Γράφει ο Ιωάννης Γκιτσάκης*

Η Πελοπόννησος αποτελεί το μεγαλύτερο παράδοξο του ελληνικού τουρισμού. Πρόκειται για μία περιφέρεια που έχει κυριολεκτικά τα πάντα: Πλούσια ιστορία και μυθολογία, εμβληματικούς αρχαιολογικούς χώρους, κορυφαία μνημεία του ελληνικού πολιτισμού, ιστορικές μονές και μνημεία της ορθοδοξίας, επιβλητικά κάστρα, εκπληκτικό φυσικό τοπίο με τεράστια ποικιλομορφία, μικρά νησιά και κορυφαίες παραλίες, όμορφες και ιστορικές πόλεις, γραφικούς παραδοσιακούς οικισμούς, εντυπωσιακά σπήλαια, κορυφαία τεχνικά έργα, εμβληματικά ξενοδοχειακά συγκροτήματα, ήπιο κλίμα, ονομαστά τοπικά προϊόντα, πλούσια γαστρονομία, παράδοση και μουσική. Επιπλέον, αποτελεί την κοιτίδα των ολυμπιακών αγώνων, το κέντρο της ελληνικής επανάστασης, την πατρίδα των μεγαλύτερων ηρώων του 1821 και την έδρα της πρώτης πρωτεύουσας του σύγχρονου ελληνικού κράτους.

Διαθέτει λοιπόν τα πάντα και μάλιστα στον υπερθετικό βαθμό. Εκτός από τον τουρισμό. Πράγματι, η Περιφέρεια Πελοποννήσου κατατάσσεται στις τελευταίες θέσεις των τουριστικών εισπράξεων, με μόλις 417 εκατομμύρια ευρώ το 2019. Βρίσκεται κάτω από την Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (440 εκατομμύρια ευρώ) και απέχει παρασάγγας από την Περιφέρεια Κρήτης, η οποία βρίσκεται στην πρώτη θέση με 3,6 δισ. ευρώ το 2019. Δικαιολογεί λοιπόν απόλυτα το χαρακτηρισμό του μεγαλύτερου παράδοξου του ελληνικού τουρισμού. Και παράλληλα συνιστά τη μεγαλύτερη πρόκληση για κάθε ενασχολούμενο με ζητήματα μεγάλων έργων, επενδύσεων, τουριστικής προβολής και ανάπτυξης.

Ακόμη μεγαλύτερη πρόκληση όμως αποτελεί η διατύπωση προτάσεων για την αντιμετώπιση αυτού του παράδοξου φαινομένου. Πράγματι, είναι τέτοιος ο τουριστικός πλούτος αυτής της περιφέρειας, που οι προτάσεις μου για την τουριστική της ανάπτυξη θα μπορούσαν να υπερβούν ακόμα και τις 50, όταν σε αντίστοιχα άρθρα μου για άλλες περιφέρειες της χώρας σπανίως υπερβαίνουν τις 10. Για το λόγο αυτό, η αναφορά μου στην Πελοπόννησο διαχωρίζεται σε δύο άρθρα: Το πρώτο περιλαμβάνει προτάσεις για την τουριστική ανάπτυξη της Πελοποννήσου και τη βέλτιστη αξιοποίηση των αναπτυξιακών της δυνατοτήτων. Και το δεύτερο περιλαμβάνει προτάσεις ειδικά για την τουριστική προβολή της Πελοποννήσου, η οποία φαίνεται πως αποτελεί και το μεγαλύτερο πρόβλημα της συγκεκριμένης περιφέρειας.

Στο παρόν άρθρο λοιπόν κατατίθενται ορισμένες προτάσεις και κατευθύνσεις για την αξιοποίηση των μεγάλων τουριστικών δυνατοτήτων και των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της Πελοποννήσου και προτείνονται 14 + 1 μεγάλα έργα και landmark projects, για την προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων και την τουριστική ανάπτυξη της περιοχής:

Κατασκευή ενός μεγάλου περιφερειακού θεματικού πάρκου μυθολογίας και περιπέτειας, με αντικείμενο τον Ηρακλή και τους άθλους του (Hercules Adventure Park). Όπως ανέπτυξα σε παλαιότερο άρθρο μου, με τίτλο «Δρόμοι Ανάπτυξης – Θεματικά πάρκα – MythLand, AlexanderLand», πέρα από τα δύο θεματικά πάρκα εθνικής εμβέλειας, στην Αττική, με αντικείμενο την αρχαία Ελλάδα και την ελληνική μυθολογία (MythLand) και στην Κεντρική Μακεδονία, με αντικείμενο το Μέγα Αλέξανδρο και την αρχαία Μακεδονία (AlexanderLand), θα μπορούσαν να δημιουργηθούν και περιφερειακά θεματικά πάρκα σε δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς της χώρας μας. Σε άλλο άρθρο μου, με τίτλο «Κρήτη, η ναυαρχίδα του ελληνικού τουρισμού αποτελεί ιδανική βάση για την ανάπτυξη μεγάλων τουριστικών projects», πρότεινα την Κρήτη ως τον ιδανικότερο προορισμό για τη δημιουργία του μεγαλύτερου περιφερειακού θεματικού πάρκου στην Ελλάδα (Labyrinth).

Εάν καλούμουν να επιλέξω έναν τουριστικό προορισμό για τη δημιουργία του δεύτερου μεγαλύτερου περιφερειακού θεματικού πάρκου στη χώρα μας, αυτός θα ήταν δίχως αμφιβολία η Πελοπόννησος. Και θα είχε ως αντικείμενο τον πιο εμβληματικό και αναγνωρίσιμο ήρωα της ελληνικής μυθολογίας: Tον Ηρακλή και τους 12 άθλους του. Πράγματι, η Πελοπόννησος είναι άμεσα συνδεδεμένη με το μύθο του Ηρακλή, καθώς ο βασιλιάς της Τίρυνθας, Ευρυσθέας, ήταν εκείνος που ανέθεσε στον Ηρακλή να πραγματοποιήσει τους 12 άθλους του. Εκ των οποίων μάλιστα οι έξι πρώτοι διαδραματίστηκαν στην Πελοπόννησο. Έτσι, λοιπόν, η Νεμέα (λιοντάρι της Νεμέας), η λίμνη Λέρνη (Λερναία Ύδρα), το όρος Ερύμανθος (Ερυμάνθιος κάπρος) και η λίμνη Στυμφαλία (Στυμφαλίδες όρνιθες), είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με το μύθο του Ηρακλή.

Επιπλέον, ο Ηρακλής αποτελεί και τον αγαπημένο ήρωα του Hollywood. Οι 12 άθλοι του έχουν γίνει αντικείμενο δεκάδων κινηματογραφικών παραγωγών, αλλά και τηλεοπτικών σειρών και ταινιών και σειρών κινουμένων σχεδίων. Σε πολλές χώρες έχουν γίνει ακόμα και παιδικά παιχνίδια, παραμύθια και video games. Και βεβαίως διδάσκονται στα δημοτικά σχολεία σχεδόν ολόκληρου του κόσμου. Ενώ, τα μυθικά πλάσματα που συνδέονται με τους άθλους του Ηρακλή (η Λερναία Ύδρα, οι Στυμφαλίδες όρνιθες, ο Κέρβερος με τα τρία κεφάλια, οι Αμαζόνες, ο ταύρος του Μίνωα που έβγαζε φλόγες από το στόμα του, ο τερατόμορφος βασιλιάς Γηρυόνης και ο σκύλος του ο Όρθος με τα δύο κεφάλια και την ουρά φιδιού κ.ά.) αποτελούν μερικές από τις πιο εμβληματικές και εντυπωσιακές μορφές της ελληνικής μυθολογίας. Όλος αυτός ο μυθολογικός πλούτος της Πελοποννήσου, με την τεράστια αξία για την τουριστική προβολή της περιοχής, παραμένει σήμερα εντελώς ανεκμετάλλευτος.

Ο καλύτερος, λοιπόν, τρόπος για την αξιοποίηση του τεράστιου μυθολογικού πλούτου της Πελοποννήσου είναι η δημιουργία ενός μεγάλου περιφερειακού θεματικού πάρκου στο νομό Αργολίδας (όπου βρισκόταν η αρχαία Τίρυνθα), το οποίο θα μπορούσε να φέρει τον τίτλο «Hercules Adventure Park». Ένα τέτοιο θεματικό πάρκο, που θα αποτελεί συνδυασμό, αφενός πάρκου ιστορικών και μυθολογικών στοιχείων και αφετέρου, πάρκου περιπέτειας (adventure park), στα πρότυπα π.χ. του πάρκου Xplor στο Μεξικό, δεν συνιστά ένα απλό θεματικό πάρκο που απευθύνεται στους κατοίκους και στο συνήθη τουρισμό της Πελοποννήσου, αλλά ένα θεματικό πάρκο που «παράγει» τουρισμό. Που δημιουργεί νέο τουριστικό προορισμό. Ένα θεματικό πάρκο που μπορεί να ενταχθεί στα προγράμματα και τα τουριστικά έντυπα των μεγάλων tour operators, να γίνει το νέο σημείο αναφοράς (landmark) της Πελοποννήσου και να προσελκύσει νέες τουριστικές ροές υψηλής ποιότητας. Που μπορεί ακόμα να δημιουργήσει και μία σειρά από διεθνείς αγώνες και διαγωνισμούς περιπέτειας και δύναμης, στηριζόμενους στους άθλους του Ηρακλή, οι οποίοι θα μπορούσαν να καταστούν events παγκόσμιου ενδιαφέροντος και να προσελκύουν ετησίως μεγάλο αριθμό διαγωνιζόμενων και χιλιάδες λάτρεις της περιπέτειας από ολόκληρο τον κόσμο. Ένα θεματικό πάρκο, λοιπόν, που μπορούσε να προσδώσει τεράστια προστιθέμενη αξία στο τουριστικό brand name της Πελοποννήσου.

Εκτός από τον Ηρακλή, όμως, η Πελοπόννησος αποτελεί και σκηνικό των Ομηρικών επών και ιδίως της Ιλιάδας. Πράγματι, στην Πύλο, τις Μυκήνες και τη Λακωνία βρίσκονταν τα παλάτια του Νέστορα, του Αγαμέμνονα και του Μενέλαου, από όπου ο Πάρις έκλεψε την ωραία Ελένη, σύζυγο του βασιλιά Μενέλαου, δίνοντας την αφορμή για την έναρξη του Τρωικού πολέμου. Θα μπορούσε λοιπόν εντός του προτεινόμενου θεματικού πάρκου για τον Ηρακλή να δημιουργηθεί και μία αυτοτελής πτέρυγα ή ένα δεύτερο μικρότερο πάρκο με ξεχωριστό εισιτήριο, το οποίο θα είχε ως αντικείμενο την Ιλιάδα και τον Τρωικό πόλεμο. Ένα ακόμη αναξιοποίητο μυθολογικό brand για την Πελοπόννησο, το οποίο θα μπορούσε μετατρέψει την περιοχή σε τουριστικό προορισμό διεθνούς εμβέλειας.

Θα κλείσω τη συγκριμένη πρόταση, για την αξιοποίηση του μυθολογικού πλούτου της Πελοποννήσου, παραθέτοντας απλά το εισαγωγικό κείμενο του τουριστικού οδηγού του Lonely Planet για την Πελοπόννησο: «The Peloponnese is the stuff of legends. Literally. It is here that Hercules fought the Nemean lion and gods walked the earth, meddling in mortal affairs; it’s from here that Paris of Troy eloped with Helen».

Κατασκευή ενός μεγάλου περιφερειακού θεματικού πάρκου με αντικείμενο την αρχαία Σπάρτη (Sparta War Park). Η αρχαία Σπάρτη είναι διάσημη παγκοσμίως για τη στρατιωτική δύναμη και την πολεμική της ισχύ. Οι Σπαρτιάτες πολεμιστές αποτελούν την πιο εμβληματική, ισχυρή και αναγνωρίσιμη στρατιωτική δύναμη στην παγκόσμια ιστορία. Έχουν δώσει το όνομά τους σε στρατιωτικές σχολές και σε επίλεκτες μονάδες των ισχυρότερων στρατών του κόσμου, όπως π.χ. η περίφημη «Task Force Spartan» του αμερικανικού στρατού. Επιπλέον, η αρχαία Σπάρτη, ο βασιλιάς Λεωνίδας, οι 300 Σπαρτιάτες και η μάχη των Θερμοπυλών, έχουν αποτελέσει αντικείμενο μεγάλων κινηματογραφικών παραγωγών του Hollywood, όπως η δημοφιλής ταινία «300», με την εμβληματική σκηνή, όπου ο βασιλιάς Λεωνίδας φωνάζει τη διάσημη ατάκα «This is Sparta». Έχουν γίνει ακόμα και τηλεοπτικές σειρές, παιχνίδια παντός είδους, παραμύθια και video games σε όλο τον κόσμο. Ενώ τα εμβλήματα της αρχαίας Σπάρτης, τα όπλα των Σπαρτιατών πολεμιστών (ιδίως η ασπίδα και η περικεφαλαία), αλλά και οι εμβληματικές φράσεις «Μολών λαβέ» και «Ή ταν ή επί τας», χρησιμοποιούνται παγκοσμίως ως σύμβολα δύναμης και πολεμικής ισχύος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η σπαρτιατική ασπίδα με το σήμα «Λ» και την επιγραφή «Μολών Λαβέ», η οποία επελέγη ως έμβλημα της σειράς 300 των περίφημων «βατραχιών» του αμερικανικού ναυτικού (US Navy Seals).

Η αρχαία Σπάρτη λοιπόν είναι ένα από τα ισχυρότερα και πιο αναγνωρίσιμα brands παγκοσμίως. Αναφέρω ως παράδειγμα τον τουριστικό οδηγό του National Geographic για την Πελοπόννησο, ο οποίος ξεκινά με αναφορά στους Σπαρτιάτες πολεμιστές της ταινίας «300». Αποτελεί επομένως το κατάλληλο υπόβαθρο για τη δημιουργία ενός δεύτερου μεγάλου περιφερειακού θεματικού πάρκου στην Πελοπόννησο, στο νομό Λακωνίας, κοντά στην πόλη της Σπάρτης, το οποίο θα έχει ως αντικείμενο την αρχαία Σπάρτη και τους Σπαρτιάτες πολεμιστές. Ένα πάρκο που θα μπορούσε να φέρει τον τίτλο «Sparta War Park», «Sparta 300», «Sparta», «This is Sparta» ή κάτι αντίστοιχο. Θα αναρωτηθεί βέβαια κανείς, κι άλλο θεματικό πάρκο; Η απάντηση είναι, γιατί όχι;

Για παράδειγμα, η Κωνσταντινούπολη διαθέτει πάνω από δέκα μικρότερα ή μεγαλύτερα θεματικά πάρκα, χωρίς να έχει κανένα αντίστοιχο ιστορικό και μυθολογικό υπόβαθρο. Γιατί λοιπόν η Πελοπόννησος, με τον τεράστιο ιστορικό και μυθολογικό πλούτο που διαθέτει, να μην μπορεί να υποστηρίξει τα δύο προτεινόμενα θεματικά πάρκα;

Οι δυνατότητες ενός θεματικού πάρκου για την αρχαία Σπάρτη είναι πραγματικά ανεξάντλητες. Πέρα από τα προφανή βασικά τμήματα και εκθέματα, θα μπορούσε επιπλέον να περιλαμβάνει και τμήματα εκμάθησης πολεμικών τεχνών (αρχαίων και σύγχρονων) ή ακόμη και μία διεθνή στρατιωτική ακαδημία (Spartan Military Academy). Επίσης, ομαδικά πολεμικά παιχνίδια και παιχνίδια δράσης παντός είδους, για μικρούς και μεγάλους, όπως π.χ. παιχνίδια paintball με διάφορες πίστες ή πολεμικά παιχνίδια virtual reality. Αλλά και τα ιδιαίτερα δημοφιλή στο εξωτερικό shooting parks, όπου οι επισκέπτες μπορούν να πραγματοποιήσουν βολές με διάφορα όπλα, έναντι ενός ιδιαίτερα υψηλού τιμήματος. Θα μπορούσε, επίσης, να περιλαμβάνει και ένα μεγάλο κατάστημα δώρων (gift shop), στο οποίο θα πωλείται κάθε είδους αντικείμενο και σουβενίρ που συνδέεται με την αρχαία Σπάρτη, τους Σπαρτιάτες πολεμιστές, τον πολεμικό εξοπλισμό και τα εμβλήματά τους. Από αναμνηστικά μπλουζάκια και παιχνίδια μέχρι και απομιμήσεις πολεμικών όπλων.

Τέλος, θα μπορούσε να δημιουργήσει και μία σειρά από διεθνείς αγώνες και διαγωνισμούς πολεμικών παιχνιδιών, στρατηγικής και δύναμης, όπως π.χ. προσομοίωση ιστορικών μαχών της αρχαίας Ελλάδας, τουρνουά πολεμικών video games, eSports κ.ά. Οι αγώνες αυτοί θα μπορούσαν να προσελκύουν ετησίως χιλιάδες λάτρεις του είδους, καθώς και θεατές από ολόκληρο τον κόσμο, δημιουργώντας έτσι μία σταθερή ροή τουριστών στην Πελοπόννησο 365 ημέρες το χρόνο.

Τουριστική αξιοποίηση του παραθαλάσσιου μετώπου, ακολουθώντας το μοντέλο του αυθεντικού και ποιοτικού τουριστικού προϊόντος (Peloponnesian Riviera). Η Πελοπόννησος σήμερα απέχει πολύ από το να αποτελεί έναν δημοφιλή τουριστικό προορισμό για Έλληνες και ξένους τουρίστες. Πράγματι, όπως προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία των τουριστικών εισπράξεων του 2019 ανά διοικητική περιφέρεια της χώρας, η Περιφέρεια Πελοποννήσου βρίσκεται στην όγδοη θέση με μόλις 417 εκατομμύρια ευρώ, κάτω από την Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (440 εκατομμύρια ευρώ) και λίγο πάνω από την Περιφέρεια Θεσσαλίας (335 εκατομμύρια ευρώ).

Όπως όμως επαναλαμβάνω συνεχώς στα άρθρα μου, τουριστικό προϊόν δεν δημιουργεί μόνο ο γνωστός και δημοφιλής προορισμός. Το μοντέλο λειτουργεί και αντίστροφα: Το ποιοτικό τουριστικό προϊόν δημιουργεί νέο δημοφιλή προορισμό. Και το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτού του μοντέλου βρίσκεται στην Πελοπόννησο. Πρόκειται για το εμβληματικό Costa Navarino, το οποίο αποτελεί ίσως το διασημότερο ξενοδοχειακό συγκρότημα στην Ελλάδα. Ένα ξενοδοχείο που έβαλε την περιοχή της Μεσσηνίας στον παγκόσμιο τουριστικό χάρτη και δημιούργησε ένα νέο τουριστικό προορισμό κυριολεκτικά από το μηδέν. Το μοντέλο αυτό είναι ιδιαίτερα διαδεδομένο σε πολλές τουριστικές χώρες, όπως το Μεξικό, η Ταϊλάνδη, η Μαλαισία και το Βιετνάμ.

Η πανδημία του κορονοϊού αποτελεί ιδανική ευκαιρία για την υιοθέτηση ενός αντίστοιχου μοντέλου τουριστικής ανάπτυξης και στην Ελλάδα. Από το μοντέλο του μαζικού τουρισμού, που συγκεντρώνεται σε 4 – 5 περιφέρειες της χώρας, θα πρέπει να περάσουμε σε ένα νέο τουριστικό μοντέλο, που θα διαμοιράζει την τουριστική ανάπτυξη στο σύνολο της επικράτειας. Πράγματι, είναι δεδομένο πως όλοι οι τουρίστες δεν αναζητούν το ίδιο τουριστικό προϊόν. Δεν αναζητούν όλοι το κοσμικό ή το δημοφιλές νησί. Πολλοί τουρίστες ήδη αναζητούν κάτι διαφορετικό, πιο ήσυχο, πιο αυθεντικό, μακριά από το μαζικό τουρισμό. Και πλέον, μακριά και από τους υγειονομικούς κινδύνους του μαζικού τουρισμού. Έτσι, το τουριστικό μοντέλο της χώρας μας και ιδίως της ηπειρωτικής Ελλάδας θα πρέπει να προσαρμοστεί στις νέες αυτές συνθήκες και στη νέα τουριστική πραγματικότητα της μετά-Covid εποχής.

Η Πελοπόννησος αποτελεί ιδανική περιοχή για την ανάπτυξη του νέου αυτού μοντέλου τουριστικής ανάπτυξης, καθώς διαθέτει τεράστιο παραθαλάσσιο μέτωπο, με όμορφες παραλίες και χαμηλές τιμές αγοράς ακινήτων, το οποίο παραμένει αναξιοποίητο σε μεγάλο μέρος του. Η Πελοπόννησος λοιπόν θα πρέπει να επενδύσει στο νέο αυτό μοντέλο του μη μαζικού τουρισμού, της αυθεντικής εμπειρίας και της ποιοτικής τουριστικής ανάπτυξης. Να επενδύσει στη δημιουργία περισσότερων «Costa Navarino» και να προσελκύσει τουριστικές επενδύσεις και τουριστικά projects που θα την τοποθετήσουν καταρχήν στον εγχώριο τουριστικό χάρτη και ακολούθως θα προσελκύσουν και ξένους τουρίστες υψηλού ποιοτικού επιπέδου. Αυτό επισημαίνεται και στον οδηγό Greece Investor Guide, όπου στα key facts της Πελοποννήσου γίνεται αναφορά σε «growing tourism investment in top-end resort accommodations».

Χαρακτηριστικό παράδειγμα τέτοιας τουριστικής επένδυσης αποτελεί το Kinsterna Hotel στη Μονεμβασιά, όπου ένα βυζαντινό αρχοντικό μετατράπηκε σε πολυτελές ξενοδοχείο 5 αστέρων, το οποίο περιλαμβάνει το κεντρικό αρχοντικό και τα γύρω σπίτια. Αλλά και το Kyrimai Hotel στη Μάνη, το οποίο στεγάζεται σε ένα ανακαινισμένο παραθαλάσσιο κτιριακό συγκρότημα του 1870.

Κατασκευή νέων πρότυπων οικισμών για την ανάπτυξη του τουρισμού τρίτης ηλικίας και της silver economy (Golden Peloponnese), με σκοπό την προσέλκυση εύπορων αλλοδαπών συνταξιούχων για μακρά διαμονή ή μόνιμη εγκατάσταση, όπως έχω αναπτύξει σε άρθρο μου, με τίτλο «Δρόμοι ανάπτυξης – Silver economy – Προσέλκυση εύπορων αλλοδαπών συνταξιούχων». Πρόκειται για μία αγορά, η οποία σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης προσεγγίζει σήμερα τα 5 τρισεκατομμύρια ευρώ, με αυξητικές τάσεις, σύμφωνα με σχετική έρευνα της διαΝΕΟσις.

Η χωροθέτηση των προτεινόμενων οικισμών θα πρέπει να γίνει βάσει κεντρικού ή περιφερειακού σχεδιασμού, προκειμένου να επιλεγούν οι περιοχές που προσφέρονται για μια τέτοια οργανωμένη οικιστική ανάπτυξη. Τέτοιες περιοχές, ιδανικές για την ανάπτυξη της silver economy, αποτελούν οι εκτάσεις του παραθαλάσσιου μετώπου της Πελοποννήσου και ιδίως της δυτικής Πελοποννήσου, οι οποίες παραμένουν σε μεγάλο βαθμό αναξιοποίητες. Οι περιοχές που θα επιλεγούν θα χαρακτηριστούν ως ειδικές οικιστικές ζώνες και η ανάπτυξή τους θα εξυπηρετεί σκοπούς δημόσιας ωφέλειας, με ότι αυτό συνεπάγεται (αναγκαστικές απαλλοτριώσεις, ειδικοί πολεοδομικοί όροι, οικονομικά και φορολογικά κίνητρα κλπ.).

Οι πρότυποι οικισμοί για την ανάπτυξη της silver economy μπορούν να κατασκευαστούν είτε με αμιγώς ιδιωτική χρηματοδότηση (σε ιδιωτικές εκτάσεις), είτε μέσω συμβάσεων παραχώρησης με βάση το νόμο 4413/2016 ή συμβάσεων ΣΔΙΤ με βάση το νόμο 3389/2005 (σε εκτάσεις που ανήκουν στο Δημόσιο, σε ΟΤΑ ή σε ΝΠΔΔ). Ενώ για την προβολή και προώθησή τους μπορούν να δημιουργηθούν και σχετικά brands, όπως π.χ. το «Golden Peloponnese».

Καθιέρωση ενός ενιαίου συλλογικού brand, για την προώθηση των προϊόντων της Πελοποννήσου και τη σύνδεσή τους με τον τουρισμό. Η Πελοπόννησος παράγει προϊόντα διατροφής που εξάγονται στις αγορές του εξωτερικού, όπως ιδίως ελαιόλαδο, ελιές, εσπεριδοειδή και κρασιά, αλλά και τοπικά προϊόντα υψηλής ποιότητας, που αποτελούν τη βάση της μεσογειακής διατροφής. Με εξαίρεση όμως τις ελιές και το ελαιόλαδο, τα υπόλοιπα προϊόντα της Πελοποννήσου δεν είναι τόσο αναγνωρίσιμα στις εγχώριες και ξένες αγορές, σε σύγκριση λ.χ. με τα κρητικά προϊόντα. Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι τα τελευταία υπερισχύουν στον τομέα του μάρκετινγκ, εκμεταλλευόμενα δύο βασικά στοιχεία: Το τουριστικό brand name της Κρήτης και τα τυποποιημένα χαρακτηριστικά τους. Πράγματι, όπως έχω αναπτύξει σε σχετικό άρθρο μου, με τίτλο «Το παράδειγμα της Κρήτης και το εθνικό “στοίχημα” των μακεδονικών προϊόντων», ( το επιτυχημένο μοντέλο προώθησης των κρητικών προϊόντων, που συνδυάζει την αξιοποίηση του τουριστικού brand name της Κρήτης και την ενιαία τυποποίηση των προϊόντων, μπορεί να αποτελέσει οδηγό για την ανάδειξη και προώθηση στις διεθνείς αγορές όλων των ελληνικών προϊόντων.

Η Πελοπόννησος λοιπόν θα πρέπει να αναπτύξει και να καθιερώσει ένα ενιαίο συλλογικό brand για τα προϊόντα της, το οποίο μπορεί, αφενός να καταστεί εφαλτήριο για την προώθηση των τοπικών προϊόντων στις εγχώριες και διεθνείς αγορές και αφετέρου, να αποτελέσει την καλύτερη «γευστική» διαφήμιση για την προσέλκυση Ελλήνων και ξένων τουριστών στους τουριστικούς της προορισμούς. Πρόκειται για μία αμφίδρομη σχέση που μπορεί να αξιοποιήσει το τουριστικό brand της Πελοποννήσου προς όφελος των τοπικών προϊόντων και, αντίστροφα, να αξιοποιήσει τη διείσδυση των προϊόντων της Πελοποννήσου στις εγχώριες και ξένες αγορές, προς όφελος του τουρισμού της περιοχής.

Το ενιαίο συλλογικό brand θα αποτυπώνεται στις συσκευασίες των προϊόντων που θα επιλέξουν να συμμετάσχουν σε αυτό, καθώς και στο αντίστοιχο προωθητικό υλικό, και θα πρέπει να συνδυάζει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:

α. Το όνομα της Πελοποννήσου, το οποίο είναι ήδη αναγνωρίσιμο στο εξωτερικό, για λόγους ιστορικούς και πολιτιστικούς.

β. Το χάρτη της γεωγραφικής περιφέρειας Πελοποννήσου ή ένα αναγνωρίσιμο αξιοθέατο ή στοιχείο της Πελοποννήσου. Και

γ. Ένα κοινό χαρακτηριστικό χρώμα στις συσκευασίες όλων των προϊόντων, το οποίο θα τους προσδώσει μεγαλύτερη αναγνωρισιμότητα. Το χρώμα που θα επιλεγεί θα πρέπει να παραπέμπει σε ένα ιδιαίτερα αντιπροσωπευτικό προϊόν ή εμβληματικό αξιοθέατο της Πελοποννήσου.

Δημιουργία ενός νέου τουριστικού landmark, όπως η κατασκευή ενός ξενοδοχείου ουρανοξύστη. Για να καταφέρει η Πελοπόννησος να βγει από την τουριστική αφάνεια και να μπει στον παγκόσμιο τουριστικό χάρτη, θα πρέπει να διαθέτει ορισμένα εμβληματικά αξιοθέατα, όπως είναι το ξενοδοχειακό συγκρότημα Costa Navarino, η γέφυρα Ρίου – Αντιρρίου, αλλά και τα δύο προτεινόμενα στο παρόν άρθρο περιφερειακά θεματικά πάρκα. Ένα ακόμη εμβληματικό project, το οποίο θα μπορούσε να γίνει το νέο τουριστικό landmark της Πελοποννήσου, είναι η κατασκευή ενός μοναδικού για τα ελληνικά δεδομένα ξενοδοχείου ουρανοξύστη, στα πρότυπα π.χ. του υπερπολυτελούς ξενοδοχείου 7 αστέρων Burj Al Arab στο Dubai ή του εντυπωσιακού ξενοδοχειακού συγκροτήματος Marina Bay Sands στη Σιγκαπούρη. Και για να προλάβω τυχόν παρατηρήσεις, περί σύγκρισης της Πελοποννήσου με το Ντουμπάι και τη Σιγκαπούρη, θα αναφέρω και το σχεδιαζόμενο εμβληματικό Domino Tower project στο (κομμουνιστικό) Βιετνάμ ή το νέο Belgrade Waterfront με τον περίφημο πύργο Kula Belgrade, που αποτελεί το νέο landmark του Βελιγραδίου και της Σερβίας. Και βεβαίως το σχεδιαζόμενο εμβληματικό project «Inspire Athens», που περιλαμβάνει το καζίνο και το ξενοδοχειακό συγκρότημα ουρανοξύστη στο Ελληνικό και αναμένεται να γίνει το νέο landmark της πόλης των Αθηνών.

Κατασκευή ενός πολυτελούς ξενοδοχειακού συγκροτήματος με overwater bungalows στη λίμνη Καϊάφα. Τα overwater bungalows, τα δημοφιλή ξενοδοχεία σε εξωτικούς προορισμούς με δωμάτια που είναι κτισμένα πάνω στο νερό, αποτελούν ίσως την πιο εμβληματική εικόνα του παγκόσμιου τουρισμού. Στην Ελλάδα βέβαια η προοπτική της κατασκευής τέτοιων ξενοδοχείων φαντάζει σήμερα ουτοπική, για τους λόγους που αναλύω σε άρθρο μου με τίτλο «Overwater Bungalows – Μπορούν τα … Ψαρά να γίνουν Μαλδίβες;». Παρόλα αυτά, πιστεύω ότι στο άμεσο μέλλον θα μπορούσαμε να δούμε και στην Ελλάδα ξενοδοχεία με overwater bungalows. Στο ίδιο άρθρο προτείνονται και ορισμένες περιοχές της χώρας, οι οποίες προσφέρονται για την ανάπτυξη τέτοιων ξενοδοχείων, όχι μόνο στη θάλασσα, αλλά και σε λίμνες και λιμνοθάλασσες, όπου οι κατασκευές αυτές είναι τεχνικά πιο ασφαλείς.

Μια τέτοια λίμνη, λοιπόν, η οποία προσφέρει ασφαλείς συνθήκες και ειδυλλιακό τοπίο για την κατασκευή ξενοδοχείου με overwater bungalows, είναι και η λίμνη Καϊάφα στο νομό Ηλείας, για την αξιοποίηση της οποίας η Εταιρία Ακινήτων Δημοσίου έχει δημοσιεύσει σχετική πρόσκληση υποβολής επενδυτικών προτάσεων. Πρόκειται για μία πανέμορφη λίμνη, με νησάκι, ιαματικές πηγές και λουτρά, που βρίσκεται δίπλα σε μια παραλία πολλών χιλιομέτρων, η οποία παραμένει σήμερα αναξιοποίητη. Αποτελεί λοιπόν την ιδανική περιοχή για την κατασκευή ενός μεγάλου και υπερπολυτελούς ξενοδοχειακού συγκροτήματος, το οποίο, αφενός θα περιλαμβάνει μια σειρά από overwater bungalows στη λίμνη και αφετέρου, θα επεκτείνεται στην παρακείμενη παραθαλάσσια ζώνη, όπου θα βρίσκεται και ο μεγαλύτερος όγκος του. Ένα ξενοδοχειακό συγκρότημα που θα μπορούσε να γίνει το νέο «Costa Navarino» της Πελοποννήσου και να αποτελέσει ένα ακόμη τουριστικό landmark της περιοχής. Ένα ακόμη βήμα για την προβολή και καθιέρωση της Πελοποννήσου ως luxury τουριστικού προορισμού.

Με βάση το ξενοδοχειακό αυτό συγκρότημα θα μπορούσε να αναπτυχθεί μία ήπια μορφή οικοτουρισμού στη λίμνη Καϊάφα, με σεβασμό στο περιβάλλον και στο οικοσύστημα, καθώς και συναφείς δραστηριότητες, όπως canoe kayak, ψάρεμα και παρατήρηση πουλιών (bird watching). Ενώ το παραθαλάσσιο τμήμα του συγκροτήματος θα προσέθετε μία ακόμη high-end πρόταση διαμονής στην τουριστική φαρέτρα της Πελοποννήσου. Η κατασκευή αυτού του ξενοδοχειακού συγκροτήματος θα μπορούσε να βγάλει από την τουριστική αφάνεια την ευρύτερη περιοχή του Κυπαρισσιακού κόλπου και να την τοποθετήσει δυναμικά στον παγκόσμιο τουριστικό χάρτη.

Το μοναδικό παράδειγμα ξενοδοχείου με overwater bungalows στην Ελλάδα αποτελεί το υπερπολυτελές Stella Island Luxury resort στη Χερσόνησο της Κρήτης, το οποίο διαθέτει μια σειρά από εντυπωσιακά luxury overwater bungalows κτισμένα μέσα στην πισίνα του ξενοδοχείου, καταφέρνοντας έτσι να μπει στη λίστα με τα κορυφαία ξενοδοχεία με overwater bungalows στον κόσμο. Το πόσο μεγάλο αντίκτυπο μπορεί να έχει ένα τέτοιο ξενοδοχειακό συγκρότημα στην τουριστική ανάπτυξη μιας περιοχής αποδεικνύεται από τις διθυραμβικές αναφορές που εισπράττει το συγκεκριμένο ξενοδοχείο από μεγάλα διεθνή media, όπως ο αμερικανικός Insider και η βρετανική Sun.

Ανάδειξη της Πελοποννήσου σε δημοφιλή προορισμό κρουαζιέρας στη Μεσόγειο. Ο τεράστιος ιστορικός, αρχαιολογικός, πολιτιστικός, τουριστικός και γαστρονομικός πλούτος της Πελοποννήσου θα μπορούσε να μετατρέψει την Πελοπόννησο, από μία απλή στάση κρουαζιέρας που είναι σήμερα, σε έναν από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς κρουαζιέρας στη Μεσόγειο. Μια τέτοια κρουαζιέρα, η οποία θα ξεκινούσε από τα λιμάνια του Πειραιά και της Πάτρας (homeports) και θα έκανε τον περίπλου της Πελοποννήσου, θα μπορούσε να ενταχθεί στα προγράμματα των μεγαλύτερων εταιριών κρουαζιέρας που δραστηριοποιούνται στη Μεσόγειο. Ξεκινώντας από το λιμάνι του Πειραιά, θα μπορούσε να πραγματοποιεί στάσεις σε Ναύπλιο, Νεάπολη Λακωνίας ή Γύθειο, Καλαμάτα ή Πύλο, Κατάκολο ή Κυλλήνη, Πάτρα και Κόρινθο, δίνοντας έτσι την ευκαιρία στους επιβάτες της κρουαζιέρας να επισκεφτούν όλα τα δημοφιλή τουριστικά αξιοθέατα της Πελοποννήσου.

Απαραίτητη προϋπόθεση βέβαια είναι να κατασκευαστούν οι κατάλληλες λιμενικές υποδομές για την υποδοχή κρουαζιερόπλοιων, καθώς και οι σχετικές εγκαταστάσεις και υπηρεσίες στα λιμάνια, οι οποίες είναι απαραίτητες για την εξυπηρέτηση των τουριστών κρουαζιέρας. Και επιπλέον να σχεδιαστούν και να προσφερθούν όλες οι απαιτούμενες ημερήσιες εκδρομές (shore excursions), οι οποίες θα ξεκινούν από κάθε λιμάνι κρουαζιέρας, με προορισμό τους δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς της ευρύτερης περιοχής.

Η ανάδειξη της Πελοποννήσου σε βασικό προορισμό κρουαζιέρας θα έχει τεράστιο αντίκτυπο στην τουριστική ανάπτυξη της περιοχής, καθώς και στην ανάπτυξη των τοπικών οικονομιών και επιχειρήσεων, όπως συμβαίνει άλλωστε και σε κάθε προορισμό ή σταθμό κρουαζιέρας παγκοσμίως.

Ακτοπλοϊκή σύνδεση της Πελοποννήσου με το λιμάνι του Πειραιά. Η Πελοπόννησος φαίνεται πως επιχειρεί να επενδύσει τουριστικά στην ιδιότητά της ως νησιωτικού προορισμού, προβάλλοντας την περιοχή ως το μεγαλύτερο νησί της Ελλάδας. Μπορεί όμως η Πελοπόννησος να καταφέρει να αναδειχθεί ως νησιωτικός προορισμός χωρίς να διαθέτει μια βασική ακτοπλοϊκή σύνδεση με το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας; Η απάντηση είναι μάλλον αρνητική, διότι τα ελληνικά νησιά είναι ταυτισμένα με τη θάλασσα και η θάλασσα με τα πλοία.

Θα μπορούσε λοιπόν να δρομολογηθεί μία ακτοπλοϊκή σύνδεση μεταξύ του λιμανιού του Πειραιά και της Πελοποννήσου, η οποία θα κάνει τον περίπλου της Πελοποννήσου και θα πραγματοποιεί στάσεις στα λιμάνια που αναφέρθηκαν παραπάνω ως σταθμοί κρουαζιέρας. Έτσι, λοιπόν, ο μέσος αλλοδαπός τουρίστας, ο οποίος επισκέπτεται συνήθως την Αθήνα και κάποιο ή κάποια ελληνικά νησιά, θα μπορούσε να μεταβεί στο λιμάνι του Πειραιά και να επιβιβαστεί σε πλοίο με προορισμό την Πελοπόννησο, αντί για κάποιο νησί των Κυκλάδων ή των Δωδεκανήσων, όπως κάνει σήμερα.

Ανάδειξη της Πελοποννήσου ως προορισμού τέλεσης γάμων (destination wedding). Όπως ανέπτυξα σε σχετικό άρθρο μου, με τίτλο «Live your wedding in Greece – Ο αναξιοποίητος θησαυρός του ελληνικού Τουρισμού», η κατηγορία του destination wedding, δηλαδή του φαινομένου της επιλογής ειδυλλιακών προορισμών για την τέλεση γάμων, συνιστά μία ειδική κατηγορία θεματικού τουρισμού, που μπορεί να αποφέρει σημαντικά έσοδα στον ελληνικό τουρισμό.

Η Πελοπόννησος διαθέτει μια σειρά από όμορφες πόλεις, γραφικά παραδοσιακά χωριά, εντυπωσιακές παραλίες και ειδυλλιακά τοπία, ιδανικά για την τέλεση γαμήλιας τελετής και, ως εκ τούτου, θα μπορούσε να εξελιχθεί σε κορυφαίο προορισμό για destination wedding στην Ελλάδα. Θα αναφέρω ενδεικτικά το πανέμορφο Ναύπλιο, το πολύχρωμο Γύθειο, τη μοναδική Μονεμβασιά, το γραφικό Οίτυλο, αλλά και τα χωριά της Μάνης με τη μοναδική αρχιτεκτονική.

Οι γαμήλιες εικόνες σε διάφορα ειδυλλιακά τοπία της Πελοποννήσου, σε συνδυασμό με την κατάλληλη επικοινωνιακή εκστρατεία, θα μπορούσαν να συγκεντρώσουν το ενδιαφέρον αρκετών ζευγαριών στη χώρα μας για την τέλεση του γάμου τους. Σταδιακά, με τη δύναμη των social media, οι ειδυλλιακές γαμήλιες εικόνες στην Πελοπόννησο θα μπορούσαν να ξεπεράσουν τα σύνορα της Ελλάδας και να προσελκύσουν ζευγάρια αλλοδαπών μελλόνυμφων, όπως συμβαίνει λ.χ. στη Σαντορίνη, τη Ρόδο και άλλα ελληνικά νησιά, με προφανή οφέλη για την τουριστική ανάπτυξη της περιοχής. Παράλληλα, η Πελοπόννησος θα μπορούσε να εξελιχθεί και σε κορυφαίο προορισμό γαμήλιου τουρισμού στην Ελλάδα, συνδυάζοντας την τελετή του γάμου και το γαμήλιο ταξίδι σε ένα ενιαίο τουριστικό πακέτο.

Ανάδειξη της Πελοποννήσου ως χειμερινού τουριστικού προορισμού. Η Πελοπόννησος αποτελεί ιδανικό προορισμό για την ανάπτυξη του ορεινού και του χειμερινού τουρισμού, καθώς διαθέτει όλα όσα αναζητά ένας τουρίστας το χειμώνα: Ορεινό τοπίο, χιόνι, γραφικά ορεινά χωριά, χιονοδρομικά κέντρα, παραδοσιακές ταβέρνες και καλό φαγητό.

Για το πως θα μπορούσε γενικότερα να επιτευχθεί ο στόχος της προώθησης του χειμερινού τουρισμού στην Ελλάδα έχω αναφερθεί σε δύο άρθρα μου: Το πρώτο, με τίτλο «Τουριστική ανάπτυξη της ορεινής Ελλάδας και προώθηση του χειμερινού τουρισμού. Ρεαλιστικός στόχος ή ευχολόγιο;», περιλαμβάνει προτάσεις για την ανάδειξη της χώρας μας σε χειμερινό τουριστικό προορισμό. Και το δεύτερο, με τίτλο «Η τουριστική βιομηχανία των Χριστουγέννων και η απουσία της Ελλάδας», περιλαμβάνει προτάσεις για την ανάδειξη της Ελλάδας σε δημοφιλή ευρωπαϊκό τουριστικό προορισμό για την περίοδο των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς. Όλες οι προτάσεις που περιλαμβάνονται στα δύο αυτά άρθρα ισχύουν κατά βάση και για την Πελοπόννησο, οπότε δεν θα αναφέρω κάτι παραπάνω για το θέμα αυτό.

Θα κάνω όμως μία ειδική αναφορά στην τουριστική αγορά της Ιταλίας, η οποία θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα σταθερό ρεύμα τουριστών στην Πελοπόννησο την περίοδο του χειμώνα. Πράγματι, η ακτοπλοϊκή σύνδεση ανάμεσα στην Πάτρα και το Μπάρι της Ιταλίας καθιστούν την Πελοπόννησο ιδανικό προορισμό χειμερινών διακοπών για τους κατοίκους της Ρώμης και της κεντρικής και νότιας Ιταλίας. Πράγματι, για τους τουρίστες αυτούς, η πρόσβαση στους ορεινούς και χειμερινούς προορισμούς της Πελοποννήσου είναι ίσως ευκολότερη από την πρόσβαση στα δημοφιλή χειμερινά θέρετρα της βόρειας Ιταλίας. Και σίγουρα, για τους κατοίκους του «φτωχού» ιταλικού νότου, οι χειμερινές διακοπές στην Πελοπόννησο θα είναι πολύ οικονομικότερες σε σύγκριση με τη βόρεια Ιταλία, ειδικά για την περίοδο των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς. Θα πρέπει λοιπόν να σχεδιαστεί μία ειδική διαφημιστική καμπάνια, η οποία θα στοχεύει στη συγκεκριμένη αγορά της κεντρικής και νότιας Ιταλίας, προβάλλοντας τα δύο παραπάνω στοιχεία: Την ευκολία πρόσβασης και το χαμηλό κόστος. Με τον τρόπο αυτό, μέσα σε λίγα χρόνια, η Πελοπόννησος θα μπορούσε να εξελιχθεί σε δημοφιλή προορισμό χειμερινού τουρισμού για τους κατοίκους της κεντρικής και νότιας Ιταλίας.

Μία δεύτερη τουριστική αγορά στην οποία θα μπορούσε να στοχεύσει η ορεινή Πελοπόννησος είναι αυτή των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου (Αίγυπτος, Ισραήλ, Λίβανος, Ιορδανία), για τις οποίες η Ελλάδα (και η Πελοπόννησος) αποτελεί τον πιο κοντινό ευρωπαϊκό χειμερινό τουριστικό προορισμό.

Δημιουργία ενός τεχνολογικού πάρκου στη Σπάρτη, για εταιρίες παραγωγής video games. Όπως ανέπτυξα στην αρχή του παρόντος άρθρου, η αρχαία Σπάρτη αποτελεί ένα από τα ισχυρότερα και πιο αναγνωρίσιμα brands παγκοσμίως σε θέματα πολέμου και μάχης. Για την εκμετάλλευση αυτού του ισχυρού brand name, πέρα από το προτεινόμενο θεματικό πάρκο για την αρχαία Σπάρτη, θα μπορούσε να δημιουργηθεί και ένα τεχνολογικό πάρκο κοντά στην πόλη της Σπάρτης, με στόχο την προσέλκυση μεγάλων εταιριών λογισμικού που ειδικεύονται στη ανάπτυξη των ιδιαίτερα δημοφιλών πολεμικών (war, fighting και combat) video games.

Εφόσον η αρχαία Σπάρτη είναι το απόλυτο brand στο χώρο του πολέμου και της μάχης, η σύγχρονη Σπάρτη μπορεί να γίνει ιδανικός προορισμός για την προσέλκυση τεχνολογικών κολοσσών που δραστηριοποιούνται στον τομέα των video games, οι οποίες θα μπορούσαν να διαφημίσουν τα πολεμικά τους παιχνίδια ως «made in Sparta». Δεν είναι ο απόλυτος τίτλος προώθησης για ένα πολεμικό video game;

Σταδιακά, το προτεινόμενο τεχνολογικό πάρκο θα μπορούσε να εξελιχθεί σε μία «silicon valley» των εταιριών παραγωγής video games, με προφανή οφέλη, τόσο για την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής, όσο και για την τουριστική προβολή και ανάπτυξη της Λακωνίας και της Πελοποννήσου.

Ανάδειξη της Σπάρτης και της Αρχαίας Ολυμπίας σε προορισμούς διεξαγωγής διεθνών τουρνουά gaming και eSports. Για τους λόγους που αναφέρθηκαν παραπάνω, η Σπάρτη αποτελεί ιδανικό προορισμό και για τη διοργάνωση ενός μεγάλου διεθνούς τουρνουά gaming και eSports που συνδέονται με πολεμικά video games, το οποίο θα μπορούσε να έχει τον τίτλο «Spartathlon eGamez».

Τα eSprots είναι ιδιαίτερα δημοφιλή στη νεολαία και αντιπροσωπεύουν σήμερα μία τεράστια αγορά αξίας πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ. Μάλιστα, η International eSports Federation έχει καταθέσει αίτηση στη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή για την αναγνώριση των eSports ως ολυμπιακού αθλήματος. Τα μεγάλα τουρνουά eSports δεν συγκεντρώνουν μόνο τους ενδιαφερόμενους και διαγωνιζόμενους παίκτες, αλλά και χιλιάδες θεατές – λάτρεις του είδους από όλο τον κόσμο. Κυριολεκτικά γεμίζουν στάδια, όπως ακριβώς συμβαίνει και στην περίπτωση των δημοφιλών αθλητικών γεγονότων, όπως π.χ. το παγκόσμιο κύπελλο ποδοσφαίρου και οι ολυμπιακοί αγώνες.

Και επειδή τα sports, δηλαδή ο αθλητισμός, είναι συνδεδεμένα με την Αρχαία Ολυμπία και τους ολυμπιακούς αγώνες, γιατί να μην συμβεί το ίδιο και με τα eSports; Γιατί να μην διοργανωθεί στην Αρχαία Ολυμπία μία ετήσια ολυμπιάδα eSports, με τον τίτλο «Olympic eGamez», η οποία θα μπορούσε να εξελιχθεί στο μεγαλύτερο διεθνές τουρνουά eSports στον κόσμο, προσελκύοντας χιλιάδες θεατές κάθε χρόνο και μάλιστα σε περιόδους χαμηλής τουριστικής ζήτησης;

Η Σπάρτη λοιπόν και η Αρχαία Ολυμπία έχουν όλες τις προοπτικές για να εξελιχθούν σε προορισμούς διεξαγωγής κορυφαίων διεθνών τουρνουά gaming και eSports, κάτι που θα έχει τεράστιο αντίκτυπο στην οικονομία και τον τουρισμό της Λακωνίας και της Ηλείας, αλλά και γενικότερα στην τουριστική προβολή Πελοποννήσου σε ολόκληρο τον κόσμο.

Μετατροπή του Καρναβαλιού της Πάτρας σε ένα μεγάλο event διεθνούς ενδιαφέροντος. Το ξακουστό καρναβάλι της Πάτρας αποτελεί το μεγαλύτερο καρναβάλι της Ελλάδας και συγκεντρώνει κάθε χρόνο σημαντικό αριθμό Ελλήνων επισκεπτών. Ένα τέτοιο γεγονός, με μεγάλη απήχηση ιδίως στη νεολαία, θα μπορούσε να ξεπεράσει τα ελληνικά σύνορα και να μετατραπεί σε event διεθνούς ενδιαφέροντος, προσελκύοντας επισκέπτες και από γειτονικές χώρες. Με την κατάλληλη διαφημιστική και τουριστική προβολή, τη χρονική επέκταση των καρναβαλικών εκδηλώσεων και το σχεδιασμό παράλληλων εκδηλώσεων, όπως π.χ. ενός φεστιβάλ μουσικής (στα πρότυπα του διάσημου φεστιβάλ χάλκινων της Γκούτσα στη Σερβία) ή ενός φεστιβάλ κρασιού ή μπύρας (στα πρότυπα του αντίστοιχου φεστιβάλ του Βελιγραδίου), το καρναβάλι της Πάτρας θα μπορούσε να μετατραπεί σε ένα πολυήμερο event διεθνούς ενδιαφέροντος, προσελκύοντας τουρίστες και νεολαία από πολλές γειτονικές χώρες της Ευρώπης και της Μεσογείου.

Διοικητική ενοποίηση της Πελοποννήσου. Τελευταίο άφησα ένα ζήτημα διοικητικής οργάνωσης, το οποίο όμως έχει άμεσο αντίκτυπο και στην τουριστική ανάπτυξη της Πελοποννήσου. Πράγματι, η Πελοπόννησος είναι σήμερα διαιρεμένη σε τρεις διοικητικές Περιφέρειες: Την Περιφέρεια Πελοποννήσου, την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας (Αχαΐα, Ηλεία) και την Περιφέρεια Αττικής, στην οποία ανήκει διοικητικά η περιοχή της Τροιζήνας και των Μεθάνων, τα νησιά του Αργοσαρωνικού και τα νησιά των Κυθήρων και Αντικυθήρων. Η διοικητική αυτή τριχοτόμηση της γεωγραφικής περιφέρειας Πελοποννήσου αποτελεί ίσως τη μεγαλύτερη τροχοπέδη για την τουριστική της προβολή και ανάπτυξη.

Ο διοικητικός διαχωρισμός της Πελοποννήσου και η δημιουργία της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας εξυπηρετούσε κυρίως πολιτικές σκοπιμότητες της τότε εποχής. Σήμερα, όμως, δεν φαίνεται να εξυπηρετεί κανέναν ιδιαίτερο σκοπό διοικητικής οργάνωσης. Για το λόγο αυτό θεωρώ ότι η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας θα πρέπει να καταργηθεί και οι νομοί Αχαΐας και Ηλείας να ενσωματωθούν διοικητικά στην Περιφέρεια Πελοποννήσου, δημιουργώντας έτσι μία ενιαία διοικητική περιφέρεια, η οποία θα ταυτίζεται με τη γεωγραφική περιφέρεια της Πελοποννήσου.

Αλλά και η διοικητική ένταξη στην Περιφέρεια Αττικής, της περιοχής της Τροιζήνας και των Μεθάνων, των νησιών του Αργοσαρωνικού και των νησιών των Κυθήρων και Αντικυθήρων, ενδεχομένως εξυπηρετούσε κάποιες οργανωτικές και διοικητικές αναγκαιότητες του παρελθόντος, οι οποίες όμως έχουν εξαλειφθεί στη σύγχρονη ψηφιακή εποχή. Για το λόγο αυτό θεωρώ, ότι η περιοχή του Δήμου Τροιζηνίας – Μεθάνων, τα νησιά του Αργοσαρωνικού που ανήκουν γεωγραφικά στην Πελοπόννησο (Πόρος, Ύδρα και Σπέτσες) και τα νησιά των Κυθήρων και Αντικυθήρων, θα πρέπει να ενσωματωθούν διοικητικά στην (ενιαία) Περιφέρεια Πελοποννήσου.

Η προτεινόμενη διοικητική ενοποίηση της Πελοποννήσου και η δημιουργία μιας ενιαίας διοικητικής περιφέρειας αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την τουριστική προβολή και ανάπτυξη της περιοχής. Επιπλέον, θα οδηγήσει και στη δημιουργία ενός «νέου» νησιωτικού συμπλέγματος (Peloponnesian islands), το οποίο θα περιλαμβάνει την Πελοπόννησο (το μεγαλύτερο νησί της Ελλάδας), τα νησιά που ανήκουν σήμερα διοικητικά στην Περιφέρεια Πελοποννήσου (Ελαφόνησος, Σφακτηρία, Σαπιέντζα, Σχίζα κ.ά.), τα νησιά του Αργοσαρωνικού που ανήκουν γεωγραφικά στην Πελοπόννησο (Πόρος, Ύδρα και Σπέτσες) και τα νησιά των Κυθήρων και Αντικυθήρων. Ένα νέο νησιωτικό σύμπλεγμα, το οποίο θα μπορούσε να λάβει περίοπτη θέση ανάμεσα στα άλλα δημοφιλή νησιωτικά συμπλέγματα της χώρας μας, όπως θα αναλύσω στο επόμενο άρθρο μου για την τουριστική προβολή της Πελοποννήσου.

Η Πελοπόννησος αποτελεί αναμφίβολα μια περιοχή με μεγάλες αναπτυξιακές δυνατότητες και τεράστιες τουριστικές προοπτικές, όπως επισημαίνεται και στον οδηγό Greece Investor Guide, όπου η Πελοπόννησος αναφέρεται ως «Leading food producer with growing tourism potential». Πρόκειται για μία περιφέρεια που θα έπρεπε να ανταγωνίζεται στα ίσια την Περιφέρεια Κρήτης για την πρώτη θέση των τουριστικών εισπράξεων στη χώρα μας. Μία περιφέρεια που έχει κυριολεκτικά τα πάντα, εκτός από τον τουρισμό, δικαιολογώντας έτσι απόλυτα το χαρακτηρισμό της ως το μεγαλύτερο παράδοξο του ελληνικού τουρισμού. Ένα πραγματικό (τουριστικό) absurdum, όπως λέμε και στα νομικά. Πρόκειται λοιπόν για μια περιοχή που έχει όλες τις προδιαγραφές για να εξελιχθεί σε κορυφαίο τουριστικό προορισμό στην Ελλάδα και σε έναν από τους δημοφιλέστερους προορισμούς στον κόσμο. Για να συμβεί όμως αυτό είναι αναγκαίος ο σχεδιασμός και η υλοποίηση ορισμένων εμβληματικών έργων και landmark projects, όπως αυτά που αναφέρθηκαν παραπάνω, τα οποία θα μπορούσαν να τοποθετήσουν την Πελοπόννησο στον παγκόσμιο τουριστικό χάρτη και να τη μετατρέψουν, από ουραγό, σε πρωταγωνιστή του ελληνικού τουρισμού.

(*) Δικηγόρος Θεσσαλονίκης με ειδίκευση στις Συμβάσεις Παραχώρησης και ΣΔΙΤ, Διδάκτωρ Διοικητικού Δικαίου και Σύμβουλος τουριστικών επιχειρήσεων και επενδύσεων. (twitter @gitsakis)

Ακολουθήστε το notospress.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις