ΚΟΣΜΟΣ. Η 18η Απριλίου κάθε χρόνου έχει ορισθεί από την UNESCO και το Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών (ΙCOMOS) ως Παγκόσμια Ημέρα Μνημείων και Τοποθεσιών (International Day for Monuments and Sites). Η πρόταση έγινε στις 18 Απριλίου του 1982, κατά τη διάρκεια ενός συμποσίου του ICOMOS στην Τυνησία και υιοθετήθηκε από τη Γενική Συνέλευση της UNESCO τον Νοέμβριο του 1983.

Η επέτειος αυτή αποβλέπει στην ευαισθητοποίηση του κοινού στο σημαντικό θέμα της προστασίας της Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Για το σκοπό αυτό διοργανώνονται σ' όλο τον κόσμο κάθε μορφής εκδηλώσεις, με τις οποίες επιδιώκεται όχι μόνο να γίνουν γνωστά στο ευρύτερο κοινό η σημασία των μνημείων κάθε χώρας και τα προβλήματά τους, αλλά και να προωθηθεί η υπόθεση της προστασίας και ένταξή τους στη σύγχρονη κοινωνική, πολιτιστική και οικονομική ζωή.

Στη Σύμβαση Παγκόσμιας Κληρονομιάς (1972) αναφέρεται ότι «...η υποβάθμιση ή εξαφάνιση οποιουδήποτε στοιχείου της πολιτιστικής ή φυσικής κληρονομιάς καθιστά πτωχότερη την κληρονομιά όλων των εθνών του κόσμου...». Ωστόσο εξακολουθεί να παρατηρείται ανισορροπία στην αναγνώριση, την ερμηνεία και, κατά συνέπεια, στη συντήρηση και διαφύλαξη των διάφορων εκφάνσεων και μορφών της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Με αφορμή τον φετινό εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Μνημείων και Τοποθεσιών, το ICOMOS απευθύνει πρόσκληση για την προώθηση ανάλογων ζητημάτων, την υιοθέτηση αμερόληπτων και τεκμηριωμένων προσεγγίσεων των διαφορετικών ιστορικών και πολιτισμικών αφηγημάτων και την εφαρμογή συμμετοχικών διαδικασιών για την αναγνώριση και αποδοχή της πολιτισμικής πολυμορφίας και πολυφωνίας.

Το Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών ICOMOS, που εδρεύει στο Παρίσι, είναι ο πιο έγκυρος διεθνής, επαγγελματικός, μη κυβερνητικός οργανισμός τεχνικός σύμβουλος της UNESCO για την προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Έχει ως μέλη ειδικούς επιστήμονες (αρχαιολόγους, αρχιτέκτονες, χημικούς, νομικούς κ.ά) από όλο τον κόσμο και δραστηριοποιείται σε 104 χώρες στις 5 ηπείρους.

Το Ελληνικό Τμήμα του ICOMOS οργανώνει κάθε χρόνο εκδηλώσεις με την ευκαιρία της παραπάνω επετείου. Στα πλαίσια των παραπάνω εκδηλώσεων, το Ελληνικό ICOMOS έχει προτείνει δράσεις για την καθιέρωση της ημέρας αυτής, ως ημέρα ελεύθερης εισόδου στα μνημεία, τη δημοσιοποίηση κάθε χρόνο την ημέρα αυτή καταλόγου των αγαθών της πολιτιστικής κληρονομιάς που απειλούνται, την ευαισθητοποίηση των νέων στο θέμα της προστασίας και διατήρησης των μνημείων.

Παγκόσμια Ημέρα Μνημείων και Τοποθεσιών 2022

Το θέμα του εορτασμού για το 2022 αφορά στην κλιματική αλλαγή και τις επιπτώσεις της στην πολιτιστική κληρονομιά. Η συγκεκριμένη επιλογή αποτελεί το επιστέγασμα μιας σειράς πρωτοβουλιών και δράσεων του ICOMOS κατά την τελευταία δεκαετία γύρω από το συγκεκριμένο θέμα, το οποίο συνιστά βασικό άξονα και στόχο του Τριετούς Επιστημονικού Προγραμματισμού του ICOMOS (ICOMOS Triennial Plan 2012-2024).

Ήδη από το 2017 η Γενική Συνέλευση του ICOMOS ενέκρινε ψήφισμα (19GA 2017/30), με το οποίο δεσμεύεται ο οργανισμός να προτάξει και να ενισχύσει πρωτοβουλίες που σχετίζονται με την ανάπτυξη μηχανισμών παρακολούθησης των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στα μνημεία και στην ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και κινητοποίηση της παγκόσμιας πολιτιστικής κοινότητας. Σε αυτό το πλαίσιο συγκροτήθηκε ειδική Ομάδα Εργασίας για ζητήματα κλιματικής αλλαγής σε σχέση με την πολιτιστική κληρονομιά, ενώ υλοποιούνται ποικίλες δράσεις και προγράμματα από τις εθνικές και επιστημονικές επιτροπές του ICOMOS, σε συνεργασία με άλλους διεθνείς οργανισμούς (UNESCO, IUCN, ICCROM κ.ά).

Το 2019 κυκλοφόρησε η έκδοση του ICOMOS με τίτλο “Future of Our Pass: Engaging Cultural Heritage in Climate Action”, η οποία αποτελεί μία διεπιστημονική προσέγγιση των ζητημάτων που σχετίζονται με τους κλιματικούς κινδύνους που απειλούν τα μνημεία. Στη συγγραφή της έκδοσης, η οποία προορίζεται για διαχειριστές πολιτιστικών χώρων και μνημείων, επιστήμονες, ερευνητές, αλλά και στους φορείς που σχεδιάζουν και υλοποιούν πολιτιστικές πολιτικές, συμμετείχαν εμπειρογνώμονες από 19 χώρες, από 11 διεθνείς επιστημονικές και από 21 εθνικές επιτροπές του ICOMOS. Βασικός θεματικός άξονας της έκδοσης είναι η αλληλεγγύη που πρέπει να διέπει τη σχέση μεταξύ των επαγγελματιών του πολιτιστικού τομέα με τις πληγείσες από την κλιματική αλλαγή κοινότητες, η οποία άλλωστε αποτελεί προϋπόθεση για την εξασφάλιση της «κλιματικής δικαιοσύνης και ισότητας» και κατά συνέπεια την επίτευξη των Στόχων της Βιώσιμης Ανάπτυξης.

Το 2020 το ICOMOS, στο πλαίσιο των εργασιών της Γενικής του Συνέλευσης, εξέδωσε ψήφισμα για την κήρυξη Κλιματικής και Οικολογικής Έκτακτης Ανάγκης (GA2020/12 - 6). Το ψήφισμα καταγράφει την αδυναμία της παγκόσμιας κοινότητας να εκπληρώσει τους όρους της Συμφωνίας του Παρισιού - την πρώτη οικουμενική και νομικά δεσμευτική διεθνή συμφωνία για το κλίμα - με αποτέλεσμα τις ολοένα αυξανόμενες αρνητικές επιπτώσεις για τα πολιτιστικά αγαθά. Παράλληλα, αναγνωρίζει τη δυναμική και τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει ο πολιτισμός στη διαμόρφωση μίας μετασχηματικής, δίκαιης και χωρίς αποκλεισμούς πολιτικής, για την προσαρμογή της κληρονομιάς στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Υπό αυτό το πρίσμα, απευθύνεται κάλεσμα στα δίκτυα του ICOMOS να αξιοποιήσουν αυτήν τη δυναμική και να συνδράμουν στην εξεύρεση βιώσιμων και ανθεκτικών λύσεων απέναντι στη μεγάλη αυτή πρόκληση.

Με αφορμή το φετινό εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Μνημείων και Τοποθεσιών, το ICOMOS απευθύνει κάλεσμα σε επιστημονικούς, πολιτιστικούς, ερευνητικούς και εκπαιδευτικούς οργανισμούς και φορείς να διοργανώσουν δράσεις για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών σχετικά με το διεθνή διάλογο που διεξάγεται για το θέμα και για την προβολή πρωτοβουλιών και ερευνητικών προγραμμάτων, που υλοποιούνται σε εθνικό και διεθνές επίπεδο με αντικείμενο τη βιώσιμη προσαρμογή της πολιτιστικής κληρονομιάς στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής

Κατάλογος των αγαθών παγκόσμιας κληρονομιάς στην Ελλάδα

- 1986 Ναός Επικουρείου Απόλλωνα στις Βάσσες

- 1987 Δελφοί

- 1987 Ακρόπολη

- 1988 Άθως

- 1988 Μετέωρα

- 1988 Παλαιοχριστιανικά και Βυζαντινά Μνημεία Θεσσαλονίκης

- 1988 Επίδαυρος

- 1988 Μεσαιωνική πόλη της Ρόδου

- 1989 Μυστράς

- 1989 Ολυμπία

- 1990 Δήλος

- 1990 Μονή Δαφνίου, Μονή Οσίου Λουκά, Νέα Μονή Χίου

- 1992 Πυθαγόρειο και Ηραίον Σάμου

- 1996 Βεργίνα

- 1999 Μυκήνες, Τίρυνς

- 1999 Χώρα, Ιερά Μονή Αγ. Ιωάννη Θεολόγου και Σπήλαιο της Αποκάλυψης Πάτμου

- 2007 Ιστορική πόλη της Κέρκυρας

- 2016 Αρχαιολογικός χώρος Φιλίππων

Ακολουθήστε το notospress.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις