Γράφει ο Χρήστος Πετρούλιας .

Στροφή προς την Ελλάδα έχουν κάνει τα τελευταία χρόνια οι παραγωγοί ταινιών του Hollywood σε μια προσπάθεια αναζήτησης νέων ιδεών για υπερπαραγωγές που αποδεδειγμένα αποφέρουν μεγάλα έσοδα στα ταμεία των κινηματογραφικών εταιρειών.

Μια βάση δεδομένων που μπορεί να εμπνεύσει σενάρια που θα κεντρίσουν το ενδιαφέρον ανά την υφήλιο είναι φυσικά τα ιστορικά γεγονότα που έχουν συνδέσει το όνομα της χώρας μας με στιγμές δόξας και μεγαλείου. Έτσι, οι σεναριογράφοι και οι σκηνοθέτες στην άλλη άκρη του Ατλαντικού αποφασίζουν όλο και πιο συχνά να αναδείξουν, μέσα από τη μεγάλη οθόνη, ηρωικές στιγμές και μυθικούς χαρακτήρες που είναι δημοφιλείς σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Σε κάποιες περιπτώσεις, μάλιστα, οι παραγωγοί του Hollywood έχουν προχωρήσει σε remake παλαιότερων ταινιών με την ανταπόκριση των σινεφίλ παγκοσμίως να είναι εντυπωσιακή.

Ιστορικό

Ωστόσο, το Hollywood δεν ανακάλυψε ξαφνικά την… Αμερική, δηλαδή τον μακροσκελή κατάλογο με ιστορικά γεγονότα – σταθμούς που συνδέονται με τη χώρα μας. Η εκδήλωση ενδιαφέροντος για την ελληνική ιστορία δεν αποτελεί σύγχρονη μόδα, καθώς οι πρώτες παρουσίες ηρώων της ελληνικής ιστορίας και μυθολογίας στο «πανί» χρονολογούνται ήδη από τις δεκαετίες του 1950 και του 1960. Χαρακτηριστικά, την αρχή έκανε η ταινία «Μέγας Αλέξανδρος» (Alexander the Great) που προβλήθηκε το 1956 και έμεινε στην ιστορία τόσο για τις ερμηνείες όσο και για τις εντυπωσιακές μάχες που διαδραματίστηκαν (σ.σ. για την επανέκδοση του 2004 αναλυτική αναφορά στη συνέχεια).

Επίσης, «Ο Ιάσωνας και οι Αργοναύτες» (Jason And The Argonauts) που έκανε πρεμιέρα το 1963, αποτέλεσε μια τομή για τον κινηματογράφο της εποχής λόγω των ευφάνταστων ειδικών εφέ και της ατμόσφαιρας που δημιούργησε ο σκηνοθέτης Don Chaffey. Οι ιστορίες της ελληνικής αρχαιότητας που τροφοδοτούσαν το σεναριογραφικό υλικό για τις ταινίες της εποχής προσφέρονταν ως υπερθέαμα, μιας εποχής που δειλά εισέρχονταν στην εποχή της τηλεόρασης.

Μετά από το παραπάνω «κύμα» ενθουσιασμού για την ελληνική ιστορία και μυθολογία, η κινηματογραφική απεικόνιση της αρχαιότητας απώλεσε το αρχικό της έρεισμα για σεναριογράφους και σκηνοθέτες. Οι νέες φιλελεύθερες ιδέες και η καταναλωτική και τεχνολογική έκρηξη των δεκαετιών του 1980 και 1990, έστρεψαν το ενδιαφέρον των παραγωγών και των σινεφίλ σε είδη ταινιών με ρομποτικούς υπέρ-ήρωες με τρανό παράδειγμα τον «Εξολοθρευτή» (The Terminator) με τον Άρνολντ Σβαρτζενέγκερ που έκανε πρεμιέρα το 1984.

Παρ’ όλα αυτά, οι ταινίες με θέμα την ελληνική μυθολογία δεν έλειψαν τη δεκαετία του ’80 με πιο χαρακτηριστική την «Τιτανομαχία» (Clash of the Titans) του 1981. Η εν λόγω θρυλική παραγωγή αφηγείται την ιστορία του Περσέα που σκότωσε τη Μέδουσα και ελευθέρωσε την Ανδρομέδα. Πλούσια παραγωγή για την εποχή της, με εντυπωσιακό καστ, με ονόματα όπως ο Λόρενς Ολίβιες και η Ούρσουλα Άντρες. Αξίζει να σημειωθεί ότι η «Τιτανομαχία» κυκλοφόρησε φέτος σε remake (λεπτομέρειες στη συνέχεια του αφιερώματος).

Η αρχή της σύγχρονης μεταφοράς στη μεγάλη οθόνη έγινε το 1997 με τον «Ηρακλή», όπου αναπαριστούνται τα μυθικά κατορθώματα του ήρωα της Ελληνικής Μυθολογίας.

Το 2004, ο Βόλφγκανγκ Πέτερσεν συγκέντρωσε μερικά από τα μεγαλύτερα ονόματα του Hollywood με αυτό του Μπράντ Πίτ να ξεχωρίζει για να μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη το αιματηρό ομηρικό έπος της Ιλιάδας υπό τον τίτλο «Τροία» (Troy). Η επική παραγωγή περιέγραφε την ιστορία του Αχιλλέα και των άλλων Αχαιών ενάντια στους Τρώες του Έκτορα με καταιγιστική δράση και εντυπωσιακές σκηνές μάχης.
Από τα σενάρια του Hollywood δε θα μπορούσε να απουσιάζει και ο Μακεδόνας στρατηλάτης Μέγας Αλέξανδρος. Μετά από την ταινία του 1956 που προαναφέρθηκε ακολούθησε η αμφιλεγόμενη εκδοχή του Oliver Stone το 2004 (Alexander).

Το 2006, το διάσημο κόμικ του Φρανκ Μίλερ για τους 300 Σπαρτιάτες που έπεσαν ηρωικά στις Θερμοπύλες μετέφερε με μοναδικό τρόπο ο Ζακ Σνάϊντερ αναπαριστώντας πιστά την ιδιοσυγκρασιακή ατμόσφαιρα και υπογράφοντας μερικές καταπληκτικές slow motion σκηνές. Οι ηθοποιοί που συμμετείχαν με πρωταγωνιστή τον Τζέραρντ Μπάτλερ ως Λεωνίδα, έδωσαν τον καλύτερό τους εαυτό και οι «300» έχουν ήδη περάσει στην Ιστορία.

Το notospress.gr ήρθε σε επικοινωνία με τον κ. Αλέκο Οικονομάκο, ιδιοκτήτη και υπεύθυνο του κινηματογράφου Cinema Center στη Σπάρτη, ο οποίος μας παραθέτει χρήσιμα στοιχεία ως προς την ανταπόκριση του κοινού της Λακωνίας απέναντι στους «300». Σύμφωνα με τον κ. Οικονομάκο, το έργο προβλήθηκε για διάστημα 1,5 μηνός, ενώ τα συνολικά εισιτήρια που κόπηκαν ανήλθαν στον εντυπωσιακό αριθμό των 10.000.

Η «Τιτανομαχία» που κυκλοφόρησε το 2010 βασίζεται στην ελληνική μυθολογία και αποτελεί remake παλαιότερης ταινίας με τον ίδιο τίτλο. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ταινία βρέθηκε στην πρώτη θέση του αμερικανικού box office, ενώ μέσα σε ένα Σαββατοκύριακο οι εισπράξεις ανήλθαν σε 61,4 εκατ. δολάρια. Στην ταινία πρωταγωνιστούσαν ο Λίαμ Νίσον, ως πανίσχυρος Δίας, ο Ρέιφ Φάινς στο ρόλο του σκοτεινού θεού του Κάτω Κόσμου Άδη και ο Σαμ Γουόρθινγκτον στο ρόλο του ημίθεου Περσέα. Η ταινία που είναι remake της παλαιότερης ταινίας του 1981, προβάλλεται σε τρισδιάστατη έκδοση και αφηγείται την ιστορία του μυθικού ήρωα Περσέα που θέλει να πάρει εκδίκηση από τους θεούς.

Όπως μας πληροφορεί ο κ. Οικονομάκος, στη Σπάρτη την «Τιτανομαχία» παρακολούθησαν συνολικά μόλις 500 άτομα, ενδεικτικό του ότι η ταινία δεν «άγγιξε» και τόσο τους Λάκωνες σινεφίλ.

Πως αξιοποίησε η Σπάρτη την προβολή από τους «300»

Οι παραπάνω κινηματογραφικές παραγωγές αναμφισβήτητα αποτέλεσαν είδος προβολής και ανάδειξης της Ελλάδας παγκοσμίως.

Ειδικότερα, για τη Σπάρτη η ταινία «300» αποτέλεσε έναν ύμνο για το μεγαλείο και την ανδρεία της αρχαίας πόλης και ήταν η αφορμή να ηχήσει το όνομα της στα πέρατα της γης. Και ενώ άλλες περιοχές ανά την υφήλιο θα έδιναν γη και ύδωρ για να εξασφαλίσουν μια ανάλογη «δωρεάν» προβολή και θα αφιέρωναν χρόνο και έργο για να συντηρήσουν τη δημοσιότητα και να την αξιοποιήσουν περαιτέρω, στη Λακωνική πρωτεύουσα ουδόλως συνέβη κάτι τέτοιο… Η «γνωστή» Σπάρτη με συνεχή απουσία από τα κέντρα αποφάσεων παρέμεινε στις δόξες του παρελθόντος και δεν κατάφερε να ανταποκριθεί περαιτέρω στην ευκαιρία που της παρουσιάστηκε. Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ η Σπάρτη είχε το προνόμιο να είναι η πόλη, όπου οι «300» θα έκαναν παγκόσμια πρεμιέρα, η μόνη ενέργεια που έγινε προς τιμήν αυτού του γεγονότος ήταν μια έκθεση με κόμικς από την ταινία! Και αυτό όχι σε κάποιο κεντρικό σημείο, αλλά στην οδό Πλήθωνος Γεμιστού! (σ.σ. ο μικρός δρόμος πλησίον του Αρχαιολογικού Μουσείου Σπάρτης).
Στα χρόνια που ακολούθησαν οι εξελίξεις που σημειώθηκαν σε θέματα που άπτονται της ανάπτυξης και της αναβάθμισης της περιοχής (βλ. έργα υποδομής, οδικό δίκτυο, αρχαιολογικοί χώροι) δεν ήταν οι αναμενόμενες, δείγμα μιας λογικής εφησυχασμού ή ακόμα και αδυναμίας συναίσθησης του ιστορικού υπόβαθρου της περιοχής.

Είναι φανερό, ότι οι σύγχρονοι Σπαρτιάτες που κατέχουν υψηλά αξιώματα δεν έχουν καταφέρει να ανταποκριθούν μέχρι τώρα, επαρκώς, στα όσα η ένδοξη ιστορική διαδρομή της Σπάρτης υπαγορεύει. Όσοι μπορούν να κινήσουν τα νήματα της ανάπτυξης, ας προβούν άμεσα στις ενέργειες εκείνες που θα επαναφέρουν την ιστορική πόλη σε θέση κύρους. Εκείνοι που αδυνατούν να συμβάλλουν στην ποιοτική αναβάθμιση της Σπάρτης, ας παραδώσουν τα σκήπτρα στους… επόμενους, που ίσως επιδείξουν μεγαλύτερο ζήλο στην κατεύθυνση της αξιοποίησης του ονόματος «Σπάρτη»…

cpetroulias@gmail.com