Κατάσταση εκτάκτου ανάγκης είναι μια κατάσταση κατά την οποία μια κυβέρνηση έχει την εξουσία να μπορεί να εφαρμόσει πολιτικές που κανονικά δεν θα της επιτρεπόταν να κάνει, για την ασφάλεια και την προστασία των πολιτών της. Μια κυβέρνηση μπορεί να κηρύξει μια τέτοια κατάσταση κατά τη διάρκεια φυσικής καταστροφής, εμφύλιων ταραχών, ένοπλων συγκρούσεων, ιατρικής πανδημίας ή επιδημίας ή άλλου κινδύνου βιοασφάλειας. Το Justitium είναι το ισοδύναμό του στο Ρωμαϊκό Δίκαιο, μια έννοια στην οποία η Ρωμαϊκή Σύγκλητος μπορούσε να υποβάλει ένα τελικό διάταγμα (senatus konsultum ultimum) που δεν ήταν αντικείμενο αμφισβήτησης, αλλά συνέβαλε στη διάσωση ζωών σε περιόδους διαμάχης.
Οι καταστάσεις έκτακτης ανάγκης μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν ως σκεπτικό ή πρόσχημα για την αναστολή δικαιωμάτων και ελευθεριών που διασφαλίζονται βάσει του συντάγματος ή του βασικού νόμου μιας χώρας, μερικές φορές μέσω στρατιωτικού νόμου ή ανάκλησης του habeas corpus. Η διαδικασία και η νομιμότητα αυτού διαφέρουν ανάλογα με τη χώρα.
