Γράφει ο Θοδωρής Αθανασιάδης

Ορεινές περιπλανήσεις στα νότια και ανατολικά του Πάρνωνα. Από τις ακτές του Μυρτώου πελάγους ακολουθούμε τις στράτες των βουνών, αφήνουμε πίσω το Λεωνίδιο και τα παραδοσιακά αρχοντικά του, ξαποσταίνουμε στο ορεινό χωριό του Κοσμά και στη συνέχεια τραβάμε προς Λακωνία μεριά για να γνωρίσουμε μια από τις ξεχασμένες καστροπολιτείες του Μοριά

Συνεχίζοντας την περιήγησή μας στα χωριά του ανατολικού Πάρνωνα θα θέσουμε ως αφετηρία για ένα καθαρόαιμο, ορεινό οδοιπορικό μια γνωστή και παραδοσιακή ναυτική πολιτεία.

Το Λεωνίδιο είναι μια από τις πιο αυθεντικές και παραδοσιακές κωμοπόλεις της Πελοποννήσου, που απέχει από το Αργος 80 χιλιόμετρα μέσω μιας διαδρομής γνωστής για την ομορφιά του τοπίου της, αλλά και αρκετά κουραστικής λόγω στροφών.

Φυσικά, τις εντυπώσεις και εδώ κερδίζει η καταλυτική παρουσία του Πάρνωνα, που απλώνει τον ορεινό του όγκο κατά μήκος της ανατολικής ακτής του Μοριά. Το αποτέλεσμα στην τοπιογραφία είναι συναρπαστικό, ιδίως στα σημεία εκείνα όπου το βουνό σμίγει με τη θάλασσα σχηματίζοντας βραχοσειρές που βουτούν απότομα στο βαθύ μπλε του Μυρτώου πελάγους.

Ενα μεσόγειο χωριό με ναυτικές καταβολές

Το Λεωνίδιο θεωρείται η πρωτεύουσα της Τσακωνιάς, καθώς οι παλιότεροι κάτοικοί του μιλούν ακόμη τη λεγόμενη «τσακώνικη διάλεκτο», που είναι ελληνογενές γλωσσικό ιδίωμα με ρίζες στη δωρική διάλεκτο.

Σήμερα εδώ, στις υπώρειες του Πάρνωνα, συναντάς μια χαρούμενη, παραδοσιακή, ναυτική πολιτεία, που χαίρεσαι να την περιδιαβαίνεις.

Σίγουρα εντύπωση θα σου προξενήσει η παρουσία πολλών καλοχτισμένων παλιών σπιτιών, που αγκαλιάζονται από ψηλούς μαντρότοιχους και στολίζονται με μπουκαμβίλιες, γιασεμιά και αγιοκλήματα. Πρόκειται κυρίως για κατοικίες εύπορων καπετάνιων, καθώς το Λεωνίδιο ήταν ένα κατεξοχήν ναυτικό κεφαλοχώρι. Συνολικά στον πολεοδομικό ιστό έχουν αναγνωριστεί τουλάχιστον 120 κατοικίες ως παραδοσιακές, χτισμένες τον 19ο αιώνα από Μοραΐτες πετράδες, αλλά και από Ιταλούς μαστόρους. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει το επιβλητικό πέτρινο καστρόσπιτο του Τσικαλιώτη, χτισμένο από τον Κωνσταντίνο Τσικαλιώτη ο οποίος ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρείας, που σήμερα λειτουργεί ως πολιτιστικός χώρος.

Ενα άλλο ιστορικό κτίριο που χτίστηκε το 1855 για να στεγάσει το σχολείο του Λεωνιδίου είναι η «Φάμπρικα», όπου το 1924 εγκαταστάθηκε το εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Σήμερα εδώ λειτουργεί το «Κέντρο Προβολής της Αγροτικής Ιστορίας και των Δρόμων της Θάλασσας στην Ανατολική Πελοπόννησο».

Από το κέντρο του Λεωνιδίου ξεκινά ένα σύντομο μονοπάτι που καταλήγει στους πέτρινους ανεμόμυλους, κτίσματα του 18ου αιώνα, που δεσπόζουν στην είσοδο της πόλης, στη θέση «Προύζανο». Η θέα από εδώ είναι εξαιρετική!

Η πορεία χαράζεται ορεινή

Ξεκινώντας από το Λεωνίδιο ακολουθούμε τη δημοφιλή διαδρομή που δρασκελίζει τις παρυφές του Πάρνωνα με προορισμό το ορεινό κεφαλοχώρι του Κοσμά. Μετά από γερή ανάβαση δεκατεσσάρων χιλιομέτρων θα καταλήξουμε στην είσοδο της ιστορικής μονής της Ελώνας, που βρίσκεται γαντζωμένη πάνω στον κόκκινο, πυργωτό βραχότοπο του Πάρνωνα, σε υψόμετρο 500. Το μοναστήρι χτίστηκε το 1300, σε σημείο όπου σύμφωνα με την παράδοση βοσκοί βρήκαν κρεμασμένη πάνω στον βράχο την εικόνα της Παναγίας Βρεφοκρατούσας. Το 1770 στα Ορλωφικά, οι Τούρκοι έκαψαν το μοναστήρι, σύντομα όμως η μοναστική κοινότητα ανέκαμψε και γνώρισε μια δεύτερη περίοδο ακμής. Σήμερα, η μονή Ελώνας είναι μια γυναικεία μονή από τις πλέον δραστήριες σε όλη την Πελοπόννησο και θεωρείται ένα από τα πιο σημαντικά προσκυνηματικά κέντρα της Πελοποννήσου.

Από τη Μονή Ελώνας η ανάβαση εντείνεται καθώς ο δρόμος με συνεχείς φουρκέτες κερδίζει υψόμετρο καθώς σκαρφαλώνει στις ελατοσκέπαστες ράχες του Πάρνωνα.

Είκοσι εννέα χιλιόμετρα από το Λεωνίδιο συναντάμε το μαστοροχώρι Κοσμάς, που βρίσκεται χτισμένο σε ύψος 1.150 μέτρων (29 χλμ. από Λεωνίδιο). Τα πέτρινα καλοβαλμένα σπίτια του, δημιουργήματα ντόπιων μαστόρων που υπήρξαν κατά παράδοση φημισμένοι λιθοξόοι (πετροπελεκητές), απλώνονται γύρω από τη δροσερή πλατεία με τις βρύσες. Παλαιότερα, κύρια ασχολία των ορεσίβιων κατοίκων ήταν επίσης και η κατασκευή κτενιών για αργαλειούς. Το χωριό αγκαλιάζεται ολόγυρα από ένα πανέμορφο μικτό δάσος ελάτων, ορεινής πεύκης και καστανιάς. Στον Κοσμά υπάρχουν ενδιαφέροντες ξενώνες και κάποιες από τις καλύτερες ταβέρνες της ορεινής Αρκαδίας.

Αναζητούμε το μεσαιωνικό Γεράκι

Από τον Κοσμά ο ασφάλτινος δρόμος περνά στον νομό Λακωνίας και συνεχίζει για 16 χιλιόμετρα σε μια θαυμάσια ορεινή διαδρομή προς το καστροχώρι Γεράκι. Ο λιθόκτιστος οικισμός απλώνει τα σπίτια του σε ύψος 350 μέτρων, σε σημείο θέας στους απέραντους ελαιώνες της Λακωνίας. Περπατώντας στα παλιά καλντερίμια θα δεις τα εντυπωσιακά αρχοντικά του σπίτια, με τους ρυτιδιασμένους αυλότοιχους και τις βαριές ξύλινες πόρτες να ορθώνονται στιβαρά και επιβλητικά απέναντι στις νεότερες κατασκευές.

Ψηλά επάνω στον λόφο δεσπόζουν τα ερειπωμένα κουφάρια της οχυρωμένης μεσαιωνικής πολιτείας του Γερακιού, που έχτισε ο Φράγκος βαρόνος Γκι Ντε Νιβελέ, το 1209, μόλις τέσσερα χρόνια μετά την άλωση της Πόλης από τους Σταυροφόρους. Εκείνη την εποχή το κάστρο του Γερακιού, μαζί με αυτά του Μυστρά και της Μονεμβασίας, όριζε τις τύχες της νότιας Πελοποννήσου, καθώς έλεγχε τα σημαντικότερα γεωγραφικά περάσματα της περιοχής. Δεν είναι τυχαίο ότι όταν στη μάχη της Πελαγονίας, το 1259, ο αυτοκράτορας της Νίκαιας Ιωάννης Παλαιολόγος, αφού συνέτριψε τους Φράγκους, συνέλαβε τον πρίγκιπα της Αχαΐας Γουλιέλμο Βιλεαρδουίνο, ζήτησε ως αντάλλαγμα για την απελευθέρωσή του τα κάστρα του Μυστρά, της Μάνης, της Μονεμβασιάς και του Γερακιού. Οι Βυζαντινοί κράτησαν το Γεράκι σχεδόν 200 χρόνια, όμως το 1460 οι Τούρκοι με επικεφαλής τον ίδιο τον Μωάμεθ Β’ -τον εκπορθητή της Κωνσταντινούπολης- κατέλαβαν τον Μυστρά και το Γεράκι.

Από το Γεράκι η επιστροφή στην Αθήνα μπορεί να γίνει μέσω του νέου αυτοκινητόδρομου Σπάρτης-Τρίπολης (260 χιλιόμετρα που θα καλύψετε σε 3 ώρες).

Διαμονή

Ακολουθήστε το notospress.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις