους τομείς της λαογραφίας.

Κατά διαστήματα, έχει συνεργαστεί σε τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές παραγωγές (ΕΡΤ2, ΝΕΤ, ΕΤ3, FM 102, FM 103, FM 95,8, TV 100, ΤV Μακεδονία κ.λπ.).

Έδωσε πολλές διαλέξεις, συμμετείχε σε ημερίδες, ενώ δίδαξε σε διάφορα επιμορφωτικά σεμινάρια, σε συνεργασία με ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, οργανισμούς, συλλόγους και ιδρύματα παιδιών με αναπηρίες.

Καθοδηγεί εργαστήρια για το στήσιμο παραστάσεων από παιδιά, σε προγράμματα γνωριμίας με το Θέατρο Σκιών σε παιδικές Βιβλιοθήκες και πολιτιστικά κέντρα δήμων, όπως και σε διάφορα γυμνάσια, λύκεια και δημοτικά σχολεία. Έχει εκδώσει και δημοσιεύσει θεατρικά έργα, ρεπορτάζ, χρονογραφήματα, γελοιογραφίες, μελέτες και αναλύσεις για το ντόπιο Θέατρο Σκιών.

Για το έργο και την προσφορά του τιμήθηκε με το «Αργυρό Μετάλλιο» του Α΄ Διαμερίσματος (Ιστορικό και Οικονομικό Κέντρο) του Δήμου Θεσσαλονίκης, από το Σύνδεσμο Εκδοτών Βόρειας Ελλάδας, τη Μουσική Εταιρεία Βορείου Ελλάδος, το Γ΄ Δημοτικό Διαμέρισμα, το Μουσείο Καραγκιόζη και το Φεστιβάλ της Προύσας και με πολλές άλλες διακρίσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Είναι μέλος του Συλλόγου Καλλιτεχνών Εικαστικών Βόρειας Ελλάδας και του Συλλόγου Καλλιτεχνών Εικαστικών Τεχνών Κεντρικής Ελλάδας.

Οι παραστάσεις του είναι ένα θέατρο μάχιμης επικαιρότητας, ώριμος καρπός της πολύχρονης και πολύτροπης θητείας του στον κόσμο του Θεάτρου Σκιών. Με ιδιαίτερη ευαισθησία επιχειρεί με τον Καραγκιόζη του να συνδυάσει τον τοπικό πολιτιστικό θησαυρό με επίκαιρο και σύγχρονο λόγο. Από την παράδοση και την ταυτότητα του χτες, στη φωνή, τα οράματα και τις ανησυχίες τού σήμερα, με πληθώρα λαογραφικών, εθνογραφικών και ηθογραφικών στοιχείων.

Γιάννης Χατζής: «Οδοιπορώντας με τις σκιές του Καραγκιόζη»

Σελίδες 368 • ISBN: 978-618-83521-4-8

Κεντρική διάθεση - Παραγγελίες:

Βιβλιοπωλείο «Εκτός των Τειχών»

Γραβιάς 10-12, 106 78 Αθήνα • Τηλ.: 210 3303348 • Email: ett.books@yahoo.com