Άντα Λάβλεϊς: Μία πρωτοπόρος της πληροφορικής

ΚΟΣΜΟΣ. Η Αυγούστα Άντα Κινγκ, κόμισα του Λάβλεϊς (Augusta Ada King, Countess of Lovelace) γεννήθηκε ως Αυγούστα Άντα Μπάιρον (Augusta Ada Byron) στο Λονδίνο στις 10 Δεκεμβρίου 1815 ως μοναδικό νόμιμο τέκνο του Λόρδου Βύρωνα. Ήταν καρπός του εφήμερου γάμου του άγγλου ποιητή και σημαντικού φιλέλληνα Λόρδου Βύρωνα (1788-1824) με τη βαρώνη Άννα Μίλμπανκ (1792-1860).

Το ζευγάρι χώρισε τον Ιανουάριο του 1816 επειδή η Αναμπέλα δεν άντεχε πλέον τις απότομες αλλαγές διάθεσης του συζύγου της. Την κηδεμονία της μικρής Άντας ανέλαβε η μητέρα της, η οποία έκανε ότι μπορούσε καλύτερο για την ανατροφή της αλλά τον περισσότερο χρόνο τον περνούσε με την γιαγιά της Τζούντιθ Μίλμπανκ.

Αμέσως μετά την έκδοση του διαζυγίου (Απρίλιος 1816), ο Λόρδος Μπάιρον έφυγε οριστικά από την Αγγλία, όπου δεν επέστρεψε ποτέ, αφού πέθανε στην Ελλάδα (Μεσολόγγι) τον Απρίλιο του 1824, όταν η Άντα ήταν οκτώ ετών.

Σε ηλικία 17 ετών, η Άντα γνωρίζει τη Μαίρη Σόμερβιλ (Mary Fairfax Sommerville), μια πολύ σημαντική γυναίκα με επιστημονικές ανησυχίες και επιτεύγματα, η οποία αναλαμβάνει τη μόρφωση της Άντα κυρίως στα μαθηματικά.

Το νεαρό κορίτσι, παρότι ήταν φιλάσθενο και παρέμενε για μεγάλο χρόνο κλινήρες, έλαβε αξιοζήλευτη μόρφωση κατ’ ιδίαν, με έμφαση στα μαθηματικά και τις επιστήμες, με καθηγητές τον ριζοσπάστη ιερωμένο Γουίλιαμ Φρεντ, τον μετέπειτα σύζυγό της Γουίλιαμ Κινγκ, τον μαθηματικό και φιλόσοφο Ογκάστους Ντε Μόργκαν και τη μαθηματικό Μαίρη Σόμερβιλ.

Σε ένα δείπνο στο σπίτι της Σόμερβιλ το 1834, η Άντα άκουσε για πρώτη φορά τις ιδέες του Τσαρλς Μπάμπατζ (1791-1871) για την Αναλυτική Μηχανή (Analytical Engine), ένα σχέδιο μηχανικού υπολογιστή, που αποτέλεσε σημαντικό βήμα στην ιστορία των υπολογιστών. Γι’ αυτό και σήμερα ο Τσαρλς Μπάμπατζ αποκαλείται «πατέρας των υπολογιστών». Γνωστή για το έργο που άφησε σχετικά με την Αναλυτική Μηχανή του Τσαρλς Μπάμπατζ. Η συνεισφορά της αυτή θεωρείται σήμερα από τους ιστορικούς ως το πρώτο πρόγραμμα για υπολογιστή.

Στη συνέχεια, η Άντα Μπάιρον έδειξε ενδιαφέρον για τις ψευδοεπιστήμες της φρενολογίας και του μεσμερισμού. Στις 8 Ιουλίου1835 η Άντα παντρεύτηκε τον παλαιό της καθηγητή Γουίλιαμ Κινγκ, Κόμη του Λάβλεϊς (1805-1893), με τον οποίο απέκτησε τρία παιδιά: τον Βύρωνα (1836), την Αναμπέλα (1837) και τον Ραλφ Γκόρντον (1839).

Το 1841 ο Τσαρλς Μπάμπατζ δίνει μια διάλεξη στο Τορίνο και ο Ιταλός μαθηματικός Λουϊτζι Μενάμπρεα (Luigi Menabrea), έχοντας κρατήσει σημειώσεις από τη ομιλία, δημοσιεύει σχετικό άρθρο στα γαλλικά. Η Άντα το μεταφράζει και το στέλνει στον Μπάμπατζ, με τον οποίο είχε πυκνή αλληλογραφία. Αυτός την ενθαρρύνει να γράψει παράλληλα με τη μετάφραση του άρθρου και τα δικά της σχόλια, πράγμα που η Άντα κάνει, τριπλασιάζοντας την έκτασή του.

Εκτός από τις προβλέψεις της ότι μια παρόμοια μηχανή στο εγγύς μέλλον θα μπορεί όχι μόνο να επιλύει μαθηματικά προβλήματα, αλλά και να συνθέτει πολύπλοκη μουσική και να παράγει γραφικά, στο άρθρο περιλαμβάνει ένα "σχέδιο" σχετικά με το πώς η Αναλυτική Μηχανή θα μπορούσε να υπολογίζει αριθμούς Μπερνούλι (Bernoulli numbers). Αυτό ακριβώς το "σχέδιο" θεωρείται από τους ιστορικούς το πρώτο πρόγραμμα υπολογιστή. Το άρθρο δημοσιεύτηκε το 1843.

Εκτός από τον Μπάμπατζ, η Άντα Λάβλεϊς διατηρούσε επαφές με σημαντικές προσωπικότητες της εποχής της, όπως τον φυσικό Μάικλ Φαραντέϊ, τον λογοτέχνη Κάρολο Ντίκενς, τον μηχανικό Τσαρλς Γουίτστον και το μαθηματικό Ντέιβιντ Μπρούστερ. Παρά την ενασχόλησή της με τις επιστήμες, τη μουσική, την ανατροφή των παιδιών της, η υγεία της δεν είναι καλή.

Η Άντα Λάβλεϊς συνέχισε να έχει προβλήματα υγείας και ύστερα από υπόδειξη των γιατρών της, υφίσταται αφαίμαξη, από την οποία τελικά και πεθαίνει στις 27 Νοεμβρίου 1852, σε ηλικία μόλις 36 ετών. Έπασχε από καρκίνο της μήτρας και η κατάσταση της υγείας της είχε επιδεινωθεί σημαντικά, όταν οι θεράποντες ιατροί της την υπέβαλλαν σε αφαίμαξη. Με δική της επιθυμία τάφηκε δίπλα στον διάσημο πατέρα της, που δεν γνώρισε ποτέ, στο Ναό τη Αγίας Μαρίας της Μαγδαληνής στο Χάκναλ του Νότιγχαμ.

Η συνεισφορά της Άντα Λάβλεϊς αναγνωρίστηκε το 1980, όταν το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ παρουσίασε μία γλώσσα προγραμματισμού, την οποία ονόμασε Ada προς τιμήν της. Επίσης, η Βρετανική Εταιρεία Πληροφορικής απονέμει κάθε χρόνο βραβείο με το όνομά της. Έμεινε γνωστή για το έργο που άφησε σχετικά με την Αναλυτική Μηχανή του Τσαρλς Μπάμπατζ. Η συνεισφορά της αυτή θεωρείται σήμερα από τους ιστορικούς ως το πρώτο πρόγραμμα για υπολογιστή.

Στις 10 Δεκεμβρίου του 2012, η Google αφιέρωσε το doodle της ημέρας στην Άντα Λάβλεϊς για την επέτειο των 197 γενεθλίων της.