Πανευρωπαϊκή Ημέρα κατά της Εμπορίας Ανθρώπων

Κάθε χρόνο στις 18 Οκτωβρίου λαμβάνει χώρα η Πανευρωπαϊκή Ημέρα κατά της Εμπορίας Ανθρώπων (EU Anti-Trafficking Day), με πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για να αναδείξει την ανάγκη για πιο αποτελεσματικά μέτρα στην πρόληψη και καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων, ενός από τα ειδεχθέστερα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.

Η εμπορία ανθρώπων, γνωστή και με τον αγγλικό όρο trafficking, έχει ως αντικείμενα κυρίως την εξαναγκαστική εργασία στην ιδιωτική οικονομία, τη σεξουαλική εκμετάλλευση και την αφαίρεση οργάνων και ιστών του σώματος. Είναι μια διεθνοποιημένη επικερδής επιχείρηση, με τζίρο 24 δισεκατομμυρίων ευρώ τον χρόνο.

Έχει υπολογισθεί ότι κάθε χρόνο 21 εκατομμύρια άνθρωποι πέφτουν θύματα του trafficking, οι 800.000 στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα θύματα είναι κατά κύριο λόγο γυναίκες υπήκοοι της ΕΕ από την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Ωστόσο, η εμπορία ανθρώπων πλήττει και άνδρες υπηκόους της ΕΕ, οι οποίοι πέφτουν κατά κύριο λόγο θύματα εργασιακής εκμετάλλευσης, καθώς και άτομα που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες και εξαναγκάζονται σε εγκληματικές πράξεις, επαιτεία και εικονικούς γάμους.

Η ΕΕ έχει πλήρη επίγνωση του προβλήματος της εμπορίας ανθρώπων και έχει θέσει την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων στο επίκεντρο των σχετικών πολιτικών της. Το 2011 ψηφίστηκε νόμος, ο οποίος υποχρεώνει τις χώρες της ΕΕ να παρέχουν στα θύματα βοήθεια, στήριξη και προστασία και να αξιολογούν τις ιδιαίτερες ανάγκες τους.

Από το 2004 έως το 2015, η ΕΕ χρηματοδότησε 321 προγράμματα κατά της εμπορίας ανθρώπων σε 26 χώρες της με συνολικά 158 εκατ. ευρώ. Κύριο αντικείμενο των προγραμμάτων αυτών ήταν η καταπολέμηση της εργασιακής εκμετάλλευσης, της εμπορίας παιδιών και της σεξουαλικής εκμετάλλευσης. Η ΕΕ έχει θεσπίσει ειδική νομοθεσία για ορισμένες ομάδες θυμάτων, όπως τα παιδιά που πέφτουν θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης και παιδικής πορνογραφίας, με στόχο να καλύπτονται άμεσα οι ανάγκες τους.

Στα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μεταξύ 2017 και 2018, υπήρχαν πάνω από 14.000 καταγεγραμμένα θύματα εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με τον πραγματικό αριθμό να υπολογίζεται σημαντικά υψηλότερος, καθώς πολλά θύματα δεν καταγράφονται. Σχεδόν τα τρία τέταρτα (72%) όλων των θυμάτων στην ΕΕ και το 92% των θυμάτων εμπορίας για σεξουαλική εκμετάλλευση είναι γυναίκες και κορίτσια. Σχεδόν το ένα στα τέσσερα θύματα εμπορίας ανθρώπων είναι παιδί.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία τους για το 2023, άλλωστε, ο αριθμός των υποχρεωτικά εκτοπισμένων λόγω πολέμων, διωγμών, βία αλλά και φυσικών καταστροφών σημείωσε μεγάλη άνοδο και, όπως αναφέρουν από τους Γιατρούς του Κόσμου, «όσο περισσότερο αυξάνεται η αναγκαστική μετανάστευση, όσο περισσότερο το φαινόμενο διογκώνεται, τόσο μεγαλώνει ο κίνδυνος εκμετάλλευσης και θυματοποίησης, τόσο εντείνεται και το trafficking, με πλέον ευάλωτους σε αυτό πληθυσμούς τα παιδιά και τις γυναίκες».

Στη χώρα μας, σύμφωνα με στοιχεία που κατατέθηκαν στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Βουλής, την περίοδο 2019 – 2022 υπήρξαν συνολικά 767 αναφορές για εμπορία προσώπων και σεξουαλική εκμετάλλευση, από τις οποίες προέκυψαν 49 υποθέσεις και αναγνωρίστηκαν 98 θύματα, ενώ από τον Ιούλιο του 2021 μέχρι τον Οκτώβριο του 2023, υπήρξαν μόνο 14 καταδίκες.