ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ. Στις 24 Ιουλίου 1909, την επομένη δηλαδή του εορτασμού της πρώτης επετείου της επανάστασης των Νεοτούρκων, η εβραϊκή, σοσιαλιστική, εργατική λέσχη με ονομασία Εργατικός Σύνδεσμος Θεσσαλονίκης, συνενώθηκε με τη βουλγαρική Σοσιαλδημοκρατική Ομάδα (οι λεγόμενοι “στενοί”), δημιουργώντας τη Φεντερασιόν.

Στο πρώτο άρθρο του Καταστατικού της οργάνωσης δηλωνόταν πως “σκοπόν έχει να αργανώση το προλεταριάτο δια την πάλην των τάξεων. Πολύ σύντομα η πλειοψηφία των “στενών” με επικεφαλής τον Βασίλη Γκλαβίνωφ αποχώρησε. Η βασική διαφωνία ήταν η ρεφορμιστική οργανωτική και ιδεολογική πλατφόρμα των Εβραίων της οργάνωσης και η συνεπόμενη τάση συνδιαλλαγής με τους Νεοτούρκους. Η αφορμή για την αποχώρηση των στενών ήταν η συνεργασία της Φεντερασιόν και αστών μασόνων της Θεσσαλονίκης σε συλλαλητήριο διαμαρτυρίας για τη θανατική καταδίκη του Ισπανού αναρχικού Φρανσίσκο Φερρέρ.

Η αποχώρηση έγινε τον Αύγουστο του 1909 και οδήγησε την Φεντερασιόν στα πρόθυρα της διάλυσης. Κλείνοντας σχεδόν ένα μήνα ύπαρξης, η οργάνωση θα αποκτήσει και κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο (ο πρώτος σοσιαλιστής βουλευτής που εκπροσωπεί το βορειοελλαδικό χώρο στο οθωμανικό κοινοβούλιο), αφού ο Ντιμιτάρ Βλάχοφ, που ήταν ήδη εκλεγμένος (Λαϊκό Ομοσπονδιακό Κόμμα), έγινε μέλος της οργάνωσης.

Τα γραφεία της Φεντερασιόν βρίσκονταν στην οδό Σχολείων απέναντι από το κτίριο των Θυγατέρων της Ισραηλιτικής Ένωσης Θεσσαλονίκης. Η Φεντερασιόν ίδρυσε Σοσιαλιστική Νεολαία το 1910, που αριθμούσε περί τα 250 μέλη. Οργανώσεις της υπήρχαν και στην Καλαμαριά και στην Καβάλα.

Η σχέση με τη σοσιαλιστική διεθνή και άλλα βαλκανικά σοσιαλιστικά κινήματα

Η Φεντερασιόν επεδίωξε να καθιερωθεί με την αναγνώρισή της από την Διεθνή. Ανέπτυξε αλληλογραφία με το γραφείο της Διεθνούς από την εποχή του Εργατικού Συνδέσμου Θεσσαλονίκης, τον Ιούνιο του 1909: αν και αρχικά κρίθηκε άκαιρη η ίδρυση ενός οθωμανικού τμήματος της Διεθνούς χωρίς τη συμμετοχή σε αυτό και μουσουλμάνων, τελικά αναγνωρίστηκε στις 7 Νοεμβρίου 1911. Ανέθεσε στον Σαούλ Ναούμ κάτοικο Παρισιού τη μόνιμη εκπροσώπηση στο Διεθνές Σοσιαλιστικό Γραφείο. Το 1910 δεν συμμετείχε στο Συνέδριο της Σοσιαλδημοκρατικής Διεθνούς στην Κοπεγχάγη λόγω πενιχρών οικονομικών, αλλά δεν θα γίνει αποδέκτη και στο πρώτο βαλκανικό σοσιαλιστικό συνέδριο στο Βελιγράδι.

Η μη εκπροσώπηση σε αυτήν τη συνδιάσκεψη της Φεντερασιόν οφειλόταν στις αντιρρήσεις που προέβαλαν οι Σλαβομακεδόνες και Βούλγαροι σοσιαλιστές του Στενού Κόμματος. Η πρώτη συνδιάσκεψη των σοσιαλδημοκρατικών οργανώσεων που συγκαλείται στην Θεσσαλονίκη δίνει τη δυνατότητα στη Φεντερασιόν να εκπροσωπηθεί με πέντε αντιπροσώπους. Με το ξέσπασμα του Α’ Παγκοσμίου πολέμου, η Φεντερασιόν εξακολουθεί να συνεργάζεται με τα βαλκανικά σοσιαλιστικά κόμματα και αργότερα με την κίνηση Τσίμμερβαλντ

Ήταν η μοναδική σοσιαλιστική οργάνωση που υιοθέτησε τα αιτήματα της κίνησης αυτής. Στο Τσίμμερβαλντ της Ελβετιας έγινε συνδιάσκεψη μεταξύ των αντιμιλιταριστικών σοσιαλιστικών κομμάτων από χώρες που ήταν αρχικά ουδέτερες κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου και που κήρυξαν μια ανένδοτη ταξική πάλη και ζητούσαν ειρήνη χωρίς προσαρτήσεις και αποζημιώσεις. Οι Ελληνικές αρχές εμπόδισαν την Φεντερασιόν να συμμετάσχει στην συνδιάσκεψη των βαλκάνιων σοσιαλιστών στη Σόφια τον Μάρτιο του 1915 αλλά έστειλε τηλεγράφημα με το οποίο εξέφραζε την αντιπολεμική της θέση και την αφοσίωσή της στην Βαλκανική Δημοκρατική Ομοσπονδία.

Στην Δεύτερη Βαλκανική Σοσιαλιστική Συνδιάσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο Βουκουρέστι τον Αύγουστο του 1915 εκπροσωπήθηκε διά του Αριστοτέλη Σίδερη. Στα πλαίσια της δρομολογούμενης σύγκλησης της Διασυμμαχικής Σοσιαλιστικής Συνδιάσκεψης στην Σοκχόλμη η Φεντερασιόν ανταποκρινόμενη στην σχετική πρόσκληση τάχθηκε κατά κάθε προσάρτησης και κάθε αποζημίωσης.

Η θέση αυτή όμως που πήρε προκάλεσε την υποψία πως αγνοούσε τους ελληνικούς πληθυσμούς της Θράκης και της Μικράς Ασίας. Τελικά ο Αλβέρτος Κουριέλ ξεκαθάρισε πως η θέση αυτή αφορούσε τον γερμανικό ιμπεριαλισμό και όχι τους αλύτρωτους ελληνικούς πληθυσμούς. Όμως από τη στιγμή που δεν εκπροσωπήθηκε στις εργασίες της συνδιάσκεψης δεν μπόρεσε να εκθέσει της απόψεις της επί του βαλκανικού ζητήματος. Στα τέλη Φεβρουαρίου 1918 ετοιμάζεται να συγκληθεί η Διασυμμαχική Εργατική και Σοσιαλιστική Συνδιάσκεψη στο Λονδίνο.

Προσκλήθηκε και η Φεντερασιόν. Η κυβέρνηση Βενιζέλου προβληματιζόταν σχετικά με τη στάση που θα τηρούσε η Φεντερασιόν επειδή συνδεόταν με το Διεθνές Σοσιαλιστικό Γραφείο που προωθούσε αντιπολεμική και διεθνιστική πολιτική ,επικίνδυνα για τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα. Επίσης θεωρείτο πως δεν εκπροσωπούσε το σύνολο της ελληνικής εργατικής τάξης. Τελικά μετά από μυστική Πανελλαδική Συνδιάσκεψη που πραγματοποιήθηκε αποφασίστηκε η μη συμμέτοχή στις εργασίες της Διασυμμαχικής, διότι επειδή η Διασυμμαχική εκπροσωπούσε μόνο τους συμμαχικούς σοσιαλιστές θα ήταν μια αποτυχία. Επίσης αρνήθηκε να συμμετάσχει στην Τέταρτη Διασυμμαχική Εργατική και Σοσιαλιστική Συνδιάσκεψη

Φεντερασιόν και Νεότουρκοι

Η Φεντερασιόν της Θεσσαλονίκης συνεργαζόταν πρόθυμα με τους Νεότουρκους, σε αντίθεση με τους Σλαβομακεδόνες σοσιαλιστές οι οποίοι αντιτίθεντο στη νέα κατάσταση. Η Φεντερασιόν πίστευε πως το καθεστώς των Νεοτούρκων θα έλυνε το πρόβλημα των εθνοτήτων. Προέκρινε την αρχή της ομοσπονδιοποίησης ως το μέσο για τη μετατροπή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας σε ένα κράτος αποκεντρωμένο όπου κάθε εθνότητα θα ήταν ελεύθερη και ασφαλής. Η σοασιαλιστική Φεντερασιόν αποδείχθηκε η πιο μετριοπαθής από όλες τις βαλκανικές σοσιαλιστικές ομάδες: δεν θέλησε να συμμετάσχει σε καμία πρωτοβουλία κατά του νέου καθεστώτος με αφορμή τον ιταλοτουρκικό πόλεμο που είχε ξεσπάσει. Όταν όμως οι Νεότουρκοι κατέφυγαν στη λήψη καταπιεστικών μέτρων ακόμα και σε βάρος της οργάνωσης η Φεντερασιόν τους αποκήρυξε και ζήτησε από το Διεθνές Σοσιαλιστικό γραφείο να ασκήσει πίεση για να τερματιστεί η πολιτική των διώξεων.

Ιδεολογική ταυτότητα - Απήχηση

Η Φεντερασιόν επηρεάζει δώδεκα από τα δεκαεννιά συνδικάτα της πόλης: το ισραηλιτικό σωματείο καπνεργατών, το ισραηλιτικό σωματείο εμποροϋπαλλήλων, το ισραηλιτικό σωματείο εργατών σιγαρόχαρτων , τα βουλγαρικά σωματεία των τυπογράφων,υποδηματεργατών, χαλκουργών, ραπτεργατών και τα μικτά των εργατών μεταλλουργίας, λευκοσιδηρουργούς, υφαντουργούς καιλατόμους. Οι Σλαύοι Ντιμιτάρ Βλαχώφ και Ανγκέλ Τόμωφ συνεργάζονται μέχρι το 1913. Η δομή των μελών της υπήρξε αρχικά σχεδόν εβραϊκή, αλλά αυτό οφειλόταν στο γεγονός πως την περίοδο αυτή ήταν έντονος ο εθνικός ανταγωνισμός μεταξύ των διαφόρων εθνοτήτων στα ευρωπαϊκά εδάφη της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και καθιστούσαν δυσχερή τη μεταξύ τους συνεργασία.

Ακολουθήστε το notospress.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις