Η κυβερνητική πολιτική διαλύει την αγροτική Μεσσηνία

Γράφει ο Παναγιώτης Αθανασόπουλος*

Όποιος προσπαθεί να παρουσιάσει τα μπλόκα των αγροτών ως υπερβολή ή ως μια ακόμα «εθιμική» κινητοποίηση, είτε δεν καταλαβαίνει είτε συνειδητά υποτιμά την πραγματικότητα. Ιδιαίτερα στη Μεσσηνία, σε μια χρονική περίοδο που η ελαιοσυγκομιδή είναι ακόμα σε εξέλιξη, οι αγρότες δεν βγήκαν στον δρόμο για να ακουστούν. Βγήκαν γιατί δεν αντέχουν άλλο. Γιατί το μοντέλο που τους επιβλήθηκε τούς οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην εγκατάλειψη της παραγωγής και στον αφανισμό.

Η εικόνα είναι πια καθαρή. Το κόστος παραγωγής έχει εκτιναχθεί σε επίπεδα που καθιστούν ασύμφορη ακόμα και την πιο οργανωμένη εκμετάλλευση. Ρεύμα, καύσιμα, λιπάσματα και αγροεφόδια λειτουργούν μέσα από ανεξέλεγκτα καρτέλ, την ώρα που κανένας μηχανισμός ελέγχου δεν φαίνεται διατεθειμένος να συγκρουστεί μαζί τους. Και ο Μεσσήνιος παραγωγός πληρώνει ακριβά για να καλλιεργήσει, αλλά πληρώνεται εξευτελιστικά για να πουλήσει. Το ελαιόλαδο – το κατεξοχήν προϊόν της περιοχής – συμπιέζεται στις τιμές παραγωγού, ενώ φτάνει στον καταναλωτή πολλαπλάσια ακριβότερο. Μάλιστα η φετινή χρονιά ήταν μια από τις χειρότερες για τους αγρότες μας, καθώς οι ζημιές στην ελαιοπαραγωγή από τον δάκο και το γλοιοσπόριο είναι πάνω από 60%. Και αυτό διότι φέτος καθυστέρησαν υπερβολικά οι ψεκασμοί από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Περιφέρειας Πελοποννήσου, παρά το γεγονός ότι είχαν προειδοποιηθεί εγκαίρως από τις αγροτικές οργανώσεις για τον επερχόμενο κίνδυνο! Επιπλέον σοβαρές ήταν και οι ζημιές στη σταφίδα από τον πάγο, στις περιοχές της Πυλίας και της Άνω Μεσσηνίας.

Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, ήρθαν και οι πρωτοφανείς καθυστερήσεις στις πληρωμές της ενιαίας ενίσχυσης από τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Για τον αγρότη της Μεσσηνίας, η ενίσχυση αυτή δεν είναι «μπόνους». Είναι το κεφάλαιο για να συνεχίσει να παράγει. Είναι ο τρόπος να πληρώσει υποχρεώσεις, να κρατήσει το χωράφι του, να μη βρεθεί αντιμέτωπος με κατασχέσεις και χρέη.

Η αδιαφάνεια, η προχειρότητα και η σιωπή που συνόδευσαν αυτές τις καθυστερήσεις δεν είναι απλώς διοικητική ανεπάρκεια. Είναι πολιτική περιφρόνηση. Ο ΟΠΕΚΕΠΕ, αντί να λειτουργεί ως εργαλείο στήριξης της μικρής και μεσαίας αγροτιάς, έχει μετατραπεί σε σύμβολο αδικίας. Οι αποκαλύψεις για πελατειακές πρακτικές και αδιαφανείς κατανομές ενισχύσεων εντείνουν το αίσθημα ότι κάποιοι «τα παίρνουν όλα» και κάποιοι άλλοι μένουν μόνιμα στην αναμονή. Στη Μεσσηνία, όπου η αγροτική παραγωγή δεν είναι στατιστικό μέγεθος αλλά κοινωνική πραγματικότητα, αυτό το αίσθημα αδικίας μετατρέπεται σε οργή.

Την ίδια ώρα, η πολιτεία αποδεικνύεται ανίκανη να προστατεύσει την παραγωγή απέναντι στην κλιματική κρίση.

Η επιδημία της ευλογιάς και της πανώλης, που οδήγησε στη θανάτωση περίπου 470.000 αιγοπροβάτων, αποκάλυψε με τον πιο σκληρό τρόπο την απουσία σχεδίου, πρόληψης και έγκαιρης παρέμβασης. Οι κτηνοτρόφοι αφέθηκαν ουσιαστικά μόνοι τους, με τις συνέπειες να είναι καταστροφικές τόσο για τους ίδιους όσο και για τις τιμές που πληρώνει σήμερα ο καταναλωτής.

Σε αυτό το ασφυκτικό πλαίσιο, το μπλόκο των αγροτών της Μεσσηνίας δεν είναι πράξη έντασης. Είναι πράξη αυτοάμυνας. Είναι η φωνή ενός τόπου που βλέπει τη νεολαία να φεύγει, τα χωράφια να εγκαταλείπονται και την παραγωγή να συγκεντρώνεται στα χέρια λίγων μεγάλων παικτών και funds. Κι όμως, αντί για ουσιαστικό διάλογο και λύσεις, η απάντηση που δίνεται είναι η συκοφάντηση και η ποινικοποίηση των κινητοποιήσεων.

Ας είμαστε ειλικρινείς. Αυτός ο αγώνας δεν αφορά μόνο τους αγρότες. Αφορά όλους μας. Αφορά το αν η Μεσσηνία θα συνεχίσει να είναι ένας ζωντανός παραγωγικός τόπος ή αν θα μετατραπεί σε σκηνικό τουριστικής κατανάλωσης χωρίς κοινωνικό ιστό. Αφορά το τι τρώμε, πόσο το πληρώνουμε και ποιος ελέγχει την τροφή μας.

Η κοινωνία της Μεσσηνίας οφείλει να σταθεί στο πλευρό των μπλόκων. Όχι από συναισθηματισμό, αλλά από καθαρό συμφέρον. Γιατί αν σήμερα σπάσει η αγροτική αντίσταση, αύριο θα σπάσει οριστικά η δυνατότητα του τόπου να σταθεί στα πόδια του.

Η ώρα δεν είναι για σιωπή, ούτε για ίσες αποστάσεις. Είναι ώρα επιλογής πλευράς. Με αυτούς που κρατούν τη γη ζωντανή ή με μια πολιτική που τη μετατρέπει σε εμπόρευμα.

(*) Συντονιστής της Ν.Ε. της Νέας Αριστεράς Μεσσηνίας