Γράφει ο Αλέξης Παπαχελάς/kathimerini.gr

Η Ελλάδα, και ειδικά η μεταπολιτευτική Ελλάδα, έχει ένα μεγάλο πρόβλημα. Της λείπουν εκείνοι οι Ελληνες στους οποίους αξίζει ο αγγλοσαξονικός όρος statesman, άνθρωποι που αξίζουν πραγματικά να χειρίζονται τις υποθέσεις του κράτους, αλλά και τις τύχες του έθνους. Ο Πέτρος Μολυβιάτης ήταν ένας τέτοιος σπάνιος άνθρωπος, που έζησε πολλά, χειρίστηκε κρίσιμες υποθέσεις σε ιστορικές στιγμές, μιλούσε λίγο και λειτουργούσε πάντοτε αθόρυβα αλλά αποτελεσματικά. Ως επιτελάρχης του Κωνσταντίνου Καραμανλή, δεν ύψωνε ποτέ τον τόνο της φωνής του και περιοριζόταν στο περίφημο «εγώ στη θέση σας δεν θα το έκανα έτσι». Μετά τον θάνατό του ήταν ο διαχρονικός και επίμονα μεθοδικός θεματοφύλακας της υστεροφημίας του και του «Καραμανλισμού». Το έκανε με πάθος, ενώ θύμωνε πάντοτε όταν κάποιος άλλος πολιτικός παλαιάς κοπής αμφισβητούσε τον παλαιό Καραμανλή.

Ο Μολυβιάτης όμως είχε χειριστεί και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, σε στιγμές δύσκολες. Αποτελούσε για όλους μας τη θεσμική μνήμη της εξωτερικής πολιτικής και συχνά διόρθωνε τους διαδεδομένους αστικούς μύθους, όπως αυτόν που ήθελε Καραμανλή και Παπανδρέου να έχουν συνεννοηθεί για το «Βυθίσατε το Χόρα».

Οι επικριτές του πίστευαν ότι τον είχε σφραγίσει το «σύνδρομο της Ζυρίχης», επειδή ο Καραμανλής κουβαλούσε το τραύμα της επίλυσης του Κυπριακού και τις κατηγορίες περί προδοσίας. Ο ίδιος επέμενε πως και όταν υπήρξε η πολιτική βούληση για μία συμφωνία για το Αιγαίο, η Τουρκία δεν ανταποκρίθηκε ποτέ. Είναι πάντως δική του κληρονομιά οι εθνικές κόκκινες γραμμές για οποιαδήποτε μελλοντική συμφωνία, το ότι η Ελλάδα δεν διαπραγματεύεται την κυριαρχία σε ελληνικό έδαφος με το πρόσχημα των «γκρίζων ζωνών» και απορρίπτει κατηγορηματικά τους ισχυρισμούς περί αποστρατιωτικοποίησης των νησιών.

Ο πρέσβης πήρε πολλά μυστικά των τελευταίων 75 ετών μαζί του, καθώς πίστευε ότι ένας άνθρωπος σε θέσεις εμπιστοσύνης δεν δικαιούται να μιλάει δημοσίως για όσα έζησε. Είχε χιούμορ και, πράγμα σπάνιο στον τόπο μας, διάθεση για αυτοσαρκασμό ο Μολυβιάτης. Σε αυτόν ανήκει ένα άλλο περίφημο δόγμα, που εξηγεί πολλά στη σύγχρονη ιστορία μας. Οταν συζητούσαμε για το πώς φτάσαμε σε κάποια εθνική αποτυχία, έλεγε πάντοτε στο τέλος «και μην ξεχνάτε τον παράγοντα της μαλ…, κάποιος απλά την έκανε». Ο Μολυβιάτης είχε, τέλος, μια βαθιά αίσθηση προσφοράς μέχρι τα βαθιά του γεράματα. Οταν ο Τάκης Πικραμμένος, ως υπηρεσιακός πρωθυπουργός, του ζήτησε να εκπροσωπήσει τη χώρα στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στο Σικάγο το 2012 το έκανε, παρά τα σοβαρά προβλήματα υγείας που αντιμετώπιζε. Ηταν μια στιγμή απολύτως κρίσιμη και ο ίδιος κέρδισε τις εντυπώσεις με Ομπάμα και Μέρκελ, μιλώντας καθαρά και στιβαρά για την πρόθεση της Ελλάδας να κάνει ό,τι μπορεί για να μείνει στην Ε.Ε. και στο ευρώ.

Προσωπικά, θα μου λείψουν τα τηλεφωνήματά του σχεδόν κάθε Κυριακή πρωί. Το μυαλό του ζωντανό και αιχμηρό, οι παρατηρήσεις καίριες και ενίοτε αιρετικές. Δεν συμφωνούσαμε πάντοτε, αλλά αυτό ακριβώς έκανε τις συζητήσεις μας πολύτιμες. Το Σάββατο 12 Απριλίου σήκωσα το τηλέφωνο και για πρώτη φορά τον άκουσα να μου μιλάει στον ενικό. Ηθελε να αποχαιρετιστούμε, γιατί ένιωθε ότι έφτανε στο τέλος. Δεν είναι από τις στιγμές που θα ξεχάσω. Ούτε ασφαλώς το Μ. Σάββατο, όταν τον πήρα για να του ευχηθώ Καλή Ανάσταση και εκείνος με το παροιμιώδες χιούμορ του μου είπε: «Ξέρω, ξέρω, έχω χάσει κάθε αξιοπιστία. Σε αποχαιρέτησα και ακόμη εδώ είμαι».

Ακολουθήστε το notospress.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
* Τα άρθρα δεν απηχούν απαραίτητα τη γνώμη του notospress.gr