Μια ερωτική ιστορία

Γράφει η Ελεάννα Βλαστού* / kathimerini.gr

Η θέση μου ήταν δίπλα σε ένα Γάλλο, κάθισα και ήταν προφανές τι έπρεπε να κάνω. Να μιλήσω γαλλικά. Εκείνος όμως επέμεινε στα αγγλικά. Επανέλαβα πολλές φορές το «πες το ξανά» και κάθε φορά φώναζε πιο δυνατά. Ο άνδρας μου, ενθουσιασμένος με την τροπή, από την άλλη άκρη του τραπεζιού, με ρώτησε πώς πρόλαβα να τον εκνευρίσω. «Είναι Γάλλος», του απάντησα. Είναι μεγαλωμένος φαίνεται με βεβαιότητες. Στην προκειμένη περίπτωση, με τη σιγουριά ότι τα αγγλικά του είναι καλύτερα από τα γαλλικά μου. «Ο Μπόρις μιλάει εντυπωσιακά καλά γαλλικά», είπα για να ψευτοδιασκεδάσω, και αυτό ήταν αρκετό. Ξέσπασε χειμαρρώδης στη γλώσσα του Μολιέρου και του Ρακίνα.

Οταν ένας Γάλλος δεν μιλάει καλά αγγλικά είναι ελαφρώς αστείο. Οταν ο πρωθυπουργός της χώρας αυθορμήτως μιλάει γαλλικά «donnez-moi un break and calm down», χωρίς να μπορώ να το εξηγήσω, είναι ξεκαρδιστικό. Για τους Γάλλους όμως είναι μια ξεκάθαρη επίθεση. Ιδιαίτερα επειδή η Γαλλική Ακαδημία δουλεύει σκληρά για να προστατέψει τη γλώσσα από τις –αγγλικές κυρίως– εισβολές. Η συμφωνία με τα υποβρύχια και τα αλιευτικά δικαιώματα είναι απλώς οι προφάσεις σε ένα πρόβλημα αιώνων, εάν μπορούμε να αποκαλέσουμε πρόβλημα την κουλτούρα.

Αυτή είναι η ιστορία δύο χωρών, είναι μια παλιά ιστορία, και όσες φορές και να την ακούσουμε, πάντα μας ευχαριστεί σαν διήγημα. Είναι η ιστορία δύο προσώπων που μοιάζουν σαν δίδυμοι. Μοιάζουν στη φυσιογνωμία και στη σωματική διάπλαση. Εχουν το ίδιο ανάστημα, αντίστοιχο πλούτο και φιλοδοξίες, αλλά διαφέρουν πολύ στον χαρακτήρα. Κάποτε ήταν ψηλοί και ρωμαλέοι, αλλά με το πέρασμα των χρόνων συρρικνώθηκαν. Ο ένας παραμένει ικανοποιημένος και μιλάει αγγλικά, ο άλλος είναι πεσιμιστής και μιλάει γαλλικά. Ο πρώτος είναι αυτάρεσκος, ο άλλος δραματικός. Είναι φίλοι, είναι εχθροί, είναι γείτονες, με αμοιβαίο θαυμασμό και αμφιμερή καχυποψία. Ανταλλάσσουν βρισιές και περιφρόνηση, φιλοφρονήσεις και δέος. Η Μάγχη τούς ενώνει, αλλά τα νερά είναι βαθιά. Ο Μεγάλος Πόλεμος τους έφερε σε απόλυτη συμμαχική εγγύτητα, αλλά το 1919, σε ανακοίνωση του Foreign Office, υπάρχει η θέση ότι οι σχέσεις των δύο χωρών ποτέ δεν θα είναι τόσο φιλικές και σταθερές για να δικαιολογούν την ύπαρξη ενός τούνελ.

Τα πιο συχνά επίθετα που χρησιμοποιούν οι Αγγλοι για να περιγράψουν τους Γάλλους είναι «αναξιόπιστος», «πονηρός», «δειλός». Αντίστοιχα, οι συχνότερες λέξεις με τις οποίες σκιαγραφούν οι Γάλλοι τους Αγγλους είναι «αποκομμένοι», «εγωιστές» και «οπορτουνιστές». Ο Ντε Γκωλ τους προσήψε διπροσωπία, ψυχρότητα, σκληρότητα. Στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο έπρεπε να θυμίζει στον εαυτό του ότι ο εχθρός είναι η Γερμανία. Ο Τζον Μέιτζορ απολογούνταν όταν έβριζε «για τα γαλλικά» του, ενδεχομένως να το λέει ακόμα. Ολες οι παράτυπες ή κακές συμπεριφορές, τα προφυλακτικά, τα βίτσια και οι ανεπίτρεπτες απουσίες ονοματίζονται με το όνομα του άλλου χωρίς να έχουν καταλήξει ποιος έχει την πατρότητα του σαδομαζοχισμού.

Εάν υπάρχει ψυχολογία ενός έθνους, ορίζεται από τη γεωγραφία. Εάν υπάρχει ένα θετικό στο να ζεις σε νησί, είναι η απομόνωση που σου παρέχει το νερό, ακόμα κι αν ψαρεύουν στα νερά σου. Η θάλασσα, το φυσικό σύνορο, σε χωρίζει από τον γείτονα και σε ενώνει με όσους βρίσκονται μακρύτερα, ακόμα και στην Αυστραλία. Η αποξένωση πίσω από την ακτογραμμή σού παρέχει ευκαιρίες, επιλέγεις, πολέμους, συμμαχίες και ίντριγκες.

Αυτή είναι η ιστορία δύο χωρών όπου ο ένας «δεν πιάνει» την ιδιοσυγκρασία του άλλου και οι πρωθυπουργοί διαιωνίζουν το παιχνίδι. Εκμεταλλεύονται τις διαφορές τους για την προώθηση της καριέρας τους. Ο συμπαθέστατος Μακρόν, που περιστοιχίζεται από τεχνοκράτες και νιώθει βολικά με αυτούς, θα χάσει. Μεγάλωσε με το «ελευθερία, ισότητα, αδελφοσύνη», αλλά η ιαχή προσκρούει στην πραγματικότητα και εκείνος ζει την απομάγευση σπαρακτικά, μπερδεύοντας την απογοήτευση με την καταστροφή. Ο Τζόνσον ζει μια καταστροφή την οποία αρνείται να δει. Γνωρίζει πώς να διακωμωδεί ανεπιτήδευτα τα πάντα (εκτός από τις φιλοδοξίες του). Επί πέντε χρόνια ως δημοσιογράφος στις Βρυξέλλες «τρόλαρε» την Ε.Ε. γράφοντας ότι με το μόνο πράγμα που ασχολούνται είναι οι ρυθμίσεις για τα μεγέθη των προφυλακτικών. Και άλλα αντίστοιχα. Παρ’ όλα αυτά, το 51% των Γάλλων ψηφοφόρων έχει θετική άποψη γι’ αυτόν. Είναι παιδί του συστήματος και η ζωή τού έχει προσφέρει απλόχερα τις υπηρεσίες της. Η πιο αυτάρεσκη τάξη στην Αγγλία –όπως παντού– είναι η άρχουσα τάξη. Στην Αγγλία όμως δεν έχει αλλάξει πολύ. Οπως σημείωσε ένας Αγγλος δημοσιογράφος: από το σπίτι στην αγγλική εξοχή, εισάγεσαι στο οικοτροφείο, κατόπιν στην Οξφόρδη ή στο Κέμπριτζ και απευθείας στη Βουλή των Λόρδων. Δεν σου δίνεται η ευκαιρία να αναρωτηθείς: «Τι μπορεί να πάει στραβά;»

Ο Γάλλος που καθόταν δίπλα μου δεν με συγχώρεσε. «Μήπως βρίσκεις νόστιμο και το αγγλικό φαγητό;» Θυμήθηκα τον Σιράκ: «Δεν μπορούμε να εμπιστευτούμε ένα λαό με τόσο αδιανόητα άνοστη κουζίνα». «Εχετε κρασιά, τυριά, πατέ, καλοντυμένους πολίτες και ψηλά γυναικεία πόδια. Δείξτε γενναιοδωρία! Αφήστε στους Αγγλους τουλάχιστον τα ψάρια. Θα τα συνδυάζουν με πατάτες και θα πίνουν μπίρα στην υγειά σας».

* Η κ. Ελεάννα Βλαστού είναι συγγραφέας και ζει στο Λονδίνο.

Ακολουθήστε το notospress.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις