ΕΛΛΑΔΑ. Απάντηση στη με αριθμό πρωτοκόλλου 3056/7.1.2021 Ερώτηση με θέμα: «Αρχαιολογική ανασκαφή, ανακατασκευή και ανάδειξη πυραμιδοειδών κτισμάτων Ελληνικού και Λυγουριού Αργολίδας, Βιγκλαφίων Λακωνίας και Αμφείου Θήβας» του Βουλευτή, κ. Κυριάκου Βελόπουλου, έδωσε η υπουργός Πολιτισμού.

Αργολίδα
Αναφορικά με την ονομαζόμενη «πυραμίδα» του Ελληνικού στην Αργολίδα έχει δοθεί απάντηση στις 19-11-2020 (αρ. ΥΠΠΟΑ/ΑΤΝΕΚΕ/596395/2444/19-11-2020) σε σχετική ερώτηση που κατέθεσε ο κ. Βουλευτής (αρ. 967/26.10.2020 ερώτηση).

Λακωνία
Σύμφωνα με την νεότερη έρευνα, η λεγόμενη «πυραμίδα» των Βιγκλαφίων στη Λακωνία έχει αμυντικό χαρακτήρα και αποτελεί πύργο ή φυλακείο, όπως και άλλες παρόμοιες κατασκευές. Είχε εποπτική θέαση της καλλιεργήσιμης έκτασης που εκτείνεται προς τα νότια, αλλά και των παρακείμενων λατομείων που χρησιμοποιήθηκαν μέχρι την σύγχρονη εποχή, του αμαξιτού δρόμου που έφθανε στην χερσόνησο της «Όνου Γνάθου» του Παυσανία (σημερινή Ελαφόνησος και απέναντι ακτή), καθώς και του περάσματος για τα Κήθυρα. Διευκρινίζεται ότι η λαξευμένη σε βράχο κεφαλή σφίγγας, που αναφέρεται στην Ερώτηση, βρίσκεται στην περιοχή της Πούντας Βιγκλαφίων, σε απόσταση άνω του 1χλμ. νοτιοανατολικά της λεγόμενης «πυραμίδας», και όχι κοντά στα θεμέλια αυτής, ενώ φαίνεται να είναι νεώτερων χρόνων.
Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Λακωνίας, στο πλαίσιο προστασίας του μνημείου και του περιβάλλοντός του, ασκεί οικοδομικό έλεγχο και επιβλέπει τις εκσκαφικές εργασίες στην περιοχή των Βιγκλαφίων. Επιπλέον, εντάσσει το μνημείο στους περιοδικούς καθαρισμούς από τη βλάστηση που προγραμματίζονται ετησίως από την Εφορεία, ενώ μελλοντικά θα εξεταστεί η δυνατότητα να ενταχθεί στο πλαίσιο ανάδειξης των αρχαιοτήτων της ευρύτερης περιοχής, στην οποία συμπεριλαμβάνεται το Παυλοπέτρι, το νεκροταφείο και το λατομείο στην Πούντα Βιγκλαφίων, καθώς και αμαξιτός δρόμος που οδηγεί προς την Ελαφόνησο.

Βοιωτία
Ο λόφος Αμφείον βρίσκεται βόρεια ακριβώς του αρχαιολογικού Μουσείου Θηβών, στο βόρειο άκρο της ακρόπολης Καδμείας και εκτός των τειχών της πόλης. Στην κορυφή του λόφου είχε διαμορφωθεί τύμβος, σε εποχή προγενέστερη της Ύστερης Εποχής του Χαλκού. Διευκρινίζεται ότι η διεθνής επιστημονική βιβλιογραφία για το Αμφείο, αναφέρεται σε αυτό με τον όρο τύμβος, εξαιτίας των ευρημάτων του, και επ’ ουδενί ως βαθμιδωτή πυραμίδα. Ο τύμβος του Αμφείου διαμορφώθηκε γύρω στο 2600-2400 π.Χ. και η κωνική διαμόρφωσή του οφείλεται στη μεταφορά επιχώσεων και στις προσχώσεις φερτής ύλης, ενώ το ανώτερο τμήμα του φέρει χώμα και ωμές πλίνθους. Κατασκευαστικά δεν διαφέρει από έτερους ταφικούς τύμβους που έχουν αποκαλυφθεί σε άλλα σημεία της Θήβας ή της Στερεάς Ελλάδας, με πλησιέστερο παράλληλο τον μεσοελλαδικό τύμβο στον χώρο του Αρχαιολογικού Μουσείου Θηβών. Επεμβάσεις χιλιετιών στο λόφο, όπως η εξόρυξη σηπιόλιθου ή η χρήση μηχανικών μέσων στο πρόσφατο παρελθόν, όπως δεικνύεται από παλαιότερο φωτογραφικό αρχείο της Εφορείας Αρχαιοτήτων Βοιωτίας, δίνουν ένα απατηλό αποτέλεσμα διαμόρφωσης «βαθμίδων» και παρειών στον χώρο και προκαλώντας σημαντικές ασυνέχειες.
Ο λόφος του Αμφείου αποτελεί έναν από τους πλέον σημαντικούς, επισκέψιμους αρχαιολογικούς χώρους, ανοιχτού στο κοινό, πολύ κοντά στο αρχαιολογικό Μουσείο της Θήβας και έχει ενταχθεί από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Βοιωτίας στον σχεδιασμό του προγράμματος ανάδειξης και ενοποίησης των αρχαιολογικών χώρων και των μνημείων της πόλης.