Το «ποιοτικό πλεονέκτημα»

Γράφει ο Αλέξης Παπαχελάς / kathimerini.gr

Η αμερικανική κυβέρνηση επέλεξε έναν ιδιόμορφο τρόπο για να χειριστεί την τριγωνική συμφωνία με την Ελλάδα και την Τουρκία για την πώληση των F-16 και των F-35. Και τώρα θα πρέπει να «ξεμπλέξει» με την Αγκυρα, που δεν δέχεται ότι το deal εμπεριέχει οιαδήποτε εγγύηση ή δέσμευση από την πλευρά της. Η Αθήνα προτιμούσε, και σωστά, μία πιο διάφανη και καθαρή μεθόδευση, αλλά μπορεί να στηριχθεί στις διαβεβαιώσεις των μελών του Κογκρέσου που γνωρίζουν τι τους έχει διαμηνύσει το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Κομμάτι της συμφωνίας, που ήταν προϊόν μακράς διαπραγμάτευσης, ήταν πάντως η διαβεβαίωση προς την Ελλάδα ότι θα έχει ένα «ποιοτικό πλεονέκτημα» στην προμήθεια αμερικανικών εξοπλισμών σε σχέση με την Τουρκία. Αυτό διασφαλίζεται, αυτή τη στιγμή, εφόσον η Ελλάδα αποκτήσει F-35 χωρίς να συμβεί το ίδιο από τουρκικής πλευράς. Δεν είναι, όμως, καθόλου βέβαιο αν θα ισχύσει στην περίπτωση που υπάρξει αλλαγή στάσης της Αγκυρας στο ζήτημα των S-400. Πρόκειται, επίσης, για μια διαβεβαίωση που δεν θα τη βρείτε γραμμένη σε κάποια συμφωνία ή επιστολή. Δεν έχει, δηλαδή, καμία σχέση με την περίφημη επιστολή Κίσινγκερ προς Μπίτσιο, η οποία παρείχε εγγυήσεις για τη διατήρηση της ισορροπίας στο Αιγαίο.

Η ελληνική κυβέρνηση μπορεί βεβαίως να εξειδικεύσει και να προωθήσει με τους συμμάχους της στο Κογκρέσο το τι διεκδικεί εκείνη προκειμένου να διατηρεί το «ποιοτικό πλεονέκτημα». Μπορεί να είναι κάποιο εξοπλιστικό σύστημα ή πυρομαχικό που θα είχε μόνο η Ελλάδα. Στην εποχή μας θα μπορούσε να είναι ακόμη κάποιο σύστημα ηλεκτρονικών αντιμέτρων ή αντιμετώπισης κυβερνοεπιθέσεων. Ο,τι και αν είναι, θα πρέπει να το αντέχει η χώρα οικονομικά, γιατί δεν μπορεί να εμπλακεί σε έναν εξοπλιστικό ανταγωνισμό που οδηγεί σε δημοσιονομικά αδιέξοδα.

Προς το παρόν, όλα αυτά κινούνται στην περιοχή του γκρίζου και της ασάφειας. Η Ελλάδα έχει αυτή τη στιγμή πάρει «στο χέρι» τα μεταχειρισμένα εξοπλιστικά συστήματα και το πράσινο φως για τα F-35. Και για να πούμε την αλήθεια, ακόμη και αν είχε πάρει κάτι παραπάνω, κανείς δεν θα μπορούσε να μας διαβεβαιώσει ότι θα ίσχυε –για ευνόητους λόγους– στις 22 Ιανουαρίου του 2025…