Γράφει η Ελεάννα Βλαστού* / kathimerini.gr

Οταν οι Αγγλοι ρωτήθηκαν το 2021 για το θρήσκευμά τους, στη μεγάλη δημοσκόπηση που λαμβάνει χώρα ανά δεκαετία, οι απαντήσεις –παρότι δεν είναι υποχρεωτική η συμμετοχή– ήταν παθητικά επιθετικές ή και αστείες. «Δεν είναι δουλειά του κράτους», «είναι προσωπική ερώτηση». Δεκάδες χιλιάδες προς επίρρωση των δύο προηγούμενων απαντήσεων δήλωσαν «Τζεντάι» ανατρέχοντας στο φανταστικό, μοναστικό, ειρηνευτικό τάγμα από το σύμπαν της ταινίας «Star Wars». Σε ποσοστό 46% δήλωσαν χριστιανοί, μια μεγάλη πτώση σε σχέση με το 72% όσων συμμετείχαν προ εικοσαετίας. Με το Λονδίνο, αναμενόμενο, να παραμένει η πόλη με τη μεγαλύτερη ποικιλία στα δόγματα και το ένα τέταρτο να δηλώνει κάποια άλλη θρησκεία πλην της χριστιανικής.

Η δεύτερη μεγαλύτερη θρησκεία στην Αγγλία είναι η μουσουλμανική. Το Ισλάμ πληθύνεται, όπως δείχνει το νούμερο με την αργή αλλά ανοδική πορεία. Από το 5% του συνόλου του πληθυσμού της προηγούμενης δεκαετίας στο 6,5% τώρα. «Καμία θρησκεία» τίκαρε το 37% του πληθυσμού, δηλαδή 22 εκατ. αυτοχαρακτηρίζονται αγνωστικιστές, άθεοι ή ουμανιστές. Το οποίο αναδεικνύει το πλέον ενδιαφέρον, ότι σε δέκα χρόνια οι χωρίς θρησκεία θα είναι περισσότεροι από τους θεοσεβούμενους. Η πτώση της οργανωμένης πίστης δεν αποτελεί έκπληξη για όσους συμμετέχουν στις κυριακάτικες λειτουργίες σε άδειους από κόσμο χώρους λατρείας. Γνωρίζουν ότι τέσσερις εκκλησίες την εβδομάδα κλείνουν τις πόρτες τους για να μετατραπούν σε διαμερίσματα ή σε χώρους εκδηλώσεων, παρότι θα προτιμούσαν να παραμείνουν λατρευτικοί χώροι ακόμη και αν μετατραπούν σε τέμενος.

Η πτώση της πίστης μονάχα στους θρησκευόμενους προκαλεί ανησυχία. Τα γκάλοπ δείχνουν ότι η νέα γενιά συμπεριφέρεται πολύ καλύτερα από την προηγούμενη, φροντίζει τον εαυτό της και μεριμνά για τους υπόλοιπους. Είναι μια γενιά που χαρακτηρίζεται από εγκράτεια, φιλομάθεια και ευσυνειδησία. Μακριά από τον θεό, αλλά κοντά σε αξίες. Μια γενιά άθρησκη αλλά, ερήμην της, με εγγύτητα –κατά μια έννοια– στις χριστιανικές αξίες, στην ταπεινότητα, στη συνεισφορά, στην αρωγή στους αρρώστους ή στους λιγότερο προνομιούχους.

Τα παραπάνω στατιστικά τα κοίταξα με αφορμή τη στέψη. Εάν ο προτεσταντισμός ήταν ο συνδετικός κρίκος του έθνους και ο μονάρχης ο επικεφαλής μιας σπαρταριστής Εκκλησίας της Αγγλίας και υπερασπιστής μιας ακμαίας πίστης, το τελετουργικό της στέψης θα το αφομοίωνα ευκολότερα. Η στέψη –παρόμοια επί 500 χρόνια– παραμένει «πρώτα και πάνω από όλα μια πράξη χριστιανικής λατρείας», σύμφωνα με τον αρχιεπίσκοπο του Καντέρμπουρι. Το λάδι –για να τοποθετηθεί στο κεφάλι, στα χέρια και στο σώμα– κατέφθασε ευλογημένο από την Ιερουσαλήμ, σύμβολο του όσιου δικαιώματος στην εξουσία. Προς τι, όμως, όλα αυτά αφού μπορεί να εκτιμηθεί μονάχα από λίγους; Από το 1% του πληθυσμού – που είναι όσοι παρακολουθούν με ευλάβεια εβδομαδιαίες λειτουργίες.

Η πίστη του βασιλιά, σύμφωνα με όσους γνωρίζουν, είναι βαθιά και ισχυρή, αλλά με έναν πιο διερευνητικό, πιο διανοούμενο τρόπο σε σχέση με την προσήλωση της μητέρας του. Είχε δηλώσει –και το δείχνει τακτικά– ότι σέβεται όλα τα πνευματικά μονοπάτια και την επιλογή όσων επιθυμούν να ζουν τη ζωή τους σε σύμπνοια με τις εγκόσμιες ιδέες τους. Θα μπορούσε να επιβεβαιώσει ότι δεσμεύεται για την ανεκτικότητα, τη δικαιοσύνη και όλες τις θρησκευτικές επιλογές. Θα μπορούσε να είχε «απομυθοποιήσει» τμήματα της τελετουργίας ή, ακόμη πιο ακραία, να αποφύγει ακόμη και την ενθρόνιση, νομικά δεν αμφισβητείται και συνταγματικά είναι ήδη βασιλιάς εδώ και έξι μήνες.

Το Λονδίνο παραμένει η πόλη με τη μεγαλύτερη ποικιλία στα δόγμα- τα, με το ένα τέταρτο των κατοίκων να δηλώνει στη σχετική δημοσκόπηση κάποια άλλη θρησκεία πλην της χριστιανικής.

Αν υπήρχε πάντως ένα συγκινητικό στιγμιότυπο, στο αλλόκοτο κατά τ’ άλλα θέαμα του προηγούμενου Σαββάτου, ήταν η παρέλαση των θρησκευτικών ηγετών: Ινδουιστές, βουδιστές, ορθόδοξοι, καθολικοί, ζωροάστρες, Σιχ, σουνίτες μουσουλμάνοι, σιίτες μουσουλμάνοι, Εβραίοι – ο αρχιραββίνος μάλιστα φιλοξενήθηκε στο παλάτι του Saint James για να καταφέρει να είναι παρών στο αββαείο χωρίς να χρειαστεί να μεταβεί με μεταφορικό μέσο όπως του υπαγορεύουν οι απαγορεύσεις του Σαμπάτ. Πόσο ωραίο θέαμα οι εκπρόσωποι όλων των κοινοτήτων ο ένας δίπλα στον άλλον!

Στην αρχή της βασιλείας του ο Κάρολος γνωστοποίησε ότι «πάντα σκέφτομαι το Ηνωμένο Βασίλειο σαν μια κοινότητα κοινοτήτων». Τη σημαντική μέρα ανέδειξε και προστάτεψε τη βιοποικιλία της χώρας, τα πιστεύω, την κουλτούρα, τις παραδόσεις. Επέλεξε να αγνοήσει την ασέβεια του λευκού πληθυσμού και να αναγνωρίσει τη σημαντικότητα της ευσέβειας στη ζωή των μεταναστών που ζουν στη χώρα.

Αυτό όμως που μου έκανε εντύπωση είναι η απουσία σχολίων για την παραπάνω εικόνα. Οσο τετριμμένη φαίνεται η πομπή κοινοτήτων στα μάτια ενός Αγγλου, τόσο εντυπωσιακή μοιάζει στα μάτια μιας Ελληνίδας. Αυτή είναι όμως μια χώρα όπου όλα μοιάζουν φυσικά χωρίς να εκφράζεται κάποια αγωνία. Ο πρωθυπουργός είναι ινδουιστής με γονείς ινδικής καταγωγής, η υπουργός Εσωτερικών είναι βουδίστρια, κόρη ινδουίστριας μητέρας από τον Μαυρίκιο και καθολικού πατέρα από την Κένυα. Η μητέρα του υπουργού Εξωτερικών κατάγεται από τη Σιέρα Λεόνε και μονάχα ο υπουργός Οικονομικών –ένας στα τέσσερα μεγάλα υπουργεία– είναι λευκός και προτεστάντης. Ο δήμαρχος της πρωτεύουσας, Σαντίκ Καν, και ο πρώτος υπουργός της Σκωτίας, Χούμζα Γιουσάφ, είναι μουσουλμάνοι. Για όλους έχουν κάτι να πουν, αλλά ποτέ δεν σχολιάζεται το χρώμα ή η καταγωγή. Ενστικτωδώς η πλειοψηφία είναι ανεκτική, η διαφορετικότητα απορροφάται και αποδοχή είναι θερμή.

Πόσο με ευχαριστεί επίσης το ότι έχω μάθει να αναγνωρίζω και να διακρίνω, σε κάποιες φωτογραφίες, το αγαλματίδιο –με το κεφάλι ελέφαντα– του ινδουιστή θεού Γκανές. Ο Ρίσι Σούνακ το μετέφερε από το υπουργείο Οικονομικών στο γραφείο του στην Ντάουνινγκ Στριτ. Είναι ο θεός της σοφίας και των τεχνών· εμψυχωτής του νέου ξεκινήματος, μεσολαβητής της υπερπήδησης των εμποδίων και εισηγητής της καλής τύχης. Ολοι μπορούν να έρθουν κοντά με τον θεό Γκανές, ίσως όλοι τον χρειαζόμαστε, κάποιοι απεγνωσμένα.

Η κ. Ελεάννα Βλαστού είναι συγγραφέας και ζει στο Λονδίνο.

Ακολουθήστε το notospress.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

* Τα άρθρα δεν απηχούν απαραίτητα τη γνώμη του notospress.gr