Kατάθεσις διαπιστευτηρίων στό Aljazeera

Γράφει ο Μανώλης Κοττάκης

Tο Eδρεῦον στό Κατάρ τηλεοπτικό κανάλι Al Jazeera πρωταγωνιστεῖ ἐσχάτως μέ ρεπορτάζ…

… «ἀποκαλύψεις» καί παρεμβάσεις στόν διπλωματικό πόλεμο ἐντυπώσεων εἰς βάρος τοῦ Ἑλληνισμοῦ καί τῶν δικαίων του. Τόν Ἀπρίλιο τοῦ 2020 σέ ρεπορτάζ τοῦ Γκλέν Ἔλις ἀποδόθηκε στήν Θράκη μας ὁ χαρακτηρισμός τῆς «ἀμφισβητούμενης περιοχῆς», οἱ δέ μουσουλμάνοι κάτοικοί της χαρακτηρίστηκαν συλλήβδην «Τοῦρκοι». Τόν Ὀκτώβριο τοῦ 2020 τό ἴδιο κανάλι προέβαλλε τό γνωστό βίντεο μέ τόν Πρόεδρο τῆς Κυπριακῆς Βουλῆς –προϊόν παγίδευσης τοῦ χώρου στόν ὁποῖο ἔγινε ἡ συνομιλία γιά τίς κινεζικές βίζες– μέ ἀποτέλεσμα τήν παραίτηση τοῦ κυρίου Συλλούρη ἀπό τό ἀξίωμά του. Πάνω σέ αὐτό τό ζήτημα «χτίζεται» στήν Μεγαλόνησο ἡ ἀμφισβήτηση τοῦ Προέδρου Ἀναστασιάδη στήν πορεία πρός τήν ἄτυπη Πενταμερῆ τοῦ Μαρτίου. Ὅλως συμπτωματικῶς αὐτό τό κανάλι καί αὐτόν τόν ὅμιλο ἐπιλέγουν ἐσχάτως Ἕλληνες πανεπιστημιακοί, μέλη τοῦ ΕΛΙΑΜΕΠ γιά νά καταθέσουν τά διαπιστευτήριά τους καί νά εἰσηγηθοῦν στήν διεθνῆ κοινή γνώμη (εἰδικῶς στόν ἀραβικό κόσμο) πῶς φαντάζονται ἕναν συμβιβασμό Ἑλλάδος – Τουρκίας. Ἄν κρίνω καί ἀπό τό κείμενο ἄλλου Ὁμότιμου Καθηγητῆ τοῦ Ἑλληνικοῦ Πανεπιστημίου πού δημοσιεύτηκε στήν ἐφημερίδα «Τά Νέα» τό περασμένο Σάββατο, ἔχει «πέσει» γραμμή: ὅλοι ἐπικαλοῦνται τόν κίνδυνο τοῦ πολέμου καί τίς «ὀλέθριες συνέπειές του» προκειμένου νά πείσουν τούς ζαλισμένους ¨Ελληνες γιά τήν ἀνάγκη ἑνός ἐπώδυνου ἐθνικοῦ συμβιβασμοῦ. Ὡστόσο οἱ ἀπόψεις τῶν καθηγητῶν Ἰωακειμίδη καί Ψαρόπουλου πού παραθέτω πιό κάτω δημοσιευθεῖσες στό Al Jazeera News «ἐξελίσσουν» τήν ἐπιχειρηματολογία. Κυρίως τοῦ κυρίου Ἰωακειμίδη. Πρῶτον γιατί ἀποκαλύπτουν τά πρακτικά τῶν διερευνητικῶν ἐπαφῶν μεταξύ Ἑλλάδος – Τουρκίας τῆς περιόδου τῶν κυβερνήσεων τοῦ ΠΑΣΟΚ . Γιά νά ὑπογραμμίσουν ὅτι τό μόνο πού συζητοῦσε τότε ἡ Ἑλλάς μέ τούς Τούρκους ἦταν τά χωρικά ὕδατα καί ὅτι εἶχε συμφωνήσει –ἡ Ἑλλάς τοῦ ΠΑΣΟΚ, μήν ξεχνιόμαστε– σέ 12 μίλια χωρικά ὕδατα γιά τήν ἠπειρωτική χώρα καί σέ 6 μίλια χωρικά ὕδατα γιά τά νησιά τοῦ Αἰγαίου, πλήν Κυκλάδων! Τήν ἀποκάλυψη αὐτή ἐπιβεβαιώνει σύμφωνα μέ τό κανάλι καί «ἀνώτερη ἑλληνική διπλωματική πηγή»!

Τά πρακτικά βεβαίως δέν εἶναι ἄγνωστα: τά ἀποκάλυψε ἡ ἐφημερίδα μας τόν Αὔγουστο τοῦ 2020. Τά ἔχουν στήν διάθεσή τους καί οἱ Τοῦρκοι. Ἔχει ὅμως μεγάλη σημασία γι’ αὐτούς νά φωτίζονται ἀπό Ἕλληνες ἀξιωματούχους, μέλη τοῦ ΕΛΙΑΜΕΠ καί ἀνώτερες διπλωματικές πηγές σέ διεθνῆ ΜΜΕ. Δεύτερον, ἐξελίσσουν τήν ἐπιχειρηματολογία τοῦ συμβιβασμοῦ διότι ζητοῦν ἆρον ἆρον ἑλληνική ὑποχώρηση μέ πρόσχημα μία εὐρωπαϊκή ὁδηγία τοῦ 2014, ἡ ὁποία μᾶς τάσσει προθεσμία ἕως τόν Μάρτιο τοῦ 2021 προκειμένου νά ὁρίσουμε τά χωρικά μας ὕδατα γιά κάθε οἰκονομική δραστηριότητα ὅπως ἡ ἁλιεία, οἱ ΑΠΕ, οἱ ὑδατοκαλλιέργειες, οἱ ὑδρογονάνθρακες κ.ἄ. Τρίτον, γιατί θέτουν μέ μεγάλη εὐκρίνεια τό δίλημμα «μείωση ἐθνικῶν χωρικῶν ὑδάτων ἤ πόλεμος!». Χωρίς νά ἀντιλαμβάνονται ὅτι κατ’ οὐσίαν μιλᾶμε γιά τήν μεγαλύτερη ὀπισθοχώρηση τοῦ Ἑλληνισμοῦ στό Αἰγαῖο μετά τήν Μικρασιατική καταστροφή. Τήν ὁποία προτείνουν ΕΛΛΗΝΕΣ στήν καταγωγή καθηγητές. Ἤτοι ὄχι ἁπλῶς τήν μή ἄσκηση δικαιώματος πού ἀπορρέει ἀπό τό Διεθνές Δίκαιο (12 μίλια) ἀλλά καί τήν ἐκχώρηση τοῦ δικαιώματος αὐτοῦ, ἀμαχητί, σέ τρίτους. Μέ ὁρατή τήν προοπτική –αὐτό εἶναι τό διακύβευμα– νά ἀλλάξει ἀφεντικό τό Αἰγαῖο στό μέλλον! Ἔξοχα! Εἶστε ἄξιοι τοῦ μισθοῦ σας –τῆς συντάξεώς σας ἐννοῶ– ἀγαπητοί ὁμότιμοι. Ἀκολούθως παρατίθενται οἱ δηλώσεις πού ἔκαναν οἱ κύριοι καθηγητές –μοῦ ἐστάλησαν ἀπό λίαν ἀξιόπιστη πηγή στήν περιοχή. Δώσατε, παρακαλῶ, προσοχή κυρίως στίς δηλώσεις τοῦ διαχρονικοῦ συνομιλητῆ τοῦ κυρίου Σημίτη, καθηγητῆ Ἰωακειμίδη.

Ἐπανέναρξη διερευνητικῶν μεταξύ Ἑλλάδας καί Τουρκίας/δηλώσεις Ἑλλήνων ἀκαδημαϊκῶν/ἀναφορά σέ ἀποτελέσματα προηγουμένων διερευνητικῶν:

Aljazeera, John Psaropoulos: Ἄρθρο σχετικά μέ τήν ἐπανέναρξη –μετά ἀπό πέντε ἔτη– τῶν διερευνητικῶν ἐπαφῶν μεταξύ Ἑλλάδας καί Τουρκίας. Οἱ ἐν λόγῳ ἐπαφές εἶναι ἄτυπες καί μή δεσμευτικές, ἀλλά ἡ πορεία τους δύναται νά ὁδηγήσει σέ διαπραγματεύσεις πού ἐνδεχομένως καταλήξουν σέ κάποια συνθήκη ἤ σέ κάποια συμφωνία γιά προσφυγή στό Διεθνές Δικαστήριο τῆς Χάγης. Ἄν δέν συμβεῖ τίποτε ἀπό τά δύο, οἱ ἑλληνοτουρκικές τεταμένες σχέσεις θά παραμείνουν, μέ δυνητικά «ὀλέθριες συνέπειες», σημειώνεται. Τό ἄρθρο ἀναφέρεται στίς ἑλληνοτουρκικές διαφορές, καθώς καί στή διαφωνία τῶν δύο κρατῶν ὅσον ἀφορᾶ τήν ἀτζέντα, γεγονός πού περιπλέκει τίς συνομιλίες. Ἡ Τουρκία ἐπιθυμεῖ συζήτηση ἐφ’ ὅλης τῆς ὕλης, συμπεριλαμβανομένης τῆς ἀποστρατικοποίησης τῶν νησιῶν τοῦ Ἀνατολικοῦ Αἰγαίου, ἀμφισβητεῖ τήν κυριαρχία 18 νησιῶν τά ὁποῖα ἀποκαλεῖ «γκρίζες ζῶνες» καί ἔχει κάνει λόγο ἀκόμα καί γιά ἀναθεώρηση τῆς Συνθήκης τῆς Λωζάνης. Ἡ Ἑλλάδα ἐπιθυμεῖ μιά πιό περιορισμένη ἀτζέντα ὅπου δέν θά τίθεται θέμα οὔτε γιά τά ἐδάφη της οὔτε γιά τό δικαίωμά της γιά ἐπέκταση στά 12 ναυτικά μίλια. Σύμφωνα μέ τόν καθηγητή Παναγιώτη Ἰωακειμίδη «καί οἱ δύο πλευρές πρέπει νά ἐπιδείξουν εὐελιξία ὅσον ἀφορᾶ τήν ἀτζέντα». «Ἡ Τουρκία θά πρέπει νά ἀποσυρθεῖ ἀπό θέματα ὅπως ἡ ἀποστρατικοποίηση τῶν νησιῶν καί οἱ λεγόμενες γκρίζες ζῶνες. Ἡ Ἑλλάδα θά πρέπει νά ἐπιδείξει εὐελιξία καί νά συμφωνήσει νά συζητήσει τά χωρικά ὕδατα». Ὁ Ἰωακειμίδης ἐπισημαίνει ὅτι τό κύριο θέμα τῶν προηγούμενων διερευνητικῶν ἦταν τά χωρικά ὕδατα καί ὄχι ἡ ΑΟΖ καί ἡ ὑφαλοκρηπίδα. Κατά τούς 60 γύρους διερευνητικῶν ἐπαφῶν μεταξύ 2002-2016 «εἴχαμε σχεδόν φτάσει σέ συμφωνία», σημειώνει ὁ Ἰωακειμίδης. Τήν πληροφορία αὐτή ἐπιβεβαιώνει –ὑπό καθεστώς ἀνωνυμίας– ἀνώτερη ἑλληνική διπλωματική πηγή. «Δέν ὑπῆρξε ἐπίσημη συμφωνία καί κάθε πλευρά ἑρμηνεύει ἐλαφρῶς διαφορετικά τί εἶχε εἰπωθεῖ, ἀλλά, εὐρύτερα, οἱ συνομιλίες εἶχαν συμφωνήσει σέ 12 ναυτικά μίλια ἑλληνικῶν χωρικῶν ὑδάτων ἀπό τίς ἀκτές τῆς ἠπειρωτικῆς χώρας στό Αἰγαῖο, καί πιθανόν γιά τίς Κυκλάδες, ἀλλά 6 ναυτικά μίλια γιά τά νησιά τοῦ Ἀνατολικοῦ Αἰγαίου». Παρά τήν ὕπαρξη τῆς σύμβασης γιά τό δίκαιο τῆς θάλασσας, ὁ Ἰωακειμίδης δέν πιστεύει ὅτι ἡ Ἑλλάδα μπορεῖ ἐν τέλει νά ἐπιμείνει στήν ἐπέκταση στά 12 ναυτικά μίλια στό σύνολο τοῦ Αἰγαίου. «Δέν ἔχω καμία ἀπολύτως ἀμφιβολία [ὅτι ἡ Τουρκία θά κηρύξει πόλεμο]», σημειώνει, προσθέτοντας ὅτι ἡ Τουρκία προτιμᾶ μιά «διαφοροποιημένη ἐπέκταση τῶν χωρικῶν ὑδάτων», ὅπως αὐτή πού εἶχε συμφωνηθεῖ τό 2001, ὅταν εἶχαν ξεκινήσει μυστικές ἐπαφές. Ἄν δέν ὑπάρξει συμβιβασμός, ἡ μόνη εἰρηνική λύση εἶναι ἡ προσφυγή στό Διεθνές Δικαστήριο τῆς Χάγης, σημειώνουν οἱ εἰδικοί. Ἐπισήμως, ἡ Τουρκία δέν ἀναγνωρίζει τό ΔΔΧ ἀλλά καί σέ αὐτό τόν τομέα φαίνεται πώς οἱ παλαιότερες διερευνητικές εἶχαν ἀποφέρει κάποιο ἀποτέλεσμα. «Τό 2004 εἴχαμε συμφωνήσει ἀνεπίσημα σέ ἕνα πακέτο μέτρων πού συμπεριλάμβανε τήν προσφυγή στή Χάγη» σημειώνει ὁ Ιωακειμίδης. Γιατί τώρα; Ἡ Τουρκία ἔχει ἀπομονωθεῖ διπλωματικά λόγω τῶν στρατιωτικῶν της παρεμβάσεων σέ Συρία καί Λιβύη, τῆς στήριξής της στό Ἀζερμπαϊτζάν, τῆς παραβίασης τοῦ ἑλληνικοῦ ἐναέριου χώρου καί τῆς «καταπάτησης» τῆς ἑλληνικῆς καί τῆς κυπριακῆς ΑΟΖ. Ὁ νεοκλεγείς Ἀμερικανός Πρόεδρος ἐμφανίζεται λιγότερο φιλικός ἀπέναντι στήν Τουρκία σέ σύγκριση μέ τόν προκάτοχό του καί ἡ τουρκική οἰκονομία χρειάζεται μεγαλύτερη πρόσβαση στή σταθερή εὐρωπαϊκή ἀγορά. «Ἡ Τουρκία θέλει νά προσεγγίσει τήν ΕΕ, ἀλλά δέν μπορεῖ ἄν δέν προσεγγίσει τήν Ἑλλάδα» σημειώνει ὁ Ἰωακειμίδης. Ὁ Τοῦρκος Πρόεδρος, ὁ ὁποῖος ἔχει ἀσκήσει κριτική στή στάση τῆς ΕΕ γιά τήν Ἀνατολική Μεσόγειο στό παρελθόν, εἶπε πρόσφατα σέ Εὐρωπαίους πρέσβεις στήν Ἄγκυρα, ὅτι εἶναι ἕτοιμος γιά «βελτίωση σχέσεων». Ἐπιπλέον, οἱ κινήσεις τῆς Τουρκίας ἐνεργοποίησαν τήν Ἑλλάδα, ἡ ὁποία ξεκίνησε τό 2014 νά παραχωρεῖ δικαιώματα γεωτρήσεων, ἄν καί τό σχετικό ἐνδιαφέρον ἔχει μειωθεῖ γιά τίς περιοχές τίς ὁποῖες ἀμφισβητεῖ ἡ Τουρκία. Ἡ Ἑλλάδα πιέζεται καί γιά ἄλλους λόγους. Σύμφωνα μέ εὐρωπαϊκή ὁδηγία τοῦ 2014, κάθε κράτος μέλος πρέπει νά ὁρίσει τά χωρικά του ὕδατα καί τήν ΑΟΖ του γιά κάθε οἰκονομική δραστηριότητα, συμπεριλαμβανομένης τῆς ἁλιείας, τῆς ὑδατοκαλλιέργειας, τῆς ἔρευνας ὑδρογονανθράκων καί τῆς παραγωγῆς ΑΠΕ. Ἡ προθεσμία λήγει τό Μάρτιο τοῦ 2021. Ἐνδεχομένως, καταλήγει ὁ ἀρθρογράφος, οἱ οἰκονομικές προοπτικές στήν περιοχή καί ἡ οἰκονομική αἱμορραγία λόγω τῶν ἀμυντικῶν δαπανῶν, καθώς καί ἡ συνεχής ἀπειλή ἔνοπλης ἀντιπαράθεσης, νά ὠθήσει ἐν τέλει τήν Ἑλλάδα καί τήν Τουρκία σέ μιά τολμηρή πολιτική συμφωνία, ἤ τοὐλάχιστον σέ μιά διεθνῆ διαιτησία. [Greece, Turkey launch Mediterranean crisis talks after 5 years]