ΣΠΑΡΤΗ. Είναι γεγονός ότι τα νέα περιστατικά δερματικού καρκίνου συνεχώς αυξάνονται. Σε μεγάλο βαθμό για αυτό ευθύνεται η χρόνια έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία του ήλιου από την παιδική μας ηλικία. Το μελάνωμα αποτελεί την πιο επιθετική μορφή καρκίνου του δέρματος και μια από τις συχνότερες μορφές καρκίνου στον άνθρωπο. Σύμφωνα με τους ειδικούς το 90% των μελανωμάτων, εάν διαγνωστούν έγκαιρα μπορούν να θεραπευτούν. Τα κρούσματα μελανώματος έχουν αυξηθεί τα τελευταία 50 χρόνια στις χώρες της Ευρώπης και ιδιαίτερα σε νεαρές ηλικίες, εξαιτίας των περιβαλλοντικών μεταβολών, της υπερβολικής έκθεσης στον ήλιο και των αλλαγών στον τρόπο ζωής.

Ο Μάιος είναι ο μήνας ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης για το μελάνωμα και τον καρκίνο του δέρματος και οι επιστήμονες μας καλούν να προσέξουμε το δέρμα μας, να το προστατεύσουμε με αντιηλιακά και να ελέγχουμε κάθε μικρή ή μεγάλη αλλαγή που εντοπίζουμε. Η Ευρωπαϊκή Ακαδημία Δερματολογίας και Αφροδισιολογίας (EADV) διοργανώνει κάθε χρόνο την Ευρωπαϊκή Ημέρα Μελανώματος, η οποία έχει επεκταθεί και σε μήνα μελανώματος και καρκίνου του δέρματος, στο πλαίσιο της ενημέρωσης και της ευαισθητοποίησης του κόσμου για την έγκαιρη διάγνωση του μελανώματος, ενός κακοήθους όγκου του δέρματος και των σπλάχνων.

Για μία ακόμα χρονιά τα City Med, μέλος του ομίλου Affidea, πρωτοστατούν στις εκδηλώσεις ενημέρωσης και πρόληψης για το μελάνωμα και τον καρκίνο του δέρματος. Με γνώμονα τη συνεχή επαγρύπνηση για τον καρκίνο του δέρματος, η κα Μαγδαληνή Μαστοράκου, Δερματολόγος Αφροδισιολόγος του πρότυπου δερματολογικού κέντρου City Med στη Σπάρτη, μας ενημερώνει για το μελάνωμα, τον πιο επικίνδυνο και επιθετικό τύπο καρκίνου του δέρματος, ο οποίος αφορά σε άτομα όλων των ηλικιών και παρουσιάζει παγκοσμίως σταθερή αύξηση τις τελευταίες δεκαετίες. Η Κα Μαστοράκου απαντά σε όλες μας τις απορίες σχετικά με το μελάνωμα και εξηγεί ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου, πώς παρουσιάζεται το μελάνωμα και πώς μπορούμε να το αναγνωρίσουμε.

Τι είναι το μελάνωμα;

Το μελάνωμα είναι ο πιο επικίνδυνος τύπος καρκίνου του δέρματος και προέρχεται από τα μελανοκύτταρα, τα κύτταρα που παράγουν τη μελανίνη (φυσική χρωστική του δέρματος). Το κακόηθες μελάνωμα μεθίσταται σε λεμφαδένες και εσωτερικά όργανα, για αυτόν τον λόγο είναι μείζονος σημασίας η άμεση θεραπευτική αντιμετώπιση του. Σε πρώιμα στάδια μπορεί να αντιμετωπιστεί επιτυχώς με χειρουργική εξαίρεση και να επιτευχθεί ίαση, αντιλαμβανόμαστε λοιπόν πόσο σημαντική είναι και η έγκαιρη διάγνωσή του.

Πόσο συχνό είναι;

Η παγκόσμια συχνότητα εμφάνισης μελανώματος παρουσιάζει σταθερή αύξηση τις τελευταίες δεκαετίες σε πληθυσμούς με ανοιχτόχρωμο δέρμα. Στην Ευρώπη η επίπτωση του μελανώματος ποικίλει και είναι κυρίως αυξημένη σε χώρες της Β. Ευρώπης. Για μεσογειακές χώρες, όπως η Ελλάδα, η επίπτωση κυμαίνεται μεταξύ 3 – 5 ατόμων ανά 100.000 πληθυσμού ανά έτος.

Είναι το μελάνωμα κληρονομικό;

Οι ασθενείς με οικογενειακό ιστορικό έχουν διπλάσιο κίνδυνο να αναπτύξουν μελάνωμα σε σχέση με τα άτομα χωρίς ιστορικό.

Ποια άτομα επηρεάζει;

Το μελάνωμα αφορά άτομα όλων των ηλικιών, σε αντίθεση με άλλους τύπους καρκίνου του δέρματος (για παράδειγμα βασικοκυτταρικό ή ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα), οι οποίοι συναντώνται συχνότερα σε άτομα μεγαλύτερων ηλικιών και συνδέονται άμεσα με την έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία.

Ποιοι πρέπει να προσέχουν περισσότερο;

Ο κίνδυνος εμφάνισης μελανώματος είναι υψηλότερος σε άτομα με ανοιχτόχρωμο δέρμα που είναι επιρρεπή σε εγκαύματα και έχουν φακίδες, όπως και σε άτομα με πολλαπλούς κοινούς ή άτυπους – δυσπλαστικούς μελαγχρωματικούς σπίλους (ελιές). Σε επιλεγμένους ασθενείς, όπως οι υψηλού κινδύνου που έχουν προδιαθεσικούς παράγοντες για μελάνωμα, για παράδειγμα μεγάλο αριθμό σπίλων, σύνδρομο δυσπλαστικών σπίλων, οικογενειακό ιστορικό μελανώματος ή διάγνωση μελανώματος στο παρελθόν, προτείνεται η παρακολούθηση και καταγραφή των σπίλων.

Το φύλο και η ηλικία παίζουν ρόλο;

Ανάλογα με τον τύπο του μελανώματος, στους άνδρες εντοπίζεται πιο συχνά στην πλάτη ενώ στα κάτω άκρα στις γυναίκες.

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για το μελάνωμα;

Ιστορικό σοβαρών επώδυνων ηλιακών εγκαυμάτων, ειδικά στην παιδική ηλικία και την εφηβεία, αλλά και ιστορικό μελανώματος σε άλλο μέλος της οικογένειας (συγγενείς 1ου βαθμού) συμβάλλει σε υψηλότερο κίνδυνο μελανώματος. Η συχνή έκθεση στον ήλιο αυξάνει επίσης τον κίνδυνο εμφάνισης μελανώματος.

Το μελάνωμα μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, είναι ωστόσο εξαιρετικά σπάνιο στην παιδική ηλικία. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τις αιτίες και τα κλινικά σημεία και συμπτώματα. Η γνώση προστατεύει και βοηθάει να αναγνωρίσουμε τις ύποπτες βλάβες.

Πως παρουσιάζεται το μελάνωμα;

Η κλινική εικόνα του μελανώματος ποικίλλει. Συχνά εμφανίζεται σαν μία κηλίδα ή πλάκα με σημεία πιο έντονης μελάγχρωσης ή ποικιλοχρωμία (μαύρο-καφέ-γκρι-ερυθρό χρώμα), έχει ασαφή όρια και παρουσιάζει ασυμμετρία. Μπορεί όμως να έχει και τη μορφή ενός ταχέως αναπτυσσόμενου οζιδίου με ποικίλα χρώματα (ερυθρό ή κυανό) με συνοδά σημεία αιμορραγίας.

Πότε πρέπει να επισκεφτούμε άμεσα τον γιατρό;

Το μελάνωμα μπορεί να αναπτυχθεί σε προϋπάρχοντα σπίλο (μόνο στο 30% των περιπτώσεων) ή να εμφανιστεί εκ νέου σε φαινομενικά υγιές δέρμα. Άρα η εμφάνιση οποιασδήποτε νέας βλάβης με αυξανόμενο μέγεθος σε προηγούμενα φυσιολογικό δέρμα σε άτομο ηλικίας μεγαλύτερης των 40 ετών θεωρείται ύποπτη και ο ασθενής πρέπει να συμβουλευτεί έγκαιρα τον δερματολόγο του.

Το μελάνωμα μπορεί να μην αναγνωρίζεται με γυμνό οφθαλμό και εκ πρώτης όψεως να μη διαφέρει από ένα σπίλο ή μία συγγενή βλάβη. Η δερματοσκοπική εξέταση, δηλαδή η εξέταση του σπίλου, από έμπειρο δερματολόγο με κατάλληλο όργανο (δερματοσκόπιο), είναι μείζονος σημασίας.

Πως αναγνωρίζουμε το μελάνωμα;

Κανόνας ABCDΕ για την εκτίμηση ύποπτης βλάβης:

  • Ασυμμετρία (Asymmetry)
  • Ασαφή όρια (Borders)
  • Αλλαγή χρώματος (Colour)
  • Διάμετρος μεγαλύτερη από 5 mm (Diameter)
  • Αλλαγές στο μέγεθος, στο σχήμα, στο πάχος (Elevation, Evolution)

Τα τελευταία έτη προτείνεται και η θεωρία του «ασχημόπαπου» («ugly duckling»), σύμφωνα με την οποία όλοι οι σπίλοι σε ένα άτομο τείνουν να μοιάζουν μεταξύ τους, δηλαδή έχουν ένα παρόμοιο πρότυπο όσον αφορά στο σχήμα και το χρώμα.

Επομένως, κάθε νέα βλάβη που αποκλίνει από αυτό το πρότυπο είναι ύποπτη και χρήζει δερματολογικής εκτίμησης. Συμπτώματα, όπως επίμονος κνησμός ή αιμορραγία μιας βλάβης, θεωρούνται χαρακτηριστικά που συνδέονται με κακοήθεια.

Η πρόληψη παίζει κυρίαρχο ρόλο. Ποια μέτρα πρόληψης προτείνουμε;

Η πρόληψη στοχεύει στην έγκαιρη ανίχνευση του μελανώματος με σκοπό την επιτυχή θεραπεία του. Αυτή περιλαμβάνει τον συχνό έλεγχο του δέρματος με την αυτοεξέταση και την τακτική επίσκεψη στο δερματολόγο για τον καθιερωμένο κλινικό και δερματοσκοπικό έλεγχο.

Επίσης, η αλλαγή συμπεριφοράς απέναντι στον ήλιο, η μείωση δηλαδή της έκθεσης στην ηλιακή ακτινοβολία, η σωστή χρήση αντηλιακής προστασίας (με υψηλό δείκτη προστασίας SPF ιδανικά 50), αλλά και η χρήση καπέλου και προστατευτικού ρουχισμού είναι μείζονος σημασίας. Τέλος, η σωστή ενημέρωση και η αυτοεξέταση του δέρματος έχουν θεμελιώδη σημασία για την έγκαιρη διάγνωση του μελανώματος.

Επισκεπτόμαστε λοιπόν τον δερματολόγο για έλεγχο σπίλων ή άλλων σημαδιών και κερδίζουμε τη μάχη με την πιο συχνή μορφή καρκίνου. Γι’ αυτό δεν πρέπει να αμελούμε το δέρμα μας, όλες τις εποχές του χρόνου!

Ακολουθήστε το notospress.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις