Αρχαιολογικό Μουσείο Σπάρτης
Γράφει ο Θεόδωρος Γ. Σπυρόπουλος*
Πληροφορούμαι από τα ΜΜΕ τον διαγκωνισμό μεταξύ προσώπων και φορέων για την πατρότητα ίδρυσης του Νέου Αρχαιολογικού Μουσείου στην Σπάρτη και έκρινα σκόπιμο να διαφωτίσω τους πολίτες της Λακωνίας για την διαδρομή του σπουδαίου αυτού ζητήματος.
Από την δεκαετία του 1980 που ανέλαβα την διεύθυνση της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λακωνίας και Αρκαδίας το αίτημα για ένα νέο, σύγχρονο Μουσείο προσέκρουε στην απαίτηση του Υπ. Πολιτισμού να ευρεθεί οικοπεδικός χώρος διαθέσιμος και επαρκής, τον οποίο δεν διέθετε ο Δήμος Σπαρτιατών. Υπήρξαν προτάσεις να επεκταθεί στον κήπο του το υφιστάμενο Μουσείο ή να διατεθεί χώρος στο Σαϊνοπούλειο Ίδρυμα, που εκρίθησαν ασύμφορες.
Στις επανειλημμένες μεταβάσεις μου στην Πελλάνα, όπου διενεργούσα συστηματικές ανασκαφές στα λαμπρά μνημεία της Λακεδαίμονος, εντόπισα τον χώρο του πρώην εργοστασίου ΦΙΞ - FIX που πληρούσε τις προϋποθέσεις για ίδρυση ενός Μουσείου αντάξιου του ονόματος και της αίγλης του Πολιτισμού της Λακεδαίμονος, της Σπάρτης και όλης της Λακωνίας και απέστειλα έγγραφο στο Υπ. Πολιτισμού για αποδοχή του αιτήματος εξαγοράς του κτήματος και δρομολόγηση των διαδικασιών ίδρυσης του Νέου Αρχαιολογικού Μουσείου.
Ακολούθησε μακρά και χρονοβόρος διαδικασία, ενίοτε και κωλυσιεργία, αλλά η επιλογή εκρίθη επί τέλους επιτυχής και οδήγησε σε κατακύρωση του εγχειρήματος. Για την μορφή, την έκταση, χωρική και χρονολογική, την ταυτότητα και ονομασία του Νέου Αρχαιολογικού Μουσείου έκρινα σκόπιμο να συγκαλέσω σε Συνέδριο τους συναδέλφους μου Εφόρους Αρχαιοτήτων από όλη την Ελλάδα, αλλά και εκπροσώπους του Υπ. Πολιτισμού και συναφείς επιστημονικούς κλάδους, το οποίο επραγματοποιήθη στην Σπάρτη και είχε μακρά διάρκεια και λαμπρές ανακοινώσεις. Με το πέρας του Συνεδρίου συνομολογήσαμε την ονομασία του Νέου Αρχαιολογικού Μουσείου ως «Αρχαιολογικό Μουσείο Λακωνίας» και την Ιδρυτική Πράξη του ορίσαμε.
Για όλα τα ανωτέρω υπάρχουν αρχεία στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Σπάρτης και στις αρμόδιες Διευθύνσεις του Υπ. Πολιτισμού. Καταθέτω λοιπόν την μαρτυρία μου, ως όφειλα, με την ευχή να ομονοήσουν οι εμπλεκόμενοι φορείς και παράγοντες για να ολοκληρωθεί το όραμα για την απόκτηση της Κιβωτού του πολιτισμού της Λακωνίας της Εστίας του Μινυακού και Δωρικού της παρελθόντος και την διαφύλαξη και ανάδειξη των τεκμηρίων της πολυκύμαντης ιστορίας της, από την παλαιοντολογική, την Νεολιθική περίοδο, την Μινυακή και Μυκηναϊκή ανακτορική ακτινοβολία της, την ιστορική μεγαλουργία της Σπάρτης, τους θεσμούς, τις λατρείες, την παιδεία και τα ήθη της, αλλά και περαιτέρω την διαδρομή της στην ελληνορωμαϊκή εποχή και την Χριστιανική μεταστροφή και γόνιμη δημιουργικότητά της .
(*) Επίτιμος Έφορος Αρχαιοτήτων, Επίκουρος Καθηγητής ΕΚΠΑ