ΠΕΛΛΑΝΑ. «…Γίνεται σαφές ότι τα τελευταία δύο χρόνια προχωρούν οι αναγκαίες διαδικασίες των απαλλοτριώσεων στην περιοχή της αρχαίας Πελλάνας, η σαφής οριοθέτηση ενός ενιαίου αρχαιολογικού χώρου, καθώς και ο προγραμματισμός εκπόνησης των αναγκαίων μελετών, προκειμένου να είναι δυνατή η χρηματοδότηση προγράμματος αποκατάστασης και ανάδειξης του συνόλου των μνημείων και της απόδοσής τους στους πολίτες».

Αυτά περιλαμβάνονται ως απάντηση, μεταξύ άλλων, στην Ερώτηση του προέδρου της Ελληνικής Λύσης Κυριάκου Βελόπουλου «Ανάγκη ανάδειξης και βελτίωσης της προσβασιμότητας στον αρχαιολογικό χώρο της Πελλάνας της Λακωνίας», από την υπουργό Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη.

Σημειώνουμε ότι η ανάδειξη και αξιοποίηση του αρχαιολογικού χώρου της Πελλάνας απασχολεί την τοπική κοινωνία, την επιστημονική κοινότητα αλλά και πολιτικά πρόσωπα όπως ο Άδωνις Γεωργιάδης, ο οποίος μάλιστα έχει μιλήσει για το ζήτημα.

Αναλυτικά η απάντηση της υπουργού Πολιτισμού, Λίνας Μενδώνη:

Απάντηση στην με αριθμό πρωτοκόλλου 702/27.10.2021 Ερώτηση με θέμα: «Ανάγκη ανάδειξης και βελτίωσης της προσβασιμότητας στον αρχαιολογικό χώρο της Πελλάνας της Λακωνίας»

«Σε απάντηση της με αριθμ. πρωτοκόλλου 702/27.10.2021 Ερώτησης του Βουλευτή κ. Κυριάκου Βελόπουλου και σύμφωνα με τα στοιχεία που έθεσαν υπόψη μας οι αρμόδιες Υπηρεσίες, σας γνωρίζουμε τα εξής:

Ο αρχαιολογικός χώρος της Πελλάνας υπάγεται στις διατάξεις του Ν. 3028/2002, με φορέα προστασίας την Εφορεία Αρχαιοτήτων Λακωνίας. Ολόκληρο το μνημειακό σύνολο του Μυκηναϊκού νεκροταφείου στην θέση «Σπηλιές – Πελεκητή» προστατεύεται περαιτέρω, καθώς έχει κηρυχθεί ως αρχαιολογικός χώρος (Υ.Α. 11707/14-6-1966, ΦEK 429/Β/8-7-1966), αναφερόμενο ως «ο χθαμαλός λόφος Σπηλιές έξωθι του χωρίου Πελλάνα Λακωνίας, ως διασώζων πολυάριθμα λείψανα Μυκηναϊκών θαλαμωτών τάφων».

Ο ισχυρισμός του κ. Βουλευτή, ότι ο αρχαιολογικός χώρος της Πελλάνας “βρίσκεται σε ανυποληψία και αφάνεια” δεν ευσταθεί: Με στόχο την προστασία και την ανάδειξη των μνημείων της Πελλάνας, το ΥΠΠΟΑ προχωρεί από το 2020 σε επέκταση της κήρυξης του αρχαιολογικού χώρου, καθώς και σε μία σειρά απαλλοτριώσεων. Ειδικότερα:

  • Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Λακωνίας έχει επεξεργαστεί πρόταση επέκτασης της κήρυξης του κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου της Πελλάνας, συνολικής έκτασης 3.060 στρεμμάτων, με συντεταγμένες οριοθέτησης. Ο χάρτης της προτεινόμενης κήρυξης απεστάλη στις 4.10.2021 στις συναρμόδιες Υπηρεσίες για την διατύπωση απόψεων (αρ. πρωτ. ΥΠΠΟΑ/471274/4.10.2021 έγγραφο της ΕΦΑ Λακωνίας), σύμφωνα με το άρθρο 12 παρ. 4 του Νόμου 3028/2002.
  • Με την αρ. ΥΠΠΟΑ/ΓΔΟΥ/ΔΠΥΑΤΠ/ΤΑΑΑΑ/400049/32101/24970/2769/ 687/9-9-2020Υπουργική Απόφαση, κηρύχτηκε για αρχαιολογικούς σκοπούς και ειδικότερα για λόγους προστασίας και ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου του Μυκηναϊκού νεκροταφείου της Πελλάνας, η αναγκαστική απαλλοτρίωση ακινήτων, συνολικής έκτασης 4.105,56 τ.μ., στη θέση«Σπηλιές– Πελεκητή» της κτηματικής περιφέρειας Πελλάνας του Δήμου Σπάρτης.
  • Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Λακωνίας ολοκληρώνει την σύνταξη φακέλου για την απαλλοτρίωση έντεκα (11) αγροτεμαχίων στη θέση «Παλαιόκαστρο» εκτός οικισμού Πελλάνας, όπου εντοπίζεται η ακρόπολη της αρχαίας Πελλάνας, συνολικής έκτασης 40.987,43 τ.μ., προκειμένου το θέμα να εξεταστεί από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο για την κατά νόμον γνωμοδότηση.
  • Για το μυκηναϊκό νεκροταφείο της Τοπικής Κοινότητας Πελλάνας, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Λακωνίας, έχει ολοκληρώσει την τοπογραφική μελέτη- αποτύπωση του χώρου και των μνημείων, η οποία αποτελεί τη βασική μελέτη για τη σύνταξη των περαιτέρω μελετών, οι οποίες είναι:
  1. Γεωλογική και γεωτεχνική μελέτης, 2. Υδρολογική – υδραυλική μελέτη, 3. Αρχιτεκτονική μελέτη ανάδειξης (διαδρομές επισκεπτών, επέκταση περίφραξης, στέγαστρα, προκατασκευασμένο φυλάκιο κτλ.), 4. Στατική μελέτη για την αντιστήριξη των πρανών των δρόμων και των ταφικών θαλάμων, 5. Στατικής μελέτης για την αντιστήριξη των πρανών καταχωμένου μυκηναϊκού δρόμου μυκηναϊκού τάφου στο ανατολικό τμήμα του νεκροταφείου. Παράλληλα, η Διεύθυνση Έρευνας και Τεχνικής Υποστήριξης Μελετών και Έργων Αναστήλωσης πραγματοποίησε πρόσφατα δύο δειγματοληψίες πετρωμάτων (2020-2021) από τους θολωτούς τάφους του μυκηναϊκού νεκροταφείου, ώστε να πραγματοποιηθεί η φυσική, ορυκτολογική και χημική ανάλυση των δειγμάτων, προκειμένου να ληφθεί υπόψη για την εκπόνηση των ανωτέρω μελετών και για τον προσδιορισμό των απαραίτητων επεμβάσεων (χρήση συμβατών, φυσικών ή τεχνητών λίθων) για την προστασία και ανάδειξη του σημαντικού αυτού μνημειακού συνόλου.

Αναφορικά με την επισκεψιμότητα αρχαιολογικού χώρου Πελλάνας, διευκρινίζεται ότι τα δύο μείζονος σημασίας μνημειακά σύνολα της Πελλάνας, ήτοι το Μυκηναϊκό νεκροταφείο στη θέση «Σπηλιές- Πελεκητή» και η ακρόπολη του αρχαίου οικισμού της Πελλάνας στη θέση «Παλαιόκαστρο», είναι υπό απαλλοτρίωση, και ως τούτου δεν συνιστούν οργανωμένους αρχαιολογικούς χώρους, αλλά δέχονται περιορισμένη και υπό ειδικούς όρους επισκεψιμότητα. Οι αναφερόμενες στην Ερώτηση σωστικές ανασκαφές στο χώρο του Παλαιοκάστρου, που πραγματοποιήθηκαν από τον κ. Θ. Σπυρόπουλο την χρονική περίοδο 1990-2001, υλοποιήθηκαν είτε με την άδεια των ιδιοκτητών, είτε με χορήγηση αποζημιώσεων, μέσω της διαδικασίας της στέρησης χρήσης γης. Ομοίως, η περίφραξη των ακινήτων έγινε για την προστασία των αρχαίων και με τη συγκατάθεση των ιδιοκτητών.

Οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ εγκρίνουν πρόσβαση ειδικών επιστημόνων για θέματα που αφορούν στη μελέτη των μνημείων της Πελλάνας, καθώς και τα αιτήματα για οργανωμένες ομάδες επισκεπτών, οι οποίες έχουν επικεφαλής τον ανασκαφέα του χώρου κ. Θ. Σπυρόπουλο, υπό τον όρο η επίσκεψη να γίνεται με ευθύνη των διοργανωτών.

Οι ως άνω επισκέψεις στους χώρους του Μυκηναϊκού νεκροταφείου στην θέση Σπηλιές- Πελεκητή και του Παλαιοκάστρου Πελλάνας πραγματοποιούνται με την παρουσία φύλακα αρχαιοτήτων από το Αρχαιολογικό Μουσείο Σπάρτης, κατά τις περιόδους που το επιτρέπουν οι καιρικές συνθήκες (εαρινή, θερινή και φθινοπωρινή).

Από τα ανωτέρω γίνεται σαφές ότι τα τελευταία δύο χρόνια προχωρούν οι αναγκαίες διαδικασίες των απαλλοτριώσεων στην περιοχή της αρχαίας Πελλάνας, η σαφής οριοθέτηση ενός ενιαίου αρχαιολογικού χώρου, καθώς και ο προγραμματισμός εκπόνησης των αναγκαίων μελετών, προκειμένου να είναι δυνατή η χρηματοδότηση προγράμματος αποκατάστασης και ανάδειξης του συνόλου των μνημείων και της απόδοσής τους στους πολίτες.»