Τι λένε Συνταγματολόγοι. Ποιος χάνει. Ποιοι αγωνιούν!

Οι εκλογές της 6ης Μαίου διεξήχθησαν με βάση την απογραφή του 2001 καθώς δεν είχαν προλάβει να ολοκληρωθούν οι οριστικές καταγραφές της πολύ πρόσφατης τελευταίας απογραφής του 2011.

Τα στοιχεία αυτά, της απογραφής, ολοκληρώνονται στις 16 Μαίου 2012 (αύριο). Ως εκ τούτου επί τη βάση συνταγματικής επιταγής, οι εκλογές που θα γίνουν μετά από αυτή την ημερομηνία - και σε κάθε περίπτωση οι επόμενες εκλογές, θα διεξαχθούν με βάση τη νέα απογραφή (2011).

Η απογραφή του 2011 θα οδηγήσει σε ανακατανομή των εδρών (αφού αλλού αυξάνονται αλλού μειώνονται) ενώ αλλάζει και το εκλογικό σώμα, αφού θα αποτυπώνει την νέα δημογραφική πραγματικότητα.

Οι εκλογές θα γίνουν με βάση τη λίστα που σημαίνει ότι σε κάποιες περιφέρειες αναπτερώνονται οι ελπίδες των επιλαχόντων, αφού οι αρχηγοί των κομμάτων θα υποχρεούνται να τοποθετήσουν τους υποψηφίους επί τη βάσει της σειράς κατάταξης τους σε σταυρούς στις εκλογές της 6η Μαίου.
Σε άλλες, όμως, περιφέρειες όπως η Λακωνία επικρατεί σκεπτικισμός που εξελίσσεται σε αγωνία αφού η μείωση των εδρών από 3 σε 2 θα υποχρεώσει τα κόμματα και πρόσωπα σε σκληρή μάχη.

Η Λακωνία, πλέον, ως διεδρική εκλογική περιφέρεια θα εκπροσωπηθεί στη Βουλή από 2 βουλευτές των δύο κομμάτων που μετα τις εκλογές της 17ης Ιουνίου θα έχουν καταγράψει την μεγαλύτερη δύναμη στον Νομό Λακωνίας.

Η Απογραφή
Σύμφωνα με την νέα απογραφή του 2011 η Λακωνία παρουσιάζει μειωμένο πληθυσμό σε σχέση με την απογραφή του 2001 κατά 10.000 άτομα.
Στην απογραφή του 2001 ο πληθυσμός της Λακωνίας ήταν 99.637
Στην απογραφή του 2011 ο πληθυσμός της Λακωνίας (Περιφερειακή ενότητα Λακωνίας) ήταν 89.600 (46.030 άνδρες 43.570 γυναίκες)

Δήμος Σπάρτης 35.600 / 18.040 / 17.560
Δήμος Ανατολικής Μάνης 12.900 / 6.610 / 6.290
Δήμος Ελαφονήσου 1.050 / 540 / 510
Δήμος Ευρώτα 18.050 / 9.700 / 8.350
Δήμος Μονεμβασίας 22.000 / 11.140 / 10.860

Τι προβλέπει το Σύνταγμα
Ανεξάρτητα από τη δυνατότητα σχηματισμού κυβέρνησης, στις 17 Μαΐου θα πρέπει να συγκληθεί η Βουλή που προέκυψε από τις εκλογές της 6ης Μαΐου, όπως ορίζει το Προεδρικό Διάταγμα για «τη διάλυση της Βουλής, την προκήρυξη εκλογών και τη σύγκληση της νέας Βουλής» που υπογράφηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κάρολο Παπούλια και θυροκολλήθηκε στις 11 Απριλίου 2012.

Οι εκλογές της 6ης Μαΐου διεξήχθησαν με βάση την απογραφή του 2001 λόγω καθυστέρησης στην ανακοίνωση των αποτελεσμάτων εκείνης του 2011, παρότι το θέμα είχε επισημανθεί και είχε αναδειχθεί από πολλές πλευρές.
Όμως οι νέες εκλογές του Ιουνίου και για την ακρίβεια οι επόμενες εκλογές όποτε κι αν διεξαχθούν, πρέπει να γίνουν με τα δεδομένα της απογραφής του 2011 καθώς το Σύνταγμα προβλέπει ότι μετά την πάροδο ενός έτους από την τελευταία ημέρας διεξαγωγής της απογραφής – που στην περίπτωσή μας συμπληρώνεται στις 27 Μαΐου 2012 – τα αποτελέσματα θεωρούνται δημοσιευμένα.

Τι δηλώνουν οι Συνταγματολόγοι
Ο Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στη Νομική Σχολή Αθηνών Ανδρέας Δημητρόπουλος γράφει σχετικά:
«Σε περίπτωση νέων εκλογών αυτές θα είναι χωρίς σταυρό προτίμησης, δηλαδή με λίστα, όπως ορίζει η εκλογική νομοθεσία. Θα γίνουν επίσης οπωσδήποτε με την τελευταία απογραφή με βάση το Σύνταγμα. Οφείλεται σε ολιγωρία της υπηρεσίας ότι δεν έχει δημοσιεύσει τα αποτελέσματα της απογραφής του 2011 μέχρι σήμερα. Κατά την προσωπική μου άποψη και οι εκλογές που πέρασαν θα έπρεπε να γίνουν με βάση την τελευταία απογραφή, αν η υπηρεσία τα είχε δημοσιεύσει εγκαίρως. Όπως και να έχει το Σύνταγμα προβλέπει ότι μετά την πάροδο ενός έτους από την τελευταία ημέρας διεξαγωγής της απογραφής τα αποτελέσματα θεωρούνται δημοσιευμένα. Η διενέργεια νέων εκλογών με βάση την τελευταία απογραφή θα αλλάξει όλη την γεωγραφία των εκλογών, όσον αφορά την κατανομή των εδρών και τις εκλογικές περιφέρειες».

Διαφορετική είναι η άποψη του καθηγητή συνταγματολόγου Αντώνη Μανιτάκη, ο οποίος δέχεται ενδεχόμενο διεξαγωγής των επαναληπτικών εκλογών βάσει της απογραφής του 2001 λόγω μη έκδοσης του απαραίτητου Π.Δ.
«Κατ’ αρχάς οι επαναληπτικές εκλογές θα γίνουν χωρίς σταυρό προτίμησης, αυτό είναι σαφές από την εκλογική νομοθεσία. Όσον αφορά την τελευταία απογραφή, νομίζω ότι τα αποτελέσματα δεν έχουν δημοσιευθεί ακόμα. Αν είχαν δημοσιευθεί θα έπρεπε να γίνει ανακατανομή των εδρών με βάση τα στοιχεία της απογραφής. Αυτό όμως προϋποθέτει ένα προεδρικό διάταγμα. Αν οι εκλογές γίνουν άμεσα και διαλυθεί η Βουλή για παράδειγμα την Πέμπτη, δεν θα έχει εκδοθεί το προεδρικό διάταγμα, άρα θα γίνουν εκλογές βάσει της απογραφής του 2001».Το άρθρο 54 του Συντάγματος είναι απολύτως σαφές: “Ο αριθμός των βουλευτών κάθε εκλογικής περιφέρειας ορίζεται με προεδρικό διάταγμα με βάση τον νόμιμο πληθυσμό της περιφέρειας που προκύπτει σύμφωνα με την τελευταία απογραφή. Τα αποτελέσματα της απογραφής θεωρείται ότι έχουν δημοσιευθεί με βάση τα στοιχεία της αρμόδιας υπηρεσίας μετά την πάροδο ενός έτους από την τελευταία ημέρα διεξαγωγής της”.»


Μιλώντας σε ραδιοφωνικό σταθμό, ο υπουργός Εσωτερικών, Τάσος Γιαννίτσης παραδέχθηκε ότι «τα στοιχεία της απογραφής του 2011 δεν υπάρχουν ακόμα».Ο υπουργός πρόσθεσε ότι για το θέμα είναι ενημερωμένος ο πρωθυπουργός, Λουκάς Παπαδήμος με τον οποίο, από κοινού, αναζητούν λύση.
«Είναι ένα θέμα που το εξετάζουμε, έχω ενημερώσει τον Πρωθυπουργό για το ζήτημα και για πολλές πτυχές του», είπε ο κ. Γιαννίτσης. «Είναι ένα ευαίσθητο θέμα, πριν οριστικοποιήσω την άποψή μου δε θα ήθελα να μιλήσω δημόσια γι΄ αυτό. Καταλαβαίνω ότι είναι ένα θέμα που θα απασχολήσει έντονα στην περίπτωση άμεσης προκήρυξης εκλογών».

Μείωση (ανακατανομή) εδρών
Από την στιγμή που οι εκλογές της 17ης Ιουνίου γίνουν στη βάση της απογραφής του 2011 στη Λακωνία οι έδρες από 3 γίνονται 2.

Με τα δεδομένα των εκλογών της 6ης Μαίου τις δύο έδρες καταλαμβάνουν η ΝΔ (Δαβάκης) και ΠΑΣΟΚ (Γρηγοράκος) ενώ χάνει την έδρα ο ΣΥΡΙΖΑ (Αραχωβίτης). Ωστόσο, επειδή η πολιτική επικαιρότητα είναι ρευστή θα πρέπει να περιμένουμε τα αποτελέσματα των εκλογών της 17ης Ιουνίου για να καταγραφούν οι δυνάμεις των κομμάτων.

Τα αποτελέσματα της 6ης Μαίου δείχνουν τις εξής διαφορές:
ΝΔ 32,88% / 19.080 / 1
ΠαΣοΚ 15,37% / 8.922 / 1
ΣΥΡΙΖΑ 10,83% / 6.285 / 1
Χρυσή Αυγή 10,19% / 5.912 / -
Ανεξάρτητοι Έλληνες 8,08 / 4.688 / -

Για να αποκτήσει τη 2η έδρα η ΝΔ πρέπει να αυξήσει θεαματικά τη δύναμή της. Σε αυτή την περίπτωση εκλέγεται και η κ. Πατριανάκου εις βάρος του ΠαΣοΚ.
Επίσης άλλο σενάριο για να χάσει την έδρα το ΠαΣοΚ πρέπει να το ξεπεράσει σε δύναμη ο ΣΥΡΙΖΑ.Το κρίσιμο μέγεθος λοιπόν είναι αν μπορέσει ο ΣΥΡΙΖΑ να καλύψει τη διαφορά των 2.600 ψήφων και να διεκδικήσει τη 2η έδρα, ή αν το ΠαΣοΚ θα μπορέσει να συγκρατήσει τη δύναμή του και την 2η έδρα.
Ευκολότερα για τον ΣΥΡΙΖΑ θα ήταν τα πράγματα αν σημειώνονταν μετακινήσεις ψηφοφόρων από το ΠαΣοΚ προς τον ΣΥΡΙΖΑ οπότε θα χρειάζονταν 1.300 ψήφοι για να διατηρήσει την έδρα ο Σταύρος Αραχωβίτης, πετυχαίνοντας το ασύληπτο μέχρι σήμερα, εκτοπίζοντας τον Λεωνίδα Γρηγοράκο.

Σημασία έχει επίσης το γεγονός ότι τα κόμματα εξουσίας συγκεντρώνουν την επιπλέον δύναμή τους λόγω προσώπων ( Πατριανάκου, Γρηγοράκος) ενώ τα μικρά κόμματα λόγω ψήφου διαμαρτυρίας ή ιδεολογίας. Σε μια αναμέτρηση χωρίς σταυρούς, όπως αυτή της 17ης Ιουνίου, ευνοούνται τα μικρά κόμματα. Τα λεγόμενα μεγάλα κόμματα θα πρέπει να ξεπεράσουν τον σκόπελο της λίστας που επιφέρει αδράνεια και να ξεχυθούν «προς άγραν ψήφων».