Γράφει ο Ιωάννης Π. Σταθόπουλος, αντιπλοίαρχος Π.Ν. ε.α., πρώην βουλευτής Λακωνίας και υφυπουργός Εθνικής Άμυνας

Πολλά έχουν λεχθεί και γραφεί το τελευταίο διάστημα όσον αφορά τα θαλάσσια σύνορά μας, την υφαλοκρηπίδα και την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ). Τα χωρικά μας ύδατα εκτείνονται στα έξι ναυτικά μίλια, με δυνατότητα επεκτάσεως μέχρι 12, βάσει του Διεθνούς Δικαίου. Εάν τα επεκτείνουμε οι Τούρκοι μάς απειλούν με πόλεμο!Τα καρντάσια!

Παρακείμενη προς τα χωρικά ύδατα είναι η συνορεύουσα ζώνη, η οποία εκτείνεται από την ακτογραμμή έως 24 ναυτικά μίλια. Επ' αυτής γίνονται έλεγχοι για τυχόν παραβάσεις τελωνειακές, υγειονομικές ή σχετικές με τη μετανάστευση. Υφαλοκρηπίδα είναι η περιοχή του βυθού και το υπέδαφος αυτού και εκτείνεται από την ακτογραμμή μέχρι 200 ναυτικά μίλια ή έως το εξωτερικό όριο του υφαλοπλαισίου. Επ' αυτής το κράτος έχει κυριαρχία.


Η ΑΟΖ είναι περιοχή από την ακτογραμμή μέχρις αποστάσεως 200 ναυτικών μιλίων. Σ' αυτήν το παράκτιο κράτος έχει κυριαρχικά δικαιώματα που αποβλέπουν στην εξερεύνηση, εκμετάλλευση, διατήρηση και διαχείριση των φυσικών πόρων καθώς και αλιεία, εκμετάλλευση από τα ύδατα, τα ρεύματα, τους ανέμους. Δύναται να εγκαταστήσει τεχνητές νησίδες, να διενεργήσει επιστημονικές έρευνες, να λάβει μέτρα για διαφύλαξη του περιβάλλοντος.
Όπως γίνεται σαφές η ουσιαστική περιοχή απ' όλες τις ανωτέρω, λόγω ενδιαφέροντος για πολλές εκμεταλλεύσεις είναι η ΑΟΖ.


Τονίζεται ότι υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ έχουν και τα νησιά και οι νησίδες που δύνανται να κατοικηθούν ή έχουν οικονομική ζωή.
Κατά τη συζήτηση των διατάξεων του νέου Διεθνούς Δικαίου κατά θάλασσαν (στα πλαίσια του ΟΗΕ) απεφασίσθη να διατηρηθεί η υφαλοκρηπίδα (διότι την εκάλυπτε πλέον η ΑΟΖ) έστω ως γεωλογικός όρος. Όλες οι μετρήσεις των ζωνών εθεσπίσθη να γίνονται από τη λεγόμενη μέση γραμμή των ακτών.
Τελευταίως, ανεκαλύφθησαν και στα ελληνικά πελάγη και στην ανατολική Μεσόγειο τεράστια αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου.


Μερικές χώρες της περιοχής μας έχουν ήδη ορίσει την ΑΟΖ τους και προχωρούν σε έρευνες πλέον εντατικές. Εδώ τώρα αρχίζουν τα προβλήματα με την κακόπιστη Τουρκία! Η χώρα αυτή, μαζί με τη Βενεζουέλα, είναι οι μόνες που δεν έχουν υπογράψει τη σύμβαση του 1982 (κατά θάλασσα Δίκαιο). Παρ' όλα αυτά, η Τουρκία έχει ορίσει ΑΟΖ στη Μαύρη Θάλασσα! Επίσης, εκμεταλλευόμενη το ομόθρησκον και την αυταρέσκειά της ως ισχυράς, παρεμβαίνει προκειμένου να υψωθούν εμπόδια σ' εμάς, για τον καθορισμό ΑΟΖ με άλλους γείτονες!
Ωσαύτως, η Τουρκία διακηρύσσει ότι τα νησιά δεν έχουν υφαλοκρηπίδα και για τον καθορισμό της ΑΟΖ δεν πρέπει να λαμβάνονται υπ' όψιν τα νησιά! Αυτό ισχυρίζεται και για το Καστελλόριζο, διότι έτσι μικραίνει η δική της ΑΟΖ. Εδώ δηλαδή ισχύει το «τουρκικό δίκαιο»...


Δυστυχώς εμείς δεν έχουμε προβεί σε καθορισμό ΑΟΖ και σε περιπτώσεις που προσπαθήσαμε υπάρχουν εκκρεμότητες διότι:
α) Με την Αλβανία, καίτοι υπογράψαμε συμφωνία, η χώρα αυτή με περίεργες δικαιολογίες έχει παγώσει τη συμφωνία!
β) Με την Ιταλία δεν προχωρήσαμε ένεκα υπερβολικών απαιτήσεων της χώρας αυτής.
γ) Η Λιβύη ισχυρίζεται, α λα Τουρκία, ότι στον καθορισμό δεν πρέπει να υπολογιστεί η Γαύδος!
δ) Εκκρεμεί ο καθορισμός με Αίγυπτο.


Εκτός αυτών, πολλά θρυλούνται για την περίφημη συνεκμετάλλευση υδρογονανθράκων στο Αιγαίο με την Τουρκία! Εντύπωση προκάλεσε προ μηνών δήλωση του απεσταλμένου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Μόρντιγκσταρ, ειδικού για την ενέργεια στην Ευρώπη, ότι το Αιγαίο είναι αμφισβητούμενη περιοχή! Το οποίον μεθερμηνευόμενο σημαίνει ότι η υπερδύναμη «διατάσσει» συνεκμετάλλευση με την Τουρκία... Θα πρέπει να καταλάβουν όλοι ότι δεν θα μοιραστούμε κάτι που μας ανήκει.


Η Κύπρος, με τον καθορισμό της ΑΟΖ με το Ισραήλ μάς έβαλε τα γυαλιά! Καίτοι χώρα μικρή, καίτοι το 37% του εδάφους της κατέχεται από τουρκικά στρατεύματα και εποίκους, δεν εδίστασε να προχωρήσει! Η δε ΕΕ εχαιρέτισε το γεγονός διότι ΑΟΖ οιασδήποτε χώρας μέλους της ΕΕ είναι και ευρωπαϊκή ΑΟΖ.
Μετά ταύτα, η Τουρκία εξεμάνη και κατηγόρησε αμφότερες τις χώρες (Κύπρο και Ισραήλ). Ο ισραηλινός υπουργός Ενέργειας απάντησε σκληρά επιτέλους, χαρακτηρίσας την Τουρκία «κατοχική δύναμη». Αρχίζουν μερικές χώρες να συνειδητοποιούν ότι η Τουρκία συμπεριφέρεται προς τους γείτονές της ως χώρα που μπορεί να γράφει στα παλαιότερα υποδήματά της το δίκαιον και την ηθική!
Ανάλογη θέση κατά της Τουρκίας έλαβε και η καγκελάριος Μέρκελ, κατά την πρόσφατη επίσκεψή της στην Κύπρο, με επίσης δυσαρέσκεια της γείτονος.


Η διαδικασία για ορισμό της ΑΟΖ απαιτεί πρώτα ανακήρυξη και γνωστοποίηση προς ΟΗΕ και ΕΕ ότι προτίθεσαι να προβείς στην ενέργεια αυτή και στη συνέχεια συνεννοείσαι με τη γειτονική χώρα για τον καθορισμό.
Εμείς πρέπει αμέσως να προχωρήσουμε στον καθορισμό αυτόν με την Κύπρο και πιστεύω ότι ουδεμία δύναμη είναι ικανή να μας εμποδίσει. Χρειάζεται τόλμη, η οποία σε τέτοιες περιπτώσεις ανέκαθεν χαρακτήριζε τους Έλληνες. Όποια καθυστέρηση είναι
έγκλημα. Εάν ένεκα αυτού διακοπούν οι διμερείς (από ετών) διαπραγματεύσεις, καλύτερα, για να σταματήσει και ο εμπαιγμός!


Πιστεύω ότι γεωστρατηγικά ούτε οι ΗΠΑ θα έχουν αντίρρηση για την ΑΟΖ Ελλάδας - Κύπρου που μαζί με την ΑΟΖ Κύπρου - Ισραήλ θα έχουν ως συνέπεια την αξιοποίηση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου (υπολογίζεται στα 3 τρισ. κ.μ.) που θα τροφοδοτούν την Ευρώπη για δεκαετίες.
Εκτός όμως του καθορισμού ΑΟΖ Ελλάδας - Κύπρου πρέπει, επιτέλους, να συσταθεί ο κρατικός φορέας για να προχωρήσουμε στην εκμετάλλευση των υπαρχόντων κοιτασμάτων πετρελαίου σε Αιγαίο, Ιόνιο και στην ενδοχώρα. Περαιτέρω καθυστερήσεις είναι εις βάρος των συμφερόντων της χώρας μας.


Τελειώνοντας λέγω ότι το Διεθνές κατά θάλασσα Δίκαιο είναι και Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ενώσεως και επομένως η Τουρκία πρέπει πριν καταστεί (αν καταστεί) μέλος αυτής, να υπογράψει τη σύμβαση του Montego Bay του 1982.