Αναγκαίες οι μελέτες συγκέντρωσης και εκμετάλλευσης των υδάτων

Γράφει ο Δημήτρης Πανάγος

ΣΠΑΡΤΗ. Διανύσαμε ένα θερμό καλοκαίρι μέσα στο οποίο αναδείχτηκαν για μια ακόμη φορά οι τραγικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Μακρόσυρτες άνυδρες περίοδοι ακολουθούνται από κατακλυσμιαίες βροχές αποδιοργανώνοντας την γεωργική παραγωγή. Η ερημοποίηση υποβαθμίζει την ποιότητα των εδαφών, η έλλειψη ικανών ποσοτήτων νερού για τις γεωργικές καλλιέργειες αυξάνει κατακόρυφα το κόστος τους καθώς είναι απαραίτητη η καταφυγή σε δαπανηρές γεωτρήσεις με τον κίνδυνο της υφαλμύρωσης του υδροφόρου ορίζοντα να καραδοκεί. Απαντήσεις σε τέτοια σύνθετα ζητήματα έρχονται να δώσουν δράσεις από αρμόδιους φορείς τοπικού ή υπερτοπικού χαρακτήρα.

Το φράγμα της Κελεφίνας (Οινούντα), έργο μεγάλης σπουδαιότητας για έναν Δήμο όπως αυτόν της Σπάρτης η οικονομική ανάπτυξη του οποίου βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην πρόοδο της γεωργικής παραγωγής και του αγροτικού εισοδήματος, σχεδιάστηκε να δημιουργηθεί στον μεγαλύτερο παραπόταμο του Ευρώτα, 4 περίπου χιλιόμετρα ανατολικά της Σελλασίας και σε υψόμετρο 550 μέτρων.

Θα περιέχει 15 εκατομμύρια κμ νερού περίπου, με δυνατότητα να αρδεύσει πλέον των 33.000 στρεμμάτων στην κοιλάδα του Ευρώτα και στις γύρω περιοχές. Συγχρόνως θα προσφέρει τα μέγιστα στον εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα και την αντιμετώπιση της υφαλμύρωσης που κατατρέχει μεγάλες καλλιεργήσιμες εκτάσεις στα νότια της Λακωνίας.

Είναι γνωστό πως το αγροτικό εισόδημα της περιοχής προέρχεται από την παραγωγή ελαιολάδου, βρώσιμης ελιάς και εσπεριδοειδών καθώς και από περιορισμένη κτηνοτροφία.

Οι αρδεύσιμες αγροτικές εκτάσεις βρίσκονται σε υψόμετρο έως 450μ και αρδεύονται από μεγάλο αριθμό ιδιωτικών γεωτρήσεων ή από φυσικές πηγές και ποταμούς. Οι συγκεκριμένες γεωτρήσεις προς το παρόν δεν καταπονούν τον υδροφόρο ορίζοντα, ωστόσο λόγω της εντατικοποίησης της καλλιέργειας εντοπίζεται αύξηση των νιτρικών των υπόγειων υδάτων με άμεση βέβαια συνέπεια την υποβάθμιση της ποιότητάς τους.

Οι αγροτικές εκτάσεις από 450 έως 600 μέτρα δεν είναι εκμεταλλεύσιμες αφού δεν αρδεύονται λόγω έλλειψης του νερού άρδευσης, αν και το μικροκλίμα και τα εδάφη τους είναι ιδανικά για την καλλιέργεια ελαιοδέντρων που απαιτούν και λιγότερο νερό. Οι συγκεκριμένες εκτάσεις αντιπροσωπεύουν το 20% των συνολικά καλλιεργήσιμων του Δήμου Σπάρτης και εφ’ όσον αρδευτούν θα προσφέρουν μεγάλες αποδόσεις.

Η βελτιστοποίηση στην αγροτική παραγωγή και η οικονομική επιβράβευσή της θα μεταφερθεί όπως γίνεται πάντα και στους υπόλοιπους κλάδους της τοπικής οικονομίας.

Το έργο εντάχτηκε στο Μέτρο 4.3.1 (Υποδομές Εγγείων Βελτιώσεων) του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης με ποσό 24.000.000€, τον Μάιο του ’19, επί υπουργίας Σταύρου Αραχωβίτη.

Σε συνέντευξή του, ο Περιφερειάρχης Πελοποννήσου Π. Νίκας δήλωσε πως το φράγμα της Κελεφίνας θα δημοπρατηθεί στις αρχές του 2021.

Ωστόσο, σκεπτικισμός υφίσταται.

Η μελέτη που έχει εκπονηθεί για το φράγμα της Κελεφίνας σταματά τον αγωγό του νερού στο ύψος του Κλαδά και προβλέπει ότι το νερό αυτό θα διατεθεί για άρδευση της κοιλάδας του Ευρώτα. Δεν υπάρχει όμως μελέτη για την διαχείριση του νερού του φράγματος, πράγμα που δεν επιτρέπει να υπάρξουν έργα στην συνέχεια του παραπάνω αγωγού.

Υπάρχουν και περιοχές κοντά στην περιοχή όπου θα κατασκευαστεί το φράγμα, όπως ο Βασσαράς, τα Βρέσθενα, η Κονιδίτσα, η Σελλασία, οι Βουτιάνοι, ο Θεολόγος, για την άρδευση των οποίων δεν υπάρχει πρόβλεψη στην υπάρχουσα μελέτη του αγωγού του φράγματος. Η μόνη πρόβλεψη αφορά στην αποκατάσταση της ύδρευσης αυτών των χωριών, αφού θα επικαλυφθούν οι πηγές και οι γεωτρήσεις από τις οποίες υδροδοτούνται σήμερα μιας και θα επικαλυφθούν οι πηγές και οι γεωτρήσεις από τις οποίες υδροδοτούνται σήμερα αυτά τα χωριά.

Επίσης, δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για την άρδευση περιοχών του πρώην Δήμου Θεραπνών όπως του Κεφαλά, της Γκοριτσάς, της Χρύσαφας ή της Ζούπενας που είναι και οι κυρίως ελαιοπαραγωγικές του Δήμου Σπάρτης.

Σε επικοινωνία του notospress.gr με τον κ. Σταύρο Αραχωβίτη, τομεάρχη Αγροτικής Ανάπτυξης του ΣΥΡΙΖΑ, επί υπουργίας του οποίου εντάχτηκε στο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης το φράγμα, ο βουλευτής υπογράμμισε:

«Γύρω από το έργο του φράγματος της Κελεφίνας έχει αναπτυχτεί μια παραφιλολογία και είναι καλό κάποια πράγματα να διευκρινίζονται. Όλες οι υπάρχουσες μελέτες, αναφέρονται στο στάδιο της κατασκευής του φράγματος και μόνον. Και η χρηματοδότηση των 24.000.000€ σε αυτό αναφέρεται. Οι μελέτες για την διαχείριση, αυτή καθεαυτή, του νερού του φράγματος αναφέρονται στην επόμενη, στην β’ φάση του έργου. Νέες μελέτες, λοιπόν, θα χρειαστούν για το επόμενο στάδιο του έργου και θα αφορούν στην συγκέντρωση και εκμετάλλευση των υδάτων. Το φράγμα της Κελεφίνας είναι ένα σπουδαίο και μεγάλο έργο. Υπολογίζεται πως θα απαιτηθούν 4 έως 6 χρόνια για την κατασκευή του και περίπου 2 χρόνια για την πλήρωση του φράγματος με νερό. Στο διάστημα αυτό ευελπιστώ να είναι έτοιμες οι μελέτες που θα μας οδηγήσουν στην β’ φάση. Η σημασία της κατασκευής του επιτείνεται και από όλη αυτή τη γνώση που έχουμε αποκομίσει για το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής, την ερημοποίηση, τον κύκλο του νερού. Μπορεί να αλλάξει την φυσιογνωμία ολόκληρης της περιοχής, να πολλαπλασιάσει την αξία της γης, να δώσει μια ευκαιρία απομάκρυνσης από τις μονοκαλλιέργειες».

Διαβάστε αύριο στο notospress.gr για τον αγωγό μεταφοράς νερού από Ευρώτα και τις πηγές του Βασιλοπόταμου, με στόχο την αντιμετώπιση της υφαλμύρωσης σε περιοχές του Δ. Έλους και επέκτασης στις πεδιάδες Μολάων και Ασωπού.

Φωτογραφία αρχείου