Καύσωνας! Ο νέος εφιάλτης της καλοκαιρινής Ελλάδας!

Ο καύσωνας είναι παρατεταμένη περίοδος πολύ ζεστού καιρού, με ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες για μια ορισμένη περιοχή, και μπορεί να συνοδεύεται από υψηλή υγρασία, ιδιαίτερα στις περιοχές με ωκεάνιο κλίμα.

Ο καύσωνας έχει ποικίλους ορισμούς. Ο εκάστοτε ορισμός του διαφοροποιείται ανάλογα με την περιοχή και το κλίμα της, και είναι σε σχέση με τις φυσιολογικές για την εποχή θερμοκρασίες. Κάποιες τιμές που σε θερμά κλίματα θεωρούνται φυσιολογικές, μπορεί να θεωρηθούν καύσωνας σε ψυχρότερες περιοχές αν δεν είναι φυσιολογικές σε σχέση με τα κλιματικά μοτίβα της περιοχής.

Ο όρος χρησιμοποιείται τόσο σε συχνές εναλλαγές του καιρού, όσο και σε μεγάλα κύματα ζέστης που μπορεί να συμβαίνουν μία φορά τον αιώνα. Έντονοι καύσωνες έχουν προκαλέσει καταστροφικές ζημιές στις σοδειές, χιλιάδες θανάτους από υπερθερμία και γενικευμένη χρήση ενέργειας, εξαιτίας της αυξημένης χρήσης κλιματιστικών. Ο καύσωνας θεωρείται ακραίο καιρικό φαινόμενο και επικίνδυνος για τη ζωή, επειδή η θερμότητα και το φως του Ήλιου μπορούν να υπερθερμάνουν το ανθρώπινο σώμα. Το χειρότερο κύμα καύσωνα στην πρόσφατη ιστορία ήταν το Ευρωπαϊκό Κύμα Καύσωνα του 2003, με πάνω από 70.000 θύματα.

Καύσωνες στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα, σύμφωνα με την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία, καύσωνας υπάρχει όταν η μέγιστη θερμοκρασία αγγίζει ή ξεπερνάει τους 39°C, η ελάχιστη είναι πάνω από 26°C, το θερμοκρασιακό εύρος είναι μικρό, οι άνεμοι ασθενείς και οι υψηλές θερμοκρασίες επικρατούν για τουλάχιστον 3 μέρες σε ευρεία γεωγραφική έκταση.[3]

Στην συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων ο καύσωνας στην Ελλάδα συνδέεται με τη μεγάλης κλίμακας μεταφορά θερμών αερίων μαζών από τη βόρεια Αφρική (και, σπανιότερα, από τις περιοχές του τριγώνου ανατολικής Τουρκίας-Ιράκ-Συρίας) προς τη χώρα και συνήθως παρατηρείται σε περιόδους διακοπής των μελτεμιών. Επεισόδια καύσωνα παρατηρούνται ουσιαστικά από το δεύτερο δεκαήμερο του Ιουνίου έως το πρώτο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου.

Στους παρακάτω πίνακες καταγράφονται τα σημαντικότερα επεισόδια καύσωνα στην Ελλάδα από το 1955 έως το 2008 καθώς και ορισμένα χαρακτηριστικά τους:

• 24-28 Ιουνίου 1982

Νέα Φιλαδέλφεια 44.6 °C, Τρίκαλα 43.8 °C.

• 23-28 Ιουνίου 2007

Νέα Φιλαδέλφεια 47.5 °C και 46.2 °C (ρεκόρ), Άργος 46.4 °C.

• 17-20 Ιουλίου 1973

Λαμία 46.5 °C, Ελευσίνα 46.4 °C.

• 10 Ιουλίου 1977

Ελευσίνα 48 °C, Τατόι 48 °C.

• 19-27 Ιουλίου 1987

Ελευσίνα 45 °C, Νέα Φιλαδέλφεια 44 °C.

Ο φονικότερος καύσωνας στην ιστορία της χώρας, λόγω εξαιρετικά μεγάλης χρονικής διάρκειας (μόνο στην Αθήνα πάνω από 1.300 νεκροί)

• 3-9 Ιουλίου 1988

Νέα Φιλαδέλφεια 45 °C, Λάρισα 45 °C

• 1-4 Ιουλίου 1998

Νέα Φιλαδέλφεια 44.6 °C, Άργος 45 °C.

• 3-9 Ιουλίου 2000

Λάρισα 45.4 °C, Νέα Φιλαδέλφεια 44.4 °C.

• 19-25 Ιουλίου 2007

Άργος 46 °C, Σέρρες 44.6 °C, Θεσσαλονίκη 44 °C

• 10-16 Αυγούστου 1957

Αγρίνιο 44.8 °C, Πύργος 44.2 °C.

• 20-26 Αυγούστου 1958

Τρίκαλα 47.2 °C (ρεκόρ), Λάρισα 45 °C.

• 10-15 Αυγούστου 1994

Λαμία 44 °C, Λάρισα 43 °C, Τρίπολη 43 °C.

• 19-22 Αυγούστου 2006

Άργος 44 °C, Αγρίνιο 43.2 °C.

• 24-26 Αυγούστου 2007

Άργος 42.4 °C, Πύργος 42.2 °C, Κόνιτσα 42 °C.